«وحید مژده» در گفت‌وگو با فارس در خصوص پیمان استراتژیک افغانستان و پاکستان و بحث‌ها و مذاکرات پشت پرده و نقش انگلیس در این بین اظهار داشت: علاوه بر مذاکراتی که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل انجام شد، عوامل دیگری هم با این مسئله مرتبط هستند.
وی یکی از این عوامل را اظهارات اخیر سفیر انگلیس در کابل دانست که گفته بود، باید مشکلات مرزی افغانستان و پاکستان حل شود.
به اعتقاد این کارشناس افغان، این مسائل همه با هم در ارتباط هستند و پاکستان از انگلیس خواسته است تا در این رابطه میانجیگری کند.
مژده افزود: از یک سال و نیم پیش تاکنون که افغانستان مورد حمله نیروهای نظامی پاکستان قرار گرفت، انگلیس و آمریکا در این خصوص خاموشی اختیار کردند و برخی از مقامات آنها از جمله سفیر انگلیس از این مسئله اظهار بی‌اطلاعی کرد.
وی در ادامه به طرح مشترک انگلیس و آمریکا برای کنترل افغانستان توسط نظام فدرالی اشاره کرد که بر اساس آن قرار است افغانستان را به هشت منطقه تقسیم کنند.
به گفته مژده، حتی یک عضو پارلمان انگلیس هم در رابطه با این مسئله اذعان داشت که در این خصوص با پاکستان مشورت شده است.
این کارشناس افغان خاطر نشان کرد: در نشست 3 جانبه‌ای که بین انگلیس، افغانستان و پاکستان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد، بحث پیمان استراتژیک کابل- اسلام‌آباد مطرح شد.
وی افزود: پس از طرح این موضوع، سفیر انگلیس در کابل حل منازعه مرزی افغانستان و پاکستان را مطرح کرد و گفت: باید مشکل مرزی بین 2 کشور حل شود.
مژده خاطر نشان کرد: از سال 1897 تاکنون، هیچ کدام از دولت‌های افغانستان خط مرزی دیورند را به رسمیت نشناخته است و پاکستان می‌خواهد قبل از اینکه افغانستان تبدیل به کشوری با نظام فدرالی شود، مسئله مرزی بین 2 کشور را حل کند.
به اعتقاد این کارشناس افغان، در صورت تقسیم کشور افغانستان، دولت پاکستان نمی‌داند در خصوص مشکل مرزی خود باید با کدام دولت به توافق برسد و در چنین حالتی پاکستان مشکلات زیادی را با پشتون‌های 2 طرف مرز خواهد داشت.
به گفته وی، در این بین پاکستان بیشتر به دنبال این است که خط دیورند به عنوان مرز بین 2 کشور تعیین شود.
مژده افزود: هم مسئله خط مرزی دیورند و هم مسئله پیمان استراتژیک با پاکستان با میانجیگری انگلیس در حال بررسی است.
وی شاهد این ادعا را نشست 3 جانبه انگلیس، افغانستان و پاکستان و همچنین اظهارات سفیر انگلیس در کابل دانست و گفت: بعید است انگلیس این اقدامات را بدون مشورت با آمریکا انجام داده باشد.
کارشناس افغان خاطر نشان کرد: قطعاً این اقدام با چراغ سبز آمریکا انجام شده است و این مسئله هم بخشی از مأموریتی است که هر کدام از کشورهای اروپایی در منطقه دارند.
به نظر وی، همه کشورهای اروپایی با آمریکا متحد هستند و رقابتی با هم ندارند، فقط گاهی شاهد اختلافات جزئی و تاکتیکی آنها با هم هستیم ولی هیچ کدم از آنها با یکدیگر اختلاف استراتژیک ندارند.
مژده در خصوص شایعاتی که در خصوص به رسمیت شناختن خط دیورند توسط افغانستان مطرح شده و احتمال اینکه دولت افغانستان در نظر دارد با برگزاری لویه جرگه این خط را به رسمیت بشناسد، گفت: این شایعات تا حدودی درست است و این گونه به نظر می‌رسد که این مسئله کم‌کم در حال جدی شدن است.
وی تصریح کرد: مشکل افغانستان و پاکستان تنها مسئله دیورند نیست، زیرا افغانستان در مناطق مورد اختلاف حضور نداشته و نیرویی ندارد و تا کنون مشکلی را برای پاکستان ایجاد نکرده است، بلکه این پاکستان است که از این مناطق افغانستان را مورد حمله قرار داده است.
مژده تأکید کرد: به نظر می‌رسد طرح‌های پشت پرده و بزرگتری برای افغانستان وجود دارد و پاکستان از این طرح‌ها آگاه است و می‌خواهد پیش از تقسیم افغانستان با دولت حامد کرزی به توافق برسد.
وی، اختلاف و مسئله مهم دیگر افغانستان و پاکستان پس از مشکل دیورند را مسئله آب دانست.
به اعتقاد این کارشناس افغان، آبی که از افغانستان به سمت پاکستان می‌رود برای ایالت پنجاب این کشور نقشی حیاتی داشته و بسیار مهم است.
مژده خاطر نشان کرد: اگر افغانستان بخواهد از منابع طبیعی خود در آینده استفاده بیشتری ببرد و به عنوان مثال سدی روی رود کنر ایجاد کرده و آب پاکستان را کم کند، این موضوع می‌تواند برای پاکستان به یک معضل جدی تبدیل شود.
به نظر این کارشناس افغان، مجموع این عوامل پاکستان را بر آن داشته تا به دنبال حل مسئله خاک از طریق دیورند و پس آن حل مسئله آب باشد.
به اعتقاد وی، مسئله پیچیده‌تر از یک مشکل مرزی است و در این بین مسئله آب و اقوام دو طرف مرز هم مطرح خواهد شد.
مژده، مشکل بعدی افغانستان و پاکستان را مسئله عدم تطبیق نقشه دیورند در مرز بین 2 کشور دانست و اظهار داشت: عدم مشخص کردن نقاط مرزی می‌تواند مشکلات زیادی را برای افغانستان ایجاد کند.
وی افزود: پاکستان می‌تواند ادعا کند این مناطق مرز بندی نشده جزء خط دیورند بوده و باید در اختیار پاکستان قرار گیرد.
مژده در پایان خاطر نشان کرد: مسئله پیمان استراتژیک افغانستان و پاکستان و حل مشکل مرزی دیورند در هماهنگی مقامات نظامی پاکستان و دولت غیرنظامی مطرح شده است و دولت پاکستان بدون مشورت با نظامیان توان مطرح کردن این قبیل مسائل با افغانستان را ندارد.
به نظر این کارشناس افغان، این مسئله، مسئله‌ای است که جزء منافع ملی پاکستان است و در این خصوص همه با هم متفق هستند چون دولت کنونی افغانستان فرصت خوبی را در اختیار آنها قرار داده است تا این مشکل را حل کنند.
وی حمله نظامی به مناطق مرزی و پیشبرد مذاکرات با دولت افغانستان را نشان دهنده هماهنگی دولت غیرنظامی پاکستان با نظامیان این کشور دانست.
در حاشیه شصت و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در «نیویورک» دومین نشست 3 جانبه افغانستان، پاکستان و انگلیس برگزار شد و پس از این نشست برای اولین‌بار طرح پیمان استراتژیک بین افغانستان و پاکستان مطرح شد.
خط مرزی دیورند در زمان حکمرانی «عبدالرحمان خان»، طی معاهده‌ای در سال 1893 میلادی با «مورتیمر دیورند» نماینده هند تحت استعمار انگلیس تعیین شد.
همزمان با استقلال هند از انگلیس و به میان آمدن کشور پاکستان، دولت وقت افغانستان، خط دیورند را به رسمیت نشناخت و هنوز بین 2 کشور افغانستان و پاکستان بر سر مسائل مرزی اختلافاتی وجود دارد که گاهی باعث بروز مشکلات جدی بین آنها شده است.
انتهای پیام/م
