به گزارش خبرگزاری فارس، حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان در اواخر دهه هفتاد را شاید بتوان اولین انگیزه‌ای دانست که باعث شکل‌گیری القاعده شد. در واقع، آمریکا که نمی‌خواست به صورت مستقیم با اتحادیه جماهیر شوروی در افغانستان وارد درگیری شود، سعی کرد با فریب تعدادی از افراطیون و سلفی‌ها در کشورهای اسلامی و تحریک احساسات اسلامی آنان، گروهی منحرف را تشکیل دهد که زیر پوسته اعتقادات پوشالی و ظاهر دینی، منافع آمریکا در منطقه را برآورده کنند. به این ترتیب، این سازمان در اواخر دهه 1970 تحت عنوان دفتر «مکتب الخدمه» و با هدف آموزش، پشتیبانی و تجهیز مجاهدین عرب برای جنگ با شوروی سابق آغاز به کار کرد.
ماموریت این گروه البته خیلی زود به ثمر نشست و ارتش شوروی در اوایل دهه هشتاد مجبور به عقب نشینی از افغانستان شد. اما این پایان راه القاعده نبود. پیروزی این طرح، تصمیم‌سازان غربی را بر آن داشت تا اجازه دهند این پروژه به صورت مداوم در منطقه باقی بماند و هر جا لازم بود، در راستای منافع غرب وارد عمل شود. به همین علت با وجود اینکه بسیاری از مبارزان این سازمان بعد از خروج شوروی از افغانستان، به کشورهای خود بازگشته بودند، با تلاش‌های اسامه بن لادن، تروریست سعودی تبار، سازمانی نوپا به نام القاعده به طور رسمی در سال 1998 تاسیس شد.
عملکرد القاعده در سال‌های فعالیت این سازمان نشان داده که هدف اصلی این گروه، از بین بردن بافت و ساختار هماهنگ و منسجم ملل جهان عربی است که راه مبارزه و مقابله با صهیونیسم و امپریالسیم جهانی را پیش گرفته‌اند. به علاوه، تعمیم خشونت و دست زدن به عملیات تروریستی با تکیه بر فرهنگ فتنه‌انگیزی مذهبی و تبدیل سوء تفاهم‌های موهوم به اختلافات عمیق مهمترین اصل مورد اتکاء در این سازمان تروریستی است؛ رویکردی که همواره بهترین بهانه را به دست دولتمردان آمریکایی برای دخالت در امور سایر کشورها داده است.
از بارزترین این موارد می‌توان به نفوذ القاعده در سوریه و یمن اشاره کرد که آمریکا از هر یک به نوعی برای دستیابی به منافع خود در این دو کشور بهره جسته است.
در بحران سوریه، نکته قابل تامل این بود که شروع فعالیت گسترده شبه نظامیان القاعده و گروه‌های وهابی در سوریه همزمان با اعلام رسمی دولت آمریکا مبنی بر کنار گذاشتن راهکارهای دیپلماتیک در حل بحران این کشور صورت گرفت.
پس از آن بود که «مایک راجرز»، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا گفت، «طبق برآورد دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا، بیش از یک چهارم گروه‌های شورشی سوریه وابسته به القاعده هستند». این در حالی است که واشنگتن به همراه متحدانش در حال ارسال تجهیزات ارتباطی، اطلاعات نظامی و انواع سلاح‌ها به شورشیان سوری هستند؛ شورشیانی که روابط قابل ملاحظه و رو به گسترشی با القاعده دارند با این حال، دولت اوباما در این زمینه خم به ابرو نمی‌آورد. چراکه حضور القاعده در سوریه می‌تواند در آینده بهانه مناسبی را برای آمریکا و متحدانش برای مداخله در امور این کشور و حتی اشغال نظامی آن ایجاد کند. تبدیل سوریه به افغانستانی دیگر سیاستی است که سازمان‌های امنیتی آمریکا به منظور تامین امنیت بیشتر اسرائیل در آینده در نظر دارند.
در واقع، آمریکا می‌تواند با ایجاد پایگاه‌های دائمی در مرزهای سوریه با سرزمین‌های اشغالی ضمن ایجاد امنیت پایدار برای رژیم صهیونیستی، سوریه را به چهار کشور کوچک کردنشین، سنی نشین، علوی نشین و مسیحی نشین تجزیه کند و این برنامه‌ها بدون حضور القاعده به عنوان دشمن فرضی مورد نیاز در سوریه امکان پذیر نیست.
به این ترتیب می‌توان گفت تقویت القاعده جزئی از نقشه آمریکا برای تغییر حکومت سوریه و نابودی متحد اصلی ایران در خاورمیانه باشد تا جای پای خود را در منطقه محکم‌تر کند.
از این رو، آمریکایی‌ها برای نیل به این منظور از هیچ کمکی از آموزش تروریست‌های القاعده گرفته تا ارسال تسلیحات و تجهیزات برای آنها دریغ نمی‌کنند. این کشور به کمک متحدان خود، سلفی‌های منطقه را از کشورهای عربستان، تونس، لیبی، سطح اروپا و حتی افغانستان و برخی کشورهای آسیای مرکزی جمع‌آوری کرده و در برخی کشورها مانند لیبی و ترکیه آموزش می‌دهند و نهایتا به سوریه اعزام می‌کنند. در بیان اثبات این مدعا می‌توان به انفجارهای شدید در شهرهای مختلف سوریه اشاره کرد که گروهک تروریستی القاعده مسئولیت برخی از آنها را برعهده گرفته است.
از دیگر کشورهای منطقه نیز که به واسطه موقعیت استراتژیک خود از مدت‌ها پیش مورد توجه ویژه آمریکایی‌ها بوده، یمن است. آمریکا همواره سعی کرده با ایجاد پایگاه دایمی در این کشور کنترل تنگه استراتژیک باب المندب را در دست بگیرد و به دلیل قرار گرفتن در شاهراه‌های بین‌المللی و ورودی دریای سرخ و کانال سوئز از جایگاه مهم این کشور در نقل و انتقالات منطقه‌ای بهره‌مند شود و از سویی دیگر بر تجارت آزاد کشورهای بزرگ آسیایی نظیر چین کنترل داشته باشد.
در واقع، یمن یکی از اهداف مهم استراتژیک برای طرح‌های 10 سال آینده آمریکا در منطقه به شمار می‌رود. به عنوان مثال کاخ سفید قصد دارد پروژه‌های خود در زمینه اجرای نظم نوین جهانی را از طریق یمن به اجرا بگذارد.
آمریکایی‌ها برای نیل به این هدف به دستاویزی برای دخالت در این کشور نیاز داشتند که طبق معمول القاعده یمن این بهانه را به دست آنها داد. البته در مورد یمن، این دولت این کشور بود که زمینه حضور این گروه تروریستی را در خاک خود فراهم کرده بود.
در واقع، دولت یمن در هنگام حمله نیروهای شوروی به افغانستان به صورت رسمی به اعزام نیرو به افغانستان اقدام و به این مسئله افتخار می‌کرد. یمنی‌ها بعدها جزو وفادارترین نیروهای بن لادن محسوب شدند. او به آنها قول داده بود که پس از پیروزی در افغانستان، به سراغ جنوب یمن خواهند رفت و آن جا را از کمونیست‌های جنوبی خواهند گرفت. پس از خروج شوروی از افغانستان، بن لادن از عربستان می‌خواهد که رهبری مبارزه با کمونیست‌های یمن جنوبی را به او بسپارد اما عربستان که از خودسری بن لادن واهمه داشت، چنین نکرد. علی عبدالله صالح، رئیس جمهور مخلوع یمن اما به برخی از بازگشتگان از افغانستان پست و مقام داد و آنها را تکریم کرد. برخی دیگر اما که حالا از عربستان بابت اجازه دادن به آمریکایی‌ها برای ورود به خاک یمن دلخور بودند، القاعده یمن را بوجود آوردند.
به این ترتیب بهانه به دست آمریکایی‌ها داده شد تا برای مبارزه با تروریسم و نفوذ القاعده در یمن، همکاری‌های گسترده امنیتی و نظامی با سران این کشور برقرار کنند و از این امر برای سرکوب شیعیان بهره بگیرند.
ماجرا وقتی جالب‌تر شد که مشخص شد آمریکا با القاعده یمن پنهانی به توافق رسیده تا اعضاء این گروهک تروریستی برای دامن زدن به ناآرامی‌ها در سوریه عازم این کشور شوند؛ موضوعی که پایگاه خبری «نهرین نت» آن را اعلام کرد و به نقل از «طارق الفضلی»، یکی از رهبران سابق القاعده یمن، از توافق عربستان و آمریکا با القاعده با هدف انتقال اعضای القاعده از شهرهای زنگبار و جعار در استان ابین در جنوب یمن به سوریه برای مقابله با نظام سوریه خبر داد.
وی افزود: عقب‌نشینی اعضای القاعده به طور ناگهانی از شهرهای زنگبار و جعار به توافق مذکور برای انتقال آنها به سوریه برای جنگ علیه نظام بشار اسد مربوط میشود. این موضوع به وضوح از رابطه آمریکایی‌ها با اعضاء القاعده نشان دارد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد، ایجاد منطق ترس و وحشت در منطقه نفت خیز خاورمیانه یکی از عواملی است که می تواند حضور قیم مآبانه آمریکا در این منطقه به بهانه حمایت از خاورمیانه را توجیه کند و حضور القاعده یکی از مهمترین این ابزارهاست.
علاوه بر این، حضور القاعده در کشورهای منطقه غیر از اینکه منطقه را به آزمایشگاهی برای جدیدترین سلاح‌های آکادمی‌های نظامی آمریکایی تبدیل کرد، موجب شد منطقه به یکی از بازارهای گرم و پر رونق سلاح در جهان تبدیل و باعث شود آمریکا با جنگ‌افروزی بیشتر در منطقه و ترساندن کشورها از خطر القاعده، آنها را به خرید هر چه بیشتر سلاح‌های آمریکایی متقاعد کند.
جالب اینجاست که با همه این شواهد و مدارک، آمریکایی‌ها کماکان مدعی هستند برای از بین بردن القاعده به کشورهای مختلف لشکرکشی و یا در آنها دخالت می‌کنند تا بتوانند بستر ایجاد دموکراسی را در این کشورها فراهم کنند.
انتهای پیام/ه.ص
