به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، با توجه به حادثه‌خیز بودن گیلان از نظر حوادث و بلایای طبیعی ضرورت پرداختن به حوزه کنترل و ارتقای کیفیت در پروژههای عمرانی این استان بیشتر می‌شود.
آزمایشگاه فنی و مکانیک گیلان برای برآوردن این مهم تلاش خوبی می‌کند و به مناسبت هجدهم آبان روز ملی کیفیت مصاحبه تفصیلی با عباس طورانی، مدیر آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک گیلان ترتیب داده‌ایم که در زیر می‌آید:
فارس: به نظر شما مقوله کنترل کیفی و ارتقای کیفیت در پروژههای عمرانی تا چه حد مهم است و چه راهکارهایی باید برای قانونمند کردن هر چه بیشتر این طرح صورت گیرد؟
کیفیت از مقوله‌هایی است که از دیر باز همواره مورد توجه قرار داشته و کسب اطمینان از کیفیت مورد نظر و چگونگی ارتقای آن با انجام آزمایش‌های کنترل کیفی همواره به عنوان ابزاری در این زمینه مطرح بوده است.
در این راستا استانداردهای بین‌المللی و ملی و آیین‌نامه‌ها با تبیین مشخصات فنی مطلوب، دستیابی به کیفیت مورد نظر را ممکن کرده است.
ایران کشوری حادثه‌خیز است و از نظر بلایای طبیعی نظیر زلزله از جمله کشورهایی محسوب می‌شود که روی گسل زلزله واقع شده و استان گیلان نیز به لحاظ جغرافیایی در مسیر گسل با خطر نسبتاً زیاد قرار دارد.
حوادث زلزله رودبار و منجیل در سال 69، نمونه‌ای از این حوادث تلخ است که علاوه بر خسارت مالی، تلفات انسانی زیادی به جای گذاشت.
از دیگر بلایای طبیعی می‌توان به طوفان، سیل، برف و رانش زمین اشاره کرد که به نحوی نمود نیاز هر چه بیشتر به به‌کار بستن آیین‌نامه‌ها، استانداردها، مقررات و ضوابط در مقوله کیفیت ساخت و عمران برای به حداقل رساندن خسارات مالی و انسانی است.
آمارها نشان می‌دهد که منابع عظیمی از بودجه کشور صرف ساخت و سازها و پروژههای عمرانی می‌شود.
رعایت نکردن کیفیت موجب هدر رفتن سرمایه اقتصادی می‌شود زیرا عدم رعایت اصول کیفی خود عامل صرف وقت و هزینه دوباره برای جبران نواقص است.
آزمایش‌های کنترل کیفی امر مهمی است و باید در اجرای تمام پروژههای عمرانی در هر مقیاسی به صورت قانون مطرح شود تا همه ملزم به اجرای آن شوند و کسی با بی‌اهمیت دادن این آزمایش‌ها آن را اتلاف هزینه تلقی نکند بلکه آن را یک سرمایه‌گذاری و پشتوانه محکم در راستای ارتقای کیفیت بداند. ما باید به این نقطه از تفکر برسیم که هیچ پیمانکاری، کارفرما و مشاوری بدون حضور آزمایشگاه کنترل کیفی هیچ کار عمرانی انجام ندهد و این مستلزم عزم ملی برای تصمیم‌گیری‌ها، تصویب قانون و آیین‌نامه و ضوابط است.
فارس: به نظر شما فرهنگ‌سازی‌ها تا چه حد در اجرای دقیق طرح کنترل کیفی موثر است و ضعف عمده در عدم دستیابی به این هدف چیست؟
با افزایش آگاهی عمومی و دانش آحاد مردم به گونه‌ای عمل کنیم که هیچ کس بدون توجه به معیارهای کنترل کیفی به خود اجازه ساخت و ساز ندهد.
باید علاوه بر استفاده از مصالح در کنار یک مهندس ناظر خوب، از خدمات آزمایشگاه استفاده شود و آزمایش‌ها و داده‌های آزمایشگاهی باید در مستندات پروژه وجود داشته باشد و یک امر ملزم باشد.
سیاستگذاران و متولیان امر تلاش کردند که این مهم را هرچه بیشتر در بین دستگاه‌های اجرایی، دولتی، نهادینه کرده و فرهنگ‌سازی کنند به طوری که این موضوع به تدریج به صورت یک امر لازم، ضروری و جزو لاینفک در مراحل اجرای پروژه‌ها تلقی شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، بهبود در بخش رعایت بخشنامه‌ها، آیین‌نامه‌ها، اصول کنترل کیفیت و نظارت بر پروژه‌ها نسبت به دهه‌های گذشته بهتر و مطلوب‌تر بوده اما باز هم می‌بینیم تا آن حد مطلوب فاصله زیادی داریم.
یکی از مسائلی که اخیراً با وجود تلاش برای ارتقای کیفیت بنا به دلایلی پررنگ شده بحث کمی‌نگری در اجرای پروژههای عمرانی شده است.
کمیت مهم است، اما نباید این کمی‌نگری در اجرای پروژه‌ها به حدی برسد که کیفیت دچار اشکال شده و کیفیت فدای کمیت شود.
یک خللی که در نظام فنی و اجرایی کشور وجود دارد و آن این است که بر خلاف دیگر صنایع که کنترل کیفیت در امر تولید یک امر اجباری محسوب می‌شود در صنعت ساختمان و اجرای پروژههای عمرانی کنترل کیفیت قانونمند و اجباری نشده است بنابراین باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد.
فارس: به نظر شما آیا صرف و اختصاص بودجه مالی می‌تواند به عنوان سدی در مقابل اجرای طرح کنترل و بهبود کیفیت تلقی شود؟
توجه داشته باشید که بررسی‌ها و آمارها نشان می‌دهد که هزینه کنترل کیفیت در اجرای یک پروژه حداکثر یک تا 2 درصد کل هزینه‌های عمرانی است و بخش اعظم یعنی 98 تا 99 درصد صرف بخش‌های دیگر پروژه می‌شود و اگر ما کیفیت را جدی تلقی کنیم و بر اساس یک اعتقاد و باور درونی به آن نگاه کنیم موجب می‌شود که عمر مفید پروژه تا 30 درصد افزایش یابد که در نتیجه ایمنی و صرفه‌جویی در هزینه‌های تمام شده پروژه را به دنبال دارد.
آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت راه و شهرسازی بوده که بیش از 50 سال است در امر کنترل کیفی بخش‌های دولتی و غیر دولتی فعالیت می‌کند.
فارس: نقش آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک را در ارتقای کیفیت و کنترل کیفی چگونه ارزیابی می‌کنید و اقدام‌ها و خدمات آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک گیلان در چه جایگاهی است؟
آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک عضو شورای فنی استان بوده و تنها مرجع دولتی در زمینه کنترل کیفی پروژههای عمرانی است.
این آزمایشگاه بیش از 50 سال است که خدمات مهندسی در حوزه‌های مختلف عمرانی شامل بخش‌های دولتی و خصوصی و نیمه دولتی ارائه کرده و در پروژههای بزرگ کشور از جمله بخش حمل و نقل، سدها، نیروگاه‌ها، تونل‌ها، ساختمان‌های دولتی و بخش‌های خصوصی به عنوان یک مشاور کنترل کیفی در کنار دیگر عوامل اجرایی پروژه ایفای نقش کرده است.
این آزمایشگاه عملکرد بسیار خوبی را در طول سال‌ها و پروژههای مختلف از خود به یادگار گذاشته است و اکنون نیز به عنوان یک مجموعه عظیم فنی و مهندسی با نیروهایی متخصص، ماهر و با تجربه و با دارا بودن تجهیزات فنی و آزمایشگاهی بسیار خوب، مدرن و پیشرفته ارائه خدمت می‌کند.
امروزه شاهد هستیم که کارفرماها، مشاوران فنی و پیمانکارانی که در زمینه اجرای پروژه‌ها به بحث کیفیت اهمیت می‌دهند خدمات فنی و مهندسی آزمایشگاه‌های فنی و مکانیک خاک را به عنوان اولویت نخست قرار می‌دهند زیرا آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک با رعایت سه اصل سرعت، دقت و سرعت در ارائه خدمات مشاوره‌ای کمک قابل توجهی را در عرصه توسعه کیفیت در حوزه‌های مختلف عمرانی می‌کند.
فارس: چه توصیه‌ای در زمینه ارتقای کیفیت دارید؟
توصیه ما به تمام کسانی که در حوزه ساخت و ساز و اجرای پروژههای عمرانی کار می‌کنند این است که به هیچ صورتی اجازه ندهیم کیفیت و انجام آزمایش‌های کنترل کیفی در مراحل اجرای پروژههای عمرانی کمرنگ تلقی شود.
باید از همکاری آزمایشگاه به عنوان یک مرجع توانمند، پویا و با تجربه استفاده شود و اطلاعات بسیار خوبی در اختیار آزمایشگاه است که می‌تواند در زمینه‌های دیگر مورد توجه قرار گیرد.
از جمله مسائلی که در گیلان مورد غفلت قرار گرفته و به آن پرداخته نشده است بحث پهنه‌بندی شهرهای استان است زیرا به دلیل شرایط خاصی که استان‌های شمالی به ویژه گیلان از نظر زلزله‌خیزی دارد بحث ریز پهنه‌بندی زلزله باید در دستور کار قرار گیرد.
این موضوع باید از طریق کمیته برنامه‌ریزی و دستگاه‌های مربوطه به عنوان یک پروژه مطرح شود تا با همکاری استانداری، مدیریت بحران، شهرداری‌ها، شورای فنی استان و تامین منابع مالی، پروژه تأیید، تصویب و عملیاتی شود.
اطلاعاتی که از ماحصل این پروژه به دست می‌آید می‌تواند در شناخت رفتار خاک، طراحی پروژه‌ها و توسعه شهری مورد استفاده قرار گیرد و امیدواریم فرهنگ کنترل کیفیت نهادینه شود.
انتهای پیام/2300/ذ40/پ3003
