به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، محمدجواد کبودراهنگی در گفت‌وگوی تفضیلی با خبرنگار فارس به تشریح وضعیت کنونی تئاتر همدان پرداخت که مشروح آن را در زیر می خوانید:
فارس: از وضعیت کنونی تئاتر بفرمائید؟
کبودراهنگی: امروزه با عدم حمایت مالی که از فعالان عرصه تئاتر صورت می‌گیرد، وضع تئاتر همدان اسف‌بار است که امیدواریم به این وضعیت رسیدگی شود.
ما از استاندار همدان توقع داریم تا از بودجه‌های فرهنگی به ارشاد یا انجمن هنرهای نمایشی کمک کند.
اداره ارشاد هم باید به لحاظ مالی به ما کمک کند هرچند دست اداره ارشاد هم بسته است و ظاهراً این اداره نیز اعتباری برای کمک در اختیار ندارد
*هدف نمایش تنها نباید کسب سود باشد
اگر وضعیت گروه‌ها چنین ادامه پیدا کند، نمایش‌ها حالت بازاری پیدا می‌کند، که با بازاری شدن هنر نمایش، ممکن است از جنبه‌های هنری تئاتر کاسته شود.
در حالی که هنر باید با تکنیک خاص خود پیش رود، فقط به ذائقه تماشاگر توجه شده و تنها موجب شادی و نشاط می‌شود.
نمایش اگر هدفش پول باشد از هدف اصلی‌اش دور می‌شود، هرچند پول مهم است اما همه هنر نیست بلکه پول در وهله دوم اهمیت قرار دارد.
فارس: چه راهکاری در این زمینه پیشنهاد می‌کنید؟
کبودراهنگی: تشکیل شورای متشکل از صاحبنظران به صورت انتخابی یا انتسابی می‌تواند راهگشا باشد زیرا تاکنون چنین شورایی در زمینه تئاتر ایجاد نشده تا سیاست‌های تئاتر را به دست بگیرد که در غیر این صورت امکان رشدش وجود ندارد.
در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای تئاتر دیده نشده است، ما با وجود داشتن مدیران خوبی در اداره کل ارشاد استان و شهرستان تقاضامندیم به وضعیت کنونی تئاتر نگاه ویژه‌ای داشته باشند تا بیشتر دور هم جمع شده و برای رفع مشکلات جلسه بگذاریم.
فارس: چرا با وجود برخورداری از مدیران خوب همچنان این هنر با مشکل مواجه است؟
کبودراهنگی: عدم ارتباط ارشاد و هنرهای نمایشی استان با مرکز هنرهای نمایشی در تهران یکی از مشکلات تئاتر همدان است.
ارتباط ما هم در انجمن هنرهای نمایشی و هم اداره ارشاد با مرکز هنرهای نمایشی تهران باید همواره باشد و رفت و آمدها زیاد باشد تا آنها از نزدیک با مشکلات و وضعیت تئاتر آشنا شوند.
فارس: مرکز هنرهای نمایشی چه کمکی می‌تواند به اهالی تئاتر کند؟
کبودراهنگی: در حال حاضر مرکز هنرهای نمایشی برای تئاتری‌ها برنامه‌ای ندارد و برنامه آن تنها منوط به ساماندهی گروه‌ها شده است.
باید از سوی سیاستگذاران فرهنگی، حوزه هنری و اداره ارشاد در طول سال برنامه‌ریزی در زمینه تئاتر صورت گیرد، اما اکنون هیچ گونه برنامه‌ای برای سال 92 دیده نشده است.
ما از طریق انجمن هنرهای نمایشی استان و اداره ارشاد استان می‌توانیم کارشناسان خود را به مرکز برای داوری جشنواره‌ها معرفی کنیم که این امر به علت عدم ارتباط صورت نمی‌گیرد.
در همدان به هنرمندان تئاتر بها داده نمی‌شود، به طوری که بنده کتابی به عنوان «بازیگردانی در تئاتر» در یک هزار نسخه چاپ کردم که اکنون در منزل مانده و نمی‌دانم چکار کنم زیرا کسی از آن برای توزیع حمایت نمی‌کند.
فارس: اکنون گروه‌ها با عدم حمایت مالی چگونه فعالیت می‌کنند؟
کبودراهنگی: باید تکلیف هزینه‌های گروه‌های تئاتر مشخص شود، تنها از طریق بلیط‌فروشی منابع مالی گروه‌ها تأمین نمی‌شود به طوری که سال گذشته هیچ گروهی حمایت نشد و هیچ گروهی یک ریال هم نگرفت.
*جشنواره‌های تئاتر تنها مسئله سرپا نگه داشتن تئاتر همدان
فارس: برگزاری جشنواره تئاتر چه میزان در پویایی تئاتر تأثیر گذار است؟
کبودراهنگی: برگزاری جشنواره‌های تئاتر تنها مسئله سرپا نگه داشتن تئاتر همدان است اگر جشنواره‌های تئاتر را کنار بگذاریم تئاتری برای همدان نمی‌ماند و امروز هنرمندان تئاتر تنها به خاطر کمک هزینه جشنواره‌ها و اینکه کارشان دیده شود، امیدوار هستند.
در جشنواره تئاتر از کارشناسان ما استفاده نمی‌شود، هنرمندان تئاتر ظرفیت بالایی در هنر نمایش دارند اما از آن استفاده نمی‌شود در حالی که مرکز هنرهای نمایشی بر این اعتقاد است که همدان جشنواره‌ها به ویژه افتتاحیه و اختتامیه را خیلی خوب برگزار می‌کند.
فارس: چقدر به شما به عنوان بنیانگذار جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در جریان برگزاری جشنواره بها داده می‌شود؟
کبودراهنگی: اداره ارشاد باید روی پیشکسوتان سرمایه‌گذاری کند به طوری که در شهرستان قزوین در جشنواره‌ای چهار روزه، هر روز به نام یکی از پیشکسوتان نامگذاری شده بود و در این چهار روز هر روز از یک پیشکسوت تقدیر می‌شد.
اگر جشنواره‌هایی در سطح شهر همدان برگزار می‌کنیم اگر برای شهرمان امتیازی نداشته باشد دیگر اهمیتی نداشته و بازخورد لازم را برای همدان نخواهد داشت.
فارس: نقش انجمن‌های نمایشی در شکوفایی هنر تئاتر؟
کبودراهنگی: انجمن هنرهای نمایشی نیز اختیارت و اعتبارات چندانی ندارد که کاری کند وگرنه می‌توانست کمک‌های بسیاری از هنرمندان تئاتر داشته باشد.
در سال‌های گذشته در جشنواره‌ها همه برنامه‌ریزی‌ها را انجمن انجام می‌داد اما اکنون اختیاری ندارد که قراردادی ببندد یا جشنواره‌ای برگزار کند.
ما به دنبال این هستیم که برگزاری جشنواره تئاتر کودک و نوجوان را به ما بسپارند اما تهران اجازه نمی‌دهد و می‌گوید دست ما باشد برای شما بهتر است اما پارامترهایی که چرا اینگونه برای ما خوب است را نشمردند.
همچنین انتخاب داورهای جشنواره نیز سنتی شده و افرادی در همه جشنواره‌ها داوری‌ها را بر عهده دارند، در حالی که برای بچه‌ها نیز در چنین وضعیتی یکنواخت می‌شود.
استان همدان تحصیل کرده‌های بسیاری در زمینه تئاتر دارد، به طوری که جشنواره می‌تواند به گونه‌ای باشد که جوانان همدانی دارای مدرک و سابقه که عضو انجمن منتقدان نیز هستند بتوانند در جشنواره حضور داشته و یا داوری کنند.
*سالن‌های نمایش از تئاتر دور شده‌اند
فارس: در همدان وضعیت سالن نمایش چگونه است؟
کبودراهنگی: یکی دیگر از مشکلات همدان مشکل سالن است به طوری که سالن مناسب برای تئاتر آن هم در یک نقطه مطلوب شهر وجود ندارد.
ما در همدان سالن‌های زیادی برای نمایش داریم اما سالن ما در جای مناسبی نیست یعنی جایی نداریم که تماشاگر به راحتی بتواند حضور یافته و نمایش ببیند.
سالن‌های نمایش به قدری از نمایش دور شدند که گویی برای برگزاری همایش‌ها و جلسات ساخته شده‌اند که باید این سیاست از بین برود.
تنها سالن مطلوب نمایش همدان سالن پلاتو مجتمع بوعلی سینا است که این سالن هم کوچک است هرچند به شکل فنی برای تئاتر ساخته شده است وگرنه سالن آوینی مشکلات زیادی دارد و مناسب اجرا نیست که باید اصلاح شود.
سالن فجر شهرداری نیز برای نمایش طراحی شده است چون به قدری پروژکتور نصب شده که برای نمایش مناسب باشد اما از این سالن بیشتر برای همایش و جلسه استفاده می‌شود.
فارس: مثل اینکه این سالن برای نمایش «کمندگیسو» به شما اجاره داده نشد، همینطور است؟
کبودراهنگی: بله، من برای اجرای نمایش به سراغ این سالن رفتم اما از سوی شهرداری پذیرفته نشد.
شهرداری با اجرای نمایش ما در این سالن مخالفت کرد در حالی که هنر نمایش نیازمند همکاری همه دستگاه‌هاست.
در تهران فرهنگسراهای شهرداری در زمینه نمایش فعال هستند اما در همدان بنده برای اجرای نمایش به مجتمع عین‌القضات که رفتم گفتند اصلاً سالن این مجتمع به درد تئاتر نمی‌خورد و سالن برای جلسات است.
چرا ما باید به گونه‌ای عمل کنیم که این مجتمع فرهنگی یک سالن خوب برای تئاتر نداشته باشد آیا در شهرداری یک مهندس وجود نداشت که سالن این مجتمع را برای اجرای تئاتر نیز تجهیز می‌کرد؟
* جایگاه حوزه هنری در بخش تئاتر مشخص نیست
فارس: جایگاه حوزه هنری در حمایت از تئاتر کجاست؟
کبودراهنگی: ما از حوزه هنری انتظار زیادی برای حمایت و همکاری با گروه‌های تئاتر داریم، ما بر آن بودیم که با شکل‌گیری حوزه هنری کمکی به اداره ارشاد شود اما اکنون این گونه نیست و حوزه هنری محدود به فعالیت‌هایی شده که دیده نمی‌شود.
در حال حاضر جایگاه حوزه هنری در بخش تئاتر مشخص نیست و کمرنگ است.
تئاتر همدان برای خروج از این وضعیت نیازمند بازنگری جدیدی در حوزه نمایش است.
*وضعیت کنونی تئاتر که جشن نمی‌خواهد
فارس: اردیبهشت تئاتر در راه است، نظرتان در خصوص این جشن اردیبهشتی تئاتر چیست؟
کبودراهنگی: در خصوص جشن هر ساله تئاتر در اردیبهشت ماه نیز باید گفت تئاتر و به ویژه تئاتر همدان، برای چه اردیبهشت تئاتر می‌خواهد وضعیت کنونی تئاتر مگر جشن می خواهد؟
اردیبهشت تئاتر هرچند یک گردهمایی است، اما این برای زمانی است که تئاتر شکوفا شده باشد اما وقتی تئاتر به آن شکلی که باید، وجود ندارد، بچه‌ها حمایت نشده و انگیزه‌‌ای ندارند، جشن معنا ندارد.
*آموزشهای تئاتر جسته و گریخته و بی‌نظم است
فارس: وضعیت آموزش در حوزه تئاتر چگونه است؟
کبودراهنگی: آموزشهای کنونی ما در تئاتر فی‌البداهه برگزار می‌شود و نظم خاصی در آن نبوده به طوری که باید گفت جسته و گریخته و فصلی برگزار می‌شود.
آموزش تئاتر باید در دو دوره مقدماتی و تکمیلی برگزار شود، تا زمانی که برنامه‌ریزی برای آموزش مثل دانشگاه و آموزشگاه نباشد، موفق نیستیم چرا که آموزش تئاتر کارگاهی است و باید در سالنی مثل پلاتو باشد تا شرکت‌کنندگان به خوبی یاد بگیرند.
در حال حاضر هر کسی در هر جایگاهی برای بازیگر شدن وارد می شود و برنامه‌ای در این زمینه نداریم که چه کسانی کار کنند و چه کسانی نمی‌توانند وارد این عرصه شوند.
باید مشخص شود که مدیریت اجرا با چه کسانی است چرا که همه نمی‌توانند کار کنند به طوری بازیگر نمی‌تواند کارگردان شود اما اکنون تعداد کارگردانان از بازیگران بیشتر شده است.
بازیگران باید از سوی مرکزی ساماندهی شوند و منتظر مرکز هنرهای نمایشی نباید باشیم بلکه خود تئاتری‌ها باید به فکر خودشان باشند که اگر شورایی شود در شورا تصمیم‌گیری می‌شود.
*حرمت پیشکسوتان تئاتر حفظ شود
فارس: در همدان چه میزان به پیشکسوتان تئاتر ارج گذاشته می‌شود؟
کبودراهنگی: در حال حاضر دیگر حرمت‌ها حفظ نمی‌شود به طوری که اکنون ما نگران هستیم که در جشنواره‌ای شرکت کنیم برای اینکه جایگاه‌ها حفظ نمی‌شود در حالی که جشنواره نیز باید جایی برای قدیمی‌ترها داشته باشد.
باید بر ضرورت حفظ حرمت‌ها به ویژه در جشنواره‌ها تأکید شود چون فعالان دارای سابقه تئاتر نگران حضور در جشنواره‌ها هستند و می‌گویند که آنجا به ما بی‌حرمتی می‌شود.
بخشی از مشکلات اهالی تئاتر مرتبط با خود هنرمندان و فعالان این عرصه است چرا که هنوز برخی هنرمندان تئاتر با هم تعامل نداشته و کارهای هم را با لذت نگاه نمی‌کنند، در حالی که اگر بچه‌ها باهم باشند، مسئولان نمی‌توانند نسبت به آنها بی‌اهمیتی کنند.
فارس: وعده های داده شده از قبل چه میزان عملی شده است؟
کبودراهنگی: در سال‌های گذشته وعده‌هایی از سوی استانداران داده شد، اما عملی نشد هرچند در جلسات و دیدارهایی نیز حضور یافتیم اما نتیجه‌ای نداشته و مشکلات هم حل نشد.
*تئاتر خیابانی جنبه نمادین دارد
فارس: وضعیت تئاتر خیابانی در همدان چگونه است؟
کبودراهنگی: تئاتر خیابانی نیز باید در شهر وجود داشته باشد نه اینکه تنها به جشنواره‌ها منوط نشود اما اکنون تئاتر خیابانی جنبه نمادین دارد.
با توجه به اینکه همدان شهری گردشگرپذیر است در ایام نوروز نمایش خیابانی در همدان مورد استقبال زیادی قرار گرفت که این امر باید در تابستان نیز برای استفاده مسافران اجرا شود.
در مجموع تئاتر خیابانی در کشور ما جا نیفتاده است و بنده به عنوان یک فعال تئاتری راغب اجرای تئاتر خیابانی نیستم و تاکنون نیز در این زمینه کار نکرده‌ام زیرا فکر می‌کنم جایگاه خود را پیدا نکرده است.
فارس: سخن پایانی....؟
کبودراهنگی: همدان از مدیران خوش‌نیت به ویژه در اداره ارشاد برخوردار است، و اکنون از مدیران خوش‌برخورد و خوش نیتی که در همدان داریم تقاضامندیم همانند برخوردهای خوبشان حمایت از تئاتر و هنرمندان را فراموش نکنند.
===========
فریده حسینی‌فرزام
===========
انتهای پیام/89003/ی40/ژ1001
