به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، مهاجرت متخصصان و نخبگان علمی همواره یکی از معضلات اجتماعی، اقتصادی و آموزشی کشورها به ویژه ایران بوده و دانش‌آموختگان علمی به دلایل مختلف از جمله شرایط نامناسب کار و ... تمایل دارند در کشوری دیگر فعالیت‌های خود را ادامه دهند.
برای آشنایی بیشتر با برنامه‌های آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت جدید و نقش آن در جلوگیری از فرار مغزها با «حسین نادری‌منش» معاون آموزشی این وزارتخانه در حاشیه سفر اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به گیلان گفت‌وگوی تفصیلی ترتیب داده‌ایم که در زیر می‌خوانیم:
*فارس: وزارت علوم در دولت جدید چه اهداف و برنامه‌هایی را دنبال می‌کند؟
-مقداری اسناد است که با تغییر دولت عوض نمی‌شود مانند سند چشم‌انداز و برنامه پنجم توسعه که دولت نسبت به مجلس و جامعه علمی کشور پاسخگو است.
ادامه برنامه‌ها و اسناد مذکور وظیفه دولت یازدهم است و در این راستا برنامه‌های جدید نیز تقدیمی وزیر به مجلس و دولت است.
برنامه‌های تقدیمی وزیر نیز باید نهایی و سپس وارد مجلس شود و سرپرست فعلی وزارت علوم عنوان کرد که قصد دارد همان اسنادی قبلی را اجرایی و زیرساخت‌ها را فراهم کند.
*فارس: مهم‌ترین وظیفه وزارت علوم چیست؟
مهم‌ترین وظیفه وزارت علوم اجرایی کردن برنامه پنجم توسعه است به ویژه فصل دوم این برنامه در زمینه علم و فناوری بیشتر مد نظر است.
پیاده کردن نقشه جامع علمی کشور در مدت فعالیت چهار ساله دولت یازدهم و چهار سال بعدی برای نزدیک شدن به اهداف چشم‌انداز و کسب رتبه نخست ایران در منطقه نیز از اهداف مهم وزارت علوم است.
*فارس: شاخص علمی ایران در دنیا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اکنون طبق شاخص مقاله به مرحله خوبی رسیده‌ایم و تبدیل تولید دانش وظیفه مهم ما است و این دانش باید ماموریت‌گرا، هدفمند و مسئله‌محور منجر به تولید فناوری شود که در برنامه پنجم نیز پیش‌بینی شده است.
ایجاد و درآمد کشور باید از بخش ارزش افزوده دانش فنی شکل گیرد و این برنامه‌ها مهم‌ترین فعالیت‌های کاری وزارت علوم است.
آموزش عالی یکی از اقتدار و توانمندی‌های کشور محسوب می‌شود و حسن آموزش عالی مستند بودن آن است و رهبر معظم انقلاب نیز اشاره دارند که امروز اقتدار ما علمی است بنابراین رشد علمی ایران قابل توجه است.
شتاب رشد علمی ایران در منطقه و از نظر تولید مقاله در جهان برتر است و با وجود این تلاش‌ها هنوز تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله داریم.
*فارس: ایران در تولید مقاله چه رتبه‌ای در جهان دارد؟
رتبه ایران در تولید مقاله رتبه شانزدهم جهان را دارد و در برخی رشته‌های جدید مانند نانوفناوری دارای رتبه تک رقمی هستیم.
ایران طبق شاخص‌های علمی خود یکی از کشورهای در حال رشد و از طریق نوع نگاه مطرح است و از این کشور در زمینه تولید رشد علمی به عنوان نمونه یاد می‌شود.
در مقایسه با شاخص‌ها حرکت بسیار خوبی داریم و از نظر رتبه‌ای، ایران جزو 20 کشور برتر محسوب می‌شود و هدف ما رسیدن به جزو 10 کشور برتر دنیا در رشد علمی است.
*فارس: وزارت علوم برای جلوگیری از فرار مغزها چه راهکاری دارد؟
این موضوع بسیار با اهمیتی است و اکنون هیچ کشوری در دنیا نیست که متخصصان آن ورود و خروج نداشته باشند و مهاجرت نکنند.
بیشتر افرادی که خارج از کشورشان درس می‌خوانند یکی از آنها، آمریکا است و با وجود اینکه بسیاری افراد از خارج در این کشور درس می‌خوانند اما خود این کشور بیشترین دانشجو را در خارج دارد و هدف‌گذاری کرده که 100 هزار دانشجوی آن در چین باشد.
تحصیل دانشجویان در خارج از کشور عیب نیست و این به معنای کسب تجربه و آشنایی با آن و هدف قرار دادن بازار و استفاده است.
ماندن دانشجو در خارج از کشور و بازنگشتن او بد و عیب است ضمن اینکه چرخش مغزها در ایران بسیار مطلوب است اما اگر برای فارغ‌التحصیلان ما بازار کار مناسب در جذب آنها وجود نداشته باشد بقیه دنیا از آنها استفاده می‌کنند.
آموزش باید پاسخگوی نیازها باشد و بقیه بخش‌های جامعه نیز باید به اندازه‌ای رشد کنند که در جذب فارغ‌التحصیلان داخلی موفق شوند.
ایران کشوری نسبتاً جوان است و 4.4 میلیون نفر دانشجو عدد قابل توجهی بوده که ممکن است بازار نتواند همه اینها را جذب کند و بخشی از آنها را می‌توان به صورت هدفمند در خارج از کشور با استفاده از ارزش افزوده مهندسی و نظیر اینها شکل داد.
اگر در کشور نتوانیم بازار کار ایجاد کنیم ممکن است افراد متخصص را از دست بدهیم و اگر بهترین‌های هر کشوری بیرون روند یک عیب محسوب می‌شود.
*فارس: وزارت علوم تا چه حد تربیت عالی را مهم می‌داند؟
بحث تربیت عالی یکی از اهداف و بحث‌های جدی است و محیط دانشگاهی ایران یکی از بهترین‌های محیط محسوب می‌شود و در مجموع دانشجو و اساتید ما بهترین هستند اما تمام بخش‌ها بدون ضعف نیست.
با ایجاد معاونت‌های فرهنگی و مباحث و بودجه فرهنگی باید توجه به این موضوع به عنوان یک اصل بیشتر شود.
در آیین‌نامه ارتقای اساتید به موضوع فرهنگی توجه کردیم و اعتقاد داریم دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه آزاد باید به آن توجه کنند.
انتهای پیام/2300/صا40/ظ1004
