به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، رفته رفته به یکی دیگر از پرشکوه‌ترین مانورهای اقتدار مردمی نظام اسلامی‌مان که طی آن ایرانیان عزیز با حضور مسئولانه خود، برای انتخاب رئیس‌جمهور و شوراهای اسلامی شهر و روستا در بیست و چهارم خرداد ماه آینده، اقدام خواهند کرد، نزدیک می‌شویم.
حضوری که بی‌تردید به حماسه‌ای جاوید تبدیل خواهد شد و مثل همیشه و برای چندمین‌بار، معادلات دشمنان ایران اسلامی را بر هم خواهد زد.
در همین زمینه نشستی با محمدعلی قاسم‌زاده نداف که دارای سوابق علمی و اجرایی در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی و همچنین شوراهای اسلامی و سازمان‌های مردم نهاد هستند ترتیب دادیم و نظرات وی را در زمینه انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، جایگاه این نهاد و چالش‌هایی که شوراها با آن مواجه هستند و همچنین اولویت‌های شهر بیرجند از نظر مدیریت شهری و انتقادات احتمالی که بر عملکرد شورای اسلامی شهر بیرجند در دوره سوم وارد است جویا شدیم که به شرح ذیل از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد:
فارس: با توجه به مسئولیتی که در پست مدیرکل اجتماعی، شوراها و سازمان‌های مردم نهاد استانداری خراسان جنوبی داشته‌اید، دیدگاه خود را نسبت به شورا، مدیریت شهری و جایگاه و نقش مردم در این فرایند بیان کنید.
نداف: از آنجایی که هدف از تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا، شرکت دادن مردم از پایین‌ترین سطح جامعه تا بالاترین سطح آن در اداره امور اجتماع است، بنابراین می‌توانیم بگوییم که شوراها مهم‌ترین جایگاه تبلور خردورزی، مشارکت عمومی و مسئولیت‌پذیری در فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در بستر مدیریت یک جامعه مدنی هستند.
در اصل صدم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی، از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت می‌گیرد که اعضای آن را مردم همان محل انتخاب می‌کنند.
همچنین در اصل هفتم قانون اساسی آمده است که شوراهای اسلامی یکی از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشور هستند به نحوی که تمامی مقامات کشوری که از طرف دولت تعیین می‌شوند، در حدود اختیارات شوراها، ملزم به رعایت تصمیمات آنها هستند.
با توجه به ضرورت مشارکت عمومی و مسئولیت‌پذیری مردم در فرایند توسعه اجتماعی و حدود اختیاراتی که قانون اساسی جمهوری اسلامی برای شوراهای اسلامی شهر و روستا تعریف کرده است، می‌توان نتیجه گرفت که علی‌القاعده پیشنهادات لازم در زمینه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عمرانی هر منطقه، پیش از آن که از طرف مرجع دیگری مطرح شود، باید از ناحیه شوراهای اسلامی آن منطقه ارائه شود.
مردم در انتخاب اعضای شورای شهر دقت کنند/ افراد کارآمد را به شورا بفرستند
فارس: با این تعریف و جایگاه تا چه اندازه باید مردم در انتخاب اعضای شورا دقت کنند؟
نداف: با این وصف به نظر می‌رسد حساسیت و دقت لازم از سوی مردم در انتخابات شوراهای اسلامی که توسعه منطقه‌شان باید با تدبیر و عملکرد آنها رقم بخورد، نه تنها یک وظیفه اجتماعی، بلکه یک تکلیف شرعی است و هر نوع کوتاهی و کم‌توجهی از سوی مردم که منجر به روی کار آمدن تیمی ناکارآمد شود، خسارت غیرقابل جبرانی را به بار خواهد آورد.
شورای شهر، محل آزمون و خطا نیست و کسانی باید روی کار بیایند که از سوابق مفید و موفقی برخوردار باشند.
امروز با گذشت بیش از 34 سال از انقلاب اسلامی، کمیت و کیفیت نیروهای متخصص افزایش یافته و بدون اینکه مجبور باشیم در حلقه‌ای بسته به دنبال گزینه‌هایی برتر باشیم، به راحتی می‌توان با در نظر داشتن تخصص و تعهد که دو عنصر لاینفک مدیریت هستند، مسئولیت شورا را به افراد کارآمد، کلان‌نگر و دلسوز در امر توسعه و آبادانی منطقه سپرد.
مردم با سیاسی‌کاری و باندبازی در شورای شهر مخالفند
فارس: پیام شما به مردم بیرجند در انتخابات شورای شهر چیست؟
نداف: شهروندان عزیز باید توجه داشته باشند که شورای شهر یک نهاد سیاسی نیست بلکه یک نهاد اصیل اجتماعی است و اگر مدیریت مطلوبی بر آن اعمال نشود، می‌تواند مورد سوءاستفاده افراد و یا جریانات سیاسی و سودجویان اجتماعی قرار گیرد.
همچنان که رهبر معظم انقلاب در این زمینه می‌فرمایند: "دخالت جناح‌بندی‌ها و انگیزه‌های حزبی و گروهی و شخصی و طایفه‌ای در شوراهای اسلامی، زهر مهلکی است که شوراها را از کار می‌اندازد و آن را کم سود و گاه زیان‌بخش می‌سازد."
مردم حل مشکلات خود را از شوراهای اسلامی شهر و روستا، بدون سیاسی کاری و باندبازی خواهانند و عزیزانی که داوطلب عضویت در شوراهای اسلامی شهر و روستا می‌شوند، این را بدانند که شوراها برای باندبازی و سکوی پرش بسوی پست‌های بالاتر ایجاد نشده بلکه هدف خدمت به مردم و رفع تنگناها و عقب‌ماندگی‌های موجود در شهرها و روستاها است و لذا در پیشگاه خداوند و وجدان خود، اگر داوطلبان دیگر را کارآمدتر و مفیدتر به حال مردم و منطقه برای راهیابی به شورا می‌دانند ، اجازه بدهند و کمک کنند که آنها عهده‌دار امور شوند.
فارس: مهم‌ترین مشکلات پیش روی شوراها در مقام عمل با توجه به حضور شما در دو جایگاه مدیرکل اجتماعی استانداری و فرمانداری در گذشته و اشراف نسبت به شوراها چیست؟
نداف: همانطور که در قانون اساسی آمده، شوراها یکی از ارکان تصمیم‌گیری در کشور محسوب می‌شوند.
پذیرفتن شوراها به عنوان یکی از ارکان تصمیم‌گیری به این معنی است که باید از نظام اداری کشور تمرکززدایی شود و بسوی توانمندسازی هر چه بیشتر شوراها پیش برویم تا حدی که شوراهای اسلامی شهر این قابلیت را پیدا کنند تا وظایف مطرح در قانون اساسی را به طور کامل عهده‌دار شوند و به صورت پارلمان‌های محلی برای رفع مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و بهداشتی حوزه خود چاره‌اندیشی کنند کما اینکه بر اساس قانون، هیچ کس مانند اعضای شورای اسلامی شهر، صلاحیت دخالت در تصمیمات شهری را ندارد و ورود و تصمیم‌گیری هر کس دیگر در این امور، بدون توجه به نظر و رأی شورای شهر، غیر قابل توجیه است.
شورای شهر اجازه دخالت‌های بی‌مورد به برخی سازمان‌ها را ندهد
فارس: شما به نوعی به چالش‌های پیش‌روی شوراها اشاره کردید. راهکار چیست؟
نداف: واقعیت این است که میان این بایدها و آنچه در عمل وجود دارد فاصله زیادی است و باور و پذیرش نظام شورایی و توزیع اختیارات و مسئولیت‌های دولت در میان شوراها به کندی و با مقاومت صورت می‌گیرد و این یکی از مشکلات اساسی شوراها در مقام عمل است که امیدواریم در دوره چهارم مرتفع شود.
مشکل دیگری که پیش روی شوراها است و باید در راستای تحقق آن تلاش کنند (مدیریت واحد شهری ) است.
مدیریت واحد شهری که فقدان آن یکی از مشکلات اصلی در مسیر توسعه شهری می‌باشد، به طور خلاصه به این معنی است که مصوبات شورای شهر(که انعکاس خواسته‌های مردمی است) در اداره شهر مبنا باشد و به دخالت‌های بی‌مورد برخی سازمان‌ها و ادارات دولتی در اداره امور شهر پایان داده شود.
دو دستگی ضعف بزرگ شورای شهر فعلی بیرجند بود
فارس: مهم‌ترین نقد شما به عملکرد شوراها به ویژه شورای اسلامی شهر بیرجند که بیش از شش سال در این مسئولیت بوده‌اند چیست؟
ارزیابی عملکرد شورای اسلامی شهر بیرجند در دوره سوم شوراها نشان می‌دهد که شورای مذکور در عین حال که منشأ خدمات متعددی در طی مدت قریب به هفت سال فعالیت خود بوده است، از نقاط ضعف و ایرادات آزاردهنده‌ای هم رنج برده است که با عرض پوزش از اعضای محترم شورای اسلامی شهر بیرجند، حداقل به دو مورد از این ایرادات اشاره می‌کنم.
نخست اینکه از ملزومات اولیه دستیابی به توسعه شهری این است که اعضای شورای شهر، به فرض اینکه از طیف‌های مختلف فکری و سیاسی باشند، هنگامی که پای منافع مردم و خدمت‌رسانی به مردم در میان است، اهداف و علقه‌های سیاسی خود را کنار بگذارند و فقط و فقط به کار خدمت‌رسانی به مردم همت گمارند.
یکی از مواردی که به نظر من باید به خاطر آن به شورای شهر بیرجند امتیاز منفی داد، جناح‌بندی یا دودستگی حاکم در میان اعضای محترم شورا بود تا حدی که در مقطعی، حدود شش ماه، شورای اسلامی شهر مرکز استان را به تعطیلی کشاند.
سؤال بزرگی که برای خیلی از شهروندان عزیز در این دوره مطرح بود این بود که چرا منتخبین مردم، به خاطر مردم و مصالح عمومی، بر علقه‌ها و اهداف سیاسی خود غلبه نکردند و موجبات ناکارآمدی مدیریت شهری را حداقل برای یک مدت شش ماهه فراهم آوردند.
8 شهردار در مدت 7 سال برای شهرداری بیرجند انتخاب شدند
ایراد دوم اینکه در هفت سال گذشته جمعا هشت شهردار و سرپرست شهرداری بر کرسی شهرداری بیرجند تکیه زده‌اند! با توجه به اینکه پروسه معرفی و یا برکناری شهرداران زمان‌بر بوده و مستلزم تشریفات اداری و قانونی خاص خودش است، باید بپذیریم که از عمر هفت ساله شورای شهر، حداقل مدت زمانی حدود دو سال صرف عزل و نصب شهرداران شده است و این یعنی فرصت‌سوزی و عقب ماندن در مسابقه دستیابی به توسعه شهری در میان سایر شهرهای کشور.
آیا مردم حق دارند بدانند مشکل از چه ناحیه‌ای است!؟ از ناحیه شورای شهر که مهم‌ترین وظیفه آن انتخاب شهردار شایسته است؟ و یا از ناحیه شهردارهای منتخب؟ که در هر دو صورت، ایراد اساسی به شورای شهر برمی‌گردد، چرا که یا ضعف در انتخاب شهردار داشته‌اند و یا با دخالت‌های گسترده در حوزه اداره شهر، موجبات سلب قدرت تصمیم‌گیری و ابتکار عمل از ناحیه شهردار را فراهم آورده تا حدی که شهرداران منتخب یکی پس از دیگری عطای مسئولیت شهرداری را به لقایش بخشیده و صحنه را ترک کرده‌اند.
مشاهده مدل‌های برنامه‌ریزی و مدیریت شهری در کشورهای اروپایی و آسیایی خوب است. ولی از آن بهتر توجه به مدل‌های بومی موفق، نمونه آنچه در کلان شهرهایی همچون تهران، مشهد و اصفهان رخ داده و پی بردن به رمز موفقیت آنها در پیشبرد برنامه‌های توسعه شهری و جذب مشارکت حداکثری مردم است.
انتهای پیام/2248/ق40رد1000
