پیمان عینالقضاتی امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در اراک اظهار داشت: طبق پژوهشهای صورت گرفته توسط نهادهای فرهنگی، خانوادههای ایرانی به صورت میانگین چهار ساعت و 30 دقیقه در روز را به رسانههای دیداری و شنیداری اختصاص میدهند که البته این آمار برای زنان خانهدار به هفت ساعت در روز نیز میرسد.
وی با بیان اینکه رسانهها در حوزههای آموزشی و تفریحی دارای کارکردهای متفاوتی هستند، ادامه داد: اگر بخواهیم به صورت تخصصی این مسئله را مورد بررسی قرار دهیم باید ببینیم که مخاطب رسانههای دیداری و شنیداری چه کسانی هستند و هدفشان از تماشای این رسانهها چیست، مخاطب در استفاده از رسانه متناسب با کارکردهای آنها برداشتهای خود را انجام میدهد و نکتهای که در این موضوع اهمیت دارد فعال بودن مخاطب است.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک ادامه داد: فعال بودن به این معنی که مخاطب دست به انتخاب و گزینش بزند و مطابق با نیازهای خود از رسانه برداشت کند و اگر مخاطب منفعل باشد و بدون جهت گیری به تماشای رسانه بپردازد و صرفاً گذران اوقات روزمره باشد قطعاً بهره خاصی را نمیتواند ببرد.
وی بیان کرد: اگر در این موضوع خاص کارکردهای آموزشی در حوزه رسانهای را مد نظر قرار دهیم و مخاطب به صورت فعال دست به انتخاب بزند و در انتخاب خود مبانی ارزشی و اعتقادی ایرانی اسلامی را معیار قرار دهد، میتواند به عنوان امری معقول در نظر گرفته شود، ولی اگر مخاطب منفعل باشد و معیارها و ارزشهای اعتقادی را برای انتخاب خود ملاک قرار ندهد آمار 4.30 ساعت تماشای رسانههای دیداری و شنیداری در یک روز میتواند هشدار دهنده باشد.
عینالقضاتی در پاسخ به این سوال که با توجه به فعالیت چندین شبکه ماهوارهای که جامع هدفشان را خانوادههای ایرانی قراردادهاند میتوان گفت این هجمه رسانهای بر جامعه ما تأثیر گذار بوده است یا نه، اظهار داشت: در بحث رسانه موضوعات مختلفی مطرح میشود و یکی از آنها نیز تأثیر رسانهها بر تغییر نگرش و تغییر رفتار است که معتقدم که این تغییر امکان پذیر است، کارکرد شبکههای ماهوارهای فارسی زبان در دو حوزه نگرشی و رفتاری در جایگزینی مبانی ارزشی بر روی جامعه قابل لمس است.
مدیر فرهنگی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی ابراز داشت: شبکههای ماهوارهای فارسی زبان اهدافشان را به صورت پیام و در قالب برنامههایی همچون فیلم، سریال و مسابقات و با مبانی غیر ارزشی و غیر دینی به جامعه هدف میرسانند و مطمئناً این برنامهها بر حوزه نگرشی و رفتاری مخاطبان تأثیر میگذارد که البته بازه زمانی میتواند کوتاه مدت و یا دراز مدت باشد که در حوزه نگرشی در دراز مدت و در حوزه رفتاری در کوتاه مدت میتوانیم شاهد تغییرات باشیم.
وی افزود: موضوعی که در این ارتباط حتماً باید مورد توجه قرار گیرد این است که سواد رسانهای مخاطبین این شبکهها بسیار پایین است و این به معنای عدم درک و فهم پیام درونی برنامه این رسانهها است.
استاد دانشگاه علمی کاربردی اراک گفت: با توجه به پژوهشهای صورت گرفته استقبال از سریالها و فیلمهای این شبکهها از سوی مردم بیشتر است و برنامههای سرگرمی و اخبار در ردههای بعدی قرار دارد، بنابراین پیامهایی که در این فیلمها و سریالها منتقل میشود و با ارزشهای اسلامی ما در تضاد است میتواند تأثیرات عمیقی بر خانوادههای ایرانی و خصوصاً قشر جوان داشته باشد.
عینالقضاتی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر رابطه حضور شبکههای ماهوارهای فارسی زبان در خانوادههای ایرانی و افزایش آسیبهای اجتماعی خاطر نشان ساخت: زمانی که به مبانی ارزشی، قوانین و شرع مقدس عمل نشود مطمئنا باید شاهد رشد ناهنجاریهای اجتماعی در جامعه باشیم، بنابراین این شبکههای ماهوارهای فارسی زبان با تولید برنامههایی که محتوای آنها دقیقا بر خلاف مبانی ارزشی ما است، در گسترش و بالا بردن میزان آسیبهای اجتماعی مؤثر هستند.
به گفته وی در نظام ارزشی ما روابط بین زوجین تعریف شده است و جامعه نیز حدود مشخصی برای این روابط تعیین کرده است، ولی رسانههای ماهوارهای فارسی زبان در عموم برنامههایشان با توجه به فرهنگ و نظام اخلاقی خودشان به شدت این موضوع را مورد تهاجم قرار دادهاند و تصور فرهنگی و ارزشی خودشان را به جامعه ما منتقل میکنند، به طور کلی میتوان گفت قبح زدایی و زشتیزدایی از اعمال و رفتاری که در شرع مقدس و قوانین ما حاکم است در این شبکهها صورت میگیرد.
وی در ادامه با اشاره به تلاش شبکههای فعال در حوزههای فرهنگی و اجتماعی در زمینه ایجاد شبههای اعتقادی اظهار داشت: به نظر میرسد که شبکههای ماهوارهای در تولید برنامههای خود تقسیم کار پنهانی را انجام دادهاند و اگر بخواهیم دسته بندی درستی را انجام دهیم میتوانیم بگوییم که تعدادی از شبکههای فارسی زبان به حوزه خانواده پرداختهاند و بیشتر برنامههای فراغتی و تفریحی تولید میکنند و تعداد دیگری از شبکهها نیز به فضای اعتقادی، مد و تولید خبر و موضوعات سیاسی و همچنین مباحث قومیتی میپردازند.
استاد دانشگاه علمی کاربردی اراک اضافه کرد: ما در حوزه رسانهای باید بپذیریم که امپریالیسم فرهنگی به وجود آمده، به دنبال ایجاد وحدت نیست و در مسائل اعتقادی نیز برنامههای زیادی برای ایجاد شک و تردید و برتری دادن جریان التقاطی در این رسانهها پیگیری میشود که از این جمله میتوان به تبلیغ مسیحیت تبشیری و فرقههایی مانند بهائیت اشاره کرد.
مدیر فرهنگی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی افزود: یک سویه عمل کردن و تعاملی نبودن، شگرد اصلی این شبکهها است، بیشتر پرسشها و سؤالهایی که در برنامههایشان مطرح میکنند هیچگونه فضای پاسخگویی را ایجاد نمیکند و مخاطبی که در برابر این موضوعات قرار میگیرد به دلیل آنکه تنها با پرسشهای چالش برانگیز مواجه میشود نمیتواند درکی کامل از تمامی ابعاد مباحث داشته باشد.
عینالقضاتی در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت شبکههای خصوصی در ایران با مدیریت مدیران فرهنگی و رسانهای میتواند گرهگشای این مسیر پر پیچ و خم باشد؟ گفت: در این حوزه ابتدا باید مسئولین فرهنگی ما در سطح کلان به این باور برسند که حوزه تأثیر گذاری شبکههای ماهوارهای بسیار زیاد است، ولی متأسفانه در شرایط فعلی به نظر میرسد که به طور جدی به این موضوع نگاه نمیشود.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه با توجه به زایش روز به روز شبکههای ماهوارهای سطح آگاهی و بینش مردم باید بالا رود، مسئله مهم دیگر تعمیق و تقویت باورهای اعتقادی جامعه است که در این میان دستگاههایی مانند آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه و دانشگاه در این تعمیق اعتقادی وظیفه سنگینی دارند و رسانه ملی نیز باید بتواند از تمامی ظرفیتهای موجود خود برای جذب تمام سلیقهها استفاده کند.
وی با اشاره به ظرفیتهای بسیار بالایی که در عرصه فرهنگی و اجتماعی در کشور وجود دارد، تصریح کرد: تمام نهادها و دستگاههایی که در این ارتباط فعالیت میکنند باید تحت یک قرارگاه فرهنگی ساماندهی شوند و بتوانند در تمامی استانها و شهرستانها وارد عمل شوند، ما شاهد این هستیم که در آموزش و پرورش و دانشگاهها خیلی عمیق با مسائل فرهنگی و اجتماعی برخورد نمیشود، اگر بتوانیم با ایجاد یک قرارگاه فرهنگی برای تمامی دستگاهها، نهادها و حتی صنایع یک مسئولیت اجتماعی ایجاد کنیم بسیاری از مشکلات به حاشیه میروند و شاهد ایجاد یک جامعه اخلاقی و ارزشی در کشور خواهیم بود.
انتهای پیام/87001/ی40/ث3001