به گزارش خبرگزاری فارس، بعد از چهار ماه تلاش و چانه‌زنی‌های جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و سفرهای پی‌درپی او به منطقه برای گفت‌وگو با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ظاهرا او موفق شده، بعد از سه سال وقفه، نمایندگان این دو طیف را پای میز مذاکره بنشاند.
با وجود اینکه قرار بود زیپی لیونی، وزیر دادگستری و اسحاق مولخو، مشاور نتانیاهو، از طرف اسرائیل و صائب عریقات، عضو سازمان آزادی‌بخش فلسطین و رئیس هیئت مذاکره‌کننده فلسطینی به نمایندگی از تشکیلات خودگردان و گروه‌های فلسطینی در نشست واشنگتن حضور یابند، اما این به معنای نبودِ اختلاف نظر میان گروه‌های مختلف فلسطینی و اسرائیلی درباره برگزاری مذاکرات نیست.
علت این اختلافات را نیز باید در محتوای دستورکار مذاکرات سازش جست‌وجو کرد. بر اساس جزئیات منتشر شده از طرح جان کری، قرار است این مذاکرات حول محور توافقنامه صلح موقت، آنهم «بدون تعیین مرزهای نهایی» صورت بگیرد تا دولت فلسطینی در مرزهای کرانه باختری که اسرائیل از آنها عقب‌نشینی خواهد کرد، مستقر شود. به این ترتیب، مهمترین مبحثی که همه دعواها بر سر آن بوده، فعلا مسکوت باقی می‌ماند.
علاوه بر این، وزارت خارجه آمریکا به عباس توصیه کرده، از پیش شرط قبلی خود مبنی بر مذاکره بر اساس مرزهای 1967 صرف‌نظر کند. در عوض، باراک اوباما متعهد خواهد شد با ارسال نامه‌ای به وی، تصریح کند، مذاکرات سازش برای تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی بر اساس مرزهای 1967 به رسمیت شناخته شود!
از دیگر ایراداتی که به طرح مذکور وارد شده، بحث مربوط به شهرکسازیهای اسرائیل است. در این طرح توافق شده، مذاکرات صلح بیش از 9 ماه و تا مارس 2014 به طول نیانجامد که در این مدت، اسرائیل باید ساخت‌وساز در مناطق موسوم به «یهودا و سامریه» در کرانه باختری را متوقف کند اما این توقف ساخت و ساز شامل بیت‌المقدس و دیگر شهرک‌های کرانه باختری نخواهد شد.
جالب اینجاست که طرف فلسطینی نیز با عقب‌نشینی از درخواست توقف کامل ساخت‌وسازها در طرح یاد شده، متعهد شده، در خلال برگزاری مذاکرات سازش اقدام و شکایتی علیه اسرائیل در سازمان ملل و دیگر مجامع بین‌المللی انجام ندهد.
این در حالی است که مذاکرات سازش، سال 2010 دقیقا به خاطر همین شهرکسازیهای اسرائیلی‌ها بود که به مدت سه سال به حالت تعلیق در آمده بود اما اکنون محمود عباس موافقت کرده بدون توقف کامل شهرک‌سازی‌ها، وارد مذاکره با طرف اسرائیلی شود؛ موضوعی که فریاد جبهه خلق برای آزادی فلسطین را نیز در آورده است.
از این رو بود که این جبهه مخالفت صریح خود با از سرگیری مذاکرات سازش با دشمن صهیونیستی و ارائه راه حل‌های مبتنی بر تشکیل دو دولت را اعلام کرد و بر ضرورت بازنگری در این تصمیم و عقب نشینی از آن تاکید کرد چراکه به باور این جبهه، توافقات فوق با تصمیمات شورای مرکزی مبنی بر «عدم بازگشت بر سر میز مذاکرات با دشمن صهیونیستی تا زمان توقف کامل شهرک سازی‌ها و قراردادن تصمیمات سازمان‌های بین‌المللی ذی‌ربط به عنوان مرجع و همین طور آزادی اسرای فلسطین» در تضاد است.
علاوه بر این، قرار نیست در این دور از مذاکرات حرفی از سرنوشت پناهندگان فلسطینی زده شود. هر چند، آزادی اسرای فلسطینی یکی از پیش‌شرط‌های محمود عباس برای ورود به مذاکرات سازش بوده، اما ظاهرا امیدی نیز به این مسئله وجود ندارد. هر چند بنیامین نتانیاهو چند روز پیش در صفحه شخصی خود در فیس‌بوک از موافقت خود با آزادی 104 اسیر فلسطینی سخن گفته بود اما به خاطر مخالفت گروه‌های تندرو اسرائیلی، پذیرش این شرط نیز به تعویق افتاد. مخالفت‌ها با این امر تا جایی پیش رفت که «نفتالی بینیت»، رئیس حزب راستگرای «خانه یهودی» خواستار قتل اسرا به جای آزادی آنها شد.
همین امر موجب شد، رهبران حماس نیز به مذاکرات سازش واکنش نشان دهند. به اعتقاد رهبران حماس، محمود عباس در حالی با تلاش آمریکا برای برقراری مذاکرات مستقیم با اسرائیل موافقت کرده است که این رژیم به درخواست‌ها و پیش‌شرط‌های طرف فلسطینی مبنی بر آزادی زندانیان سیاسی عمل نکرده و به باور آنها، این موضوع نشانه آشکاری از غیرقابل اعتماد بودن تعهدات اسرائیلی‌هاست.
علاوه بر این، رهبران حماس به دلایل دیگری مانند عدم پایبندی اسرائیل به تعهدات پیشین خود، یک طرفه بودن امتیازها در جریان مذاکرات و انتخاب زمان کنونی برای انجام مذاکرات اعلام کردند، موافقت محمود عباس با مذاکرات صلح با طرف اسرائیلی «تصمیم اشتباه دیگری» از سوی وی خواهد بود که در سال‌های اخیر اتخاذ کرده و این موضوع باعث تعمیق اختلافات و شکاف تشکیلات خودگردان فلسطین با دیگر گروه‌های فلسطینی مانند حماس و جهاد اسلامی خواهد شد.
از مجموع عوامل فوق به نظر می‌رسد، اصرار آمریکا بر انجام مذاکرات سازش در برهه کنونی کاملا هدفمند بوده است؛ نکته‌ای که «ابو زهری» از مقامات سیاسی حماس نیز به آن اشاره کرد و گفت: «یکی از دلایل تاکید و جدیت آمریکا در وساطت برای از سرگیری مذاکرات صلح و همچنین یکی از انگیزه‌های اسرائیل برای استقبال از مذاکرات پیش‌رو به تحولات منطقه برمی‌گردد؛ بدین نحو که تحولات در مصر و ناآرامی‌های دیگر در منطقه باعث شده، در حال حاضر، موضوع فلسطین به عنوان دغدغه اصلی دنیای عرب به شمار نرود و در نتیجه از حمایت‌های منطقه‌ای از فلسطین کاسته شود.»
در این شرایط بهترین فرصت برای امتیازدهی به اسرائیلی‌ها فراهم می‌شود بدون اینکه امتیاز مهم و قابل توجهی را واگذار کرده باشد. در صورت به سرانجام رسیدن این طرح نیز، چون ظاهرا با توافق طرف فلسطینی صورت گرفته، احتمال دارد زمینه گسترش همکاری رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی و اسلامی نیز فراهم شود.
بنابراین، می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که آمریکا و اسرائیل در پی آن هستند، با برگزاری مذاکرات سازش در دوره کنونی و در حالی که به دلیل مشکلات داخلی کشورهای منطقه، فشاری نیز از سوی افکار عمومی کشورهای عربی منطقه همانند گذشته علیه موضوع سازش وجود ندارد، بتوانند به اهداف خود در جریان مذاکرات دست یابند.
انتهای پیام/ر
