به گزارش خبرگزاری فارس، حملات 11 سپتامبر تاکنون دستمایه مقالات و تئوری‌های مختلف تحقیقاتی بوده است. اقداماتی که کاخ سفید به بهانه 11 سپتامبر انجام داد و بخصوص تشدید نظامی‌گری آمریکا علیه کشورهای مسلمان و عرب بعد از این حملات که توسط عده‌ای از تروریست‌های سازمان القاعده صورت گرفت در کنار استفاده تبلیغاتی و سیاسی واشنگتن در راه‌اندازی آن چه که "جنگ جهانی علیه تروریسم" خوانده شد، این برداشت را در میان متفکران جهان بخصوص در جهان اسلام به همراه داشته که این حملات و برنامه‌های بعد از آن اقدامی از پیش طرح‌ریزی شده بوده است.
علاوه بر تئوری‌هایی که درباره عوامل اصلی طراحی این حملات و حتی نحوه انجام این حملات تروریستی در جهان انتشار یافته و بخصوص مطالب مربوط به حضور نداشتن یهودی‌ها هنگام حملات به ساختمان تجارت جهانی و برملا شدن ارتباطات دیرینه آمریکا با سازمان تروریستی القاعده، بسیاری از محققان به بررسی روند تحولات و مسایل پیش از وقوع این حملات پرداخته اند.
از جمله موارد تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، تشدید احساسات ضداسلامی و ضدعرب در جامعه آمریکا و نقش جریان رسانه‌ای اعم از رادیو، تلویزیون و سینما در تقویت این احساسات در سال‌های پیش از حملات بوده است.
حساسیت تحقیق درباره این موضوع زمانی تقویت می‌شود که مطالب منتشر شده در رسانه‌ها و فیلم‌های ساخته شده توسط غول سینمای جهان یعنی هالیوود در سال‌های قبل از وقوع این حملات تصویرگر شرایط یا احتمال وقوع حملاتی بسیار مشابه با 11 سپتامبر بوده‌اند. با توجه به هدایت این جریانات رسانه‌ای و هالیوود توسط لابی‌های قدرتمند طرفدار صهیونیسم جهانی و مشابهت تصاویر این فیلم‌ها با آن چه که در 11 سپتامبر 2001 شاهد بودیم، احتمال این امر را که این حملات سناریویی طرح‌ریزی شده در راستای اهداف سلطه جهانی بوده، مستندتر می شود.
یکی از این مقالات تحقیقی درباره حملات 11 سپتامبر مقاله‌ای است که به بررسی چگونگی به تصویر کشیدن و نمایش اعراب و مسلمانان در فیلم‌های هالیوودی در سال‌های پیش از حملات 11 سپتامبر پرداخته است. این مقاله توسط "سلیمان آرتی" از دانشگاه "لافبرو" که از دانشگاه‌های تحقیقات اجتماعی واقع در شهر "لافبرو" منطقه "لیسترشایر" در شرق انگلیس است، به رشته تحریر درآمده است.
خبرگزاری فارس همزمان با یازدهمین سالگرد این حملات و با توجه به اقدامات ضداسلامی آمریکا به بهانه 11 سپتامبر اقدام به ترجمه این مقاله کرده تا شاید ابعاد بیشتری از این حادثه قرن بیست‌ویکم روشن شود.
قسمت پایانی از این مقاله به شرح زیر تقدیم می‌شود.
***
- مرحله پنجم بعد از جنگ اول خلیج فارس و پایان جنگ سرد
بسیاری از کارشناسان با این امر موافق هستند که با پایان جنگ سرد، توهین و بدگویی هالیوود از اعراب به طور فزایندهای تشدید شد. روس‌ها به عنوان دشمنان سنتی آمریکا از داستان‌های فیلم‌های اکشن هالیوودی از میان برداشته شده و ترس از مسلمانان بطور فزایندهای همه این سینما را گرفته بود و این تغییر رویکرد در راستای منافع آمریکا و تحولات سیاسی بود. به هر حال، تصویری که از خاورمیانه در این دوران ارایه می‌شد متفاوت با فیلم‌هایی بود که در آن روس‌ها نقش آدم‌های شرور داستان را داشتند.
• بعد از پایان جنگ سرد هالیوود بلافاصله مسلمانان را به عنوان تهدید معرفی کرد
«برایان ادوارد» یکی از نویسندگان برجسته‌ای است که درباره ارتباط میان پایان جنگ سرد و تغییر رویکرد فیلم‌ها در هالیوود و جانشین کردن اعراب و مسلمانان به عنوان تهدید فزاینده برای آمریکا و رقیب جدید این کشور مطلب نوشته است. به گفته او، با پایان یافتن جنگ سرد، دشمن جدیدی فوراً جای کمونیسم اتحاد جماهیر شوروی را در تصورات بسیاری از آمریکایی‌ها گرفت. همان اندازه انرژی که در به تصویر کشیدن ترس آمریکایی‌ها از تهدید سرخ‌ها صرف شد، در دهه 1990 جای خود را به ترس از تروریسم سبز اسلامی داد.
• برای آمریکا مهم است تصویری که از سربازانش در افکار عمومی است تضعیف نشود
ادوارد مانند بسیاری از کارشناسان به تصویر مخدوشی اشاره می‌کند که از اعراب و مسلمانان در ژانرهای جدید مباحثات شرقی‌گرایانه در فیلم‌های هالیوودی ارایه می‌شد. «کارل باگز» با این حرف ادوارد موافق است که در فیلم‌های هالیوودی اهالی خاورمیانه جای تهدید کمونیسم را گرفتند و قهرمانان آمریکایی حاضر در صنعت فیلم سازی آمریکا می بایست این تهدید را خنثی می‌کردند.
«مک آلیستر» نیز چنین مطرح می‌کند که برای آمریکا امر حیاتی این است که تصویر سربازان و توانایی آنها را به عنوان ملت برتر در چشم مردم جهان حفظ کنند.
• فناوری پیشرفته به کمک هالیوود در به تصویر کشیدن تصاویر خشونت‌بار آمد
«دانیل مندل» نیز اعتقاد دارد جنگ اول خلیج فارس که سال 1990 رخ داد و ظهور جنبش‌های بنیادگرای اسلامی، به عنوان پشت صحنه‌های صنعت فیلم‌سازی تبدیل شدند که با صحنه‌های خشونت‌بار جدیدی به نمایش درآمدند که با استفاده از فناوری پیشرفته ساخته شدند. «سلام المریتی» در این باره نوشته است که وزارت امور خارجه آمریکا افکار عمومی آمریکا را به سمت نظریه‌ای که از آن به عنوان «تروریسم اسلامی» یاد می‌شود، هدایت کردند. خانم المریتی تاکید کرد که بعد از جنگ سرد و در اقدامی ناجوانمردانه و غیرمنصفانه مسلمانان و اعراب هدف قرار گرفتند.
• فیلم True Lies درست شد تا ائتلاف آمریکا در عراق را از فروپاشی نجات دهد
اعراب و مسلمانان بار دیگر در فیلم اکشن «دروغ‌های راست» True Lies ساخته سال 1994 و بازیگری «آرنولد شوایتزینگر» و کارگردانی «جیمز کامرون» به عنوان تروریست به نمایش درآمدند. در این فیلم مقابله با تهدید ترورریسم به صورت ترکیبی از روش‌های گانگستری، وسترن، ترسناک، تصاویر کمدی، پرتحرک و رمانتیک صورت می‌گیرد. این فیلم منعکس کننده نگرانی فزاینده آمریکایی‌ها از این بود که هدف تروریسم اسلامی قرار بگیرند و ما در آن شاهد هستیم که آرنولد نقش مأمور مخفی‌‌ای را بازی می‌کند که به همراه شخصیت همراه خود در مقابل دسیسه‌های گروه‌های تروریستی عرب به مقابله برمی‌خیزد. آرنولد موفق می‌شود در کنار دوستش تام، نقشه‌های تروریستی را دنبال کرده و با شکستن رمز اطلاعات کامپیوتر عمارت محل سکونت رئیس این گروه ترویستی به وی که «سلیم» نام دارد، دسترسی پیدا کند. نقشه آنها از این قرار بود که به سلاح هسته‌ای به سرقت رفته از قزاقستان دسترسی یافته و دولت آمریکا را مجبور کنند به خواسته‌های آنها که خارج کردن نیروهایی آمریکایی از منطقه خلیج فارس بود، تن دهد و اگر این کار را نمی‌کردند این گروه هر هفته یک شهر آمریکا را به هوا می‌فرستاد.
در حقیقت این فیلم تنها به دنبال نمایش غیرواقعی پیروزی آمریکایی‌ها علیه تروریسم اسلامی نبود بلکه مقصود این فیلم این بود که خود آمریکایی‌ها را به عنوان قربانی نشان دهد. در عمل، سیاست آمریکا در وضعیت حساسی قرار داشت بخاطر این که ائتلافی که در طول جنگ اول خلیج فارس تشکیل شده بود، بطور فزایندهای در حال از هم پاشیده شدن بوده و بخاطر این که نظام تحریمی سازمان ملل که توسط آمریکا به مرحله اجرا درآمده بود به مرگ صدها عراقی منجر شده و به فقر مردم عراق تا به آن روز انجامیده بود.
• فیلم True Lies این نظریه را تعمیم میدهد که غرب توسط عوامل جهادی تهدید می شود
این فیلم نشان میدهد آمریکا به منطقه آمده تا جلوی آدم‌های بد را بگیرد از این رو آرنولد در این نقش خود رضایت تماشاچیان را جلب می‌کند و مقابل تروریست‌ها می‌ایستد. در یک صحنه آرنولد عقابی را به پرواز در میآورد و همه تروریست‌ها را از میان بر می‌دارد و کار سلیم، رهبر این گروه تروریستی نیز به آنجا می‌کشد که توسط کمربند اسلحه خود به دار آویخته می‌شود و بقیه عوامل گروه تروریستی تار و مار می شوند. پایان فیلم نیز مانند صحنه‌های رایج در فیلم‌های جیمز باندی با رابطه آرنولد و خانم دستیار تمام می‌شود.
فیلم صادر کننده این نظریه است که منافع جهانی غربی توسط یک عده عوامل جهادی تهدید می‌شود. کسانی که هیچ تردیدی در استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی از خود نشان نمیدهند. از این رو تصویری که از اعراب به نمایش می‌آید اثبات نظریه شرقی‌گرایی است که از سوی ادوارد سعید معرفی شد. به این صورت که در آن غربی‌های متمدن در برابر شرقی‌های بدوی قرار می‌گیرند. این فیلم تصویری ظالمانه از مسلمانان فلسطینی ارایه می‌کند و آنها را تندروهای خطرناکی نشان میدهد که چفیه به سر می‌اندازند و این چفیه سمبل مبارزه آنها با اسرائیل است. این فیلم همچنین تلاش می‌کند همه اعراب را عوامل جهادی معرف کند.
• همکاری هالیوود و برنامه‌های سیاسی آمریکا همواره مشهود بوده است
گروه های اعراب مقیم آمریکا با این فیلم ابراز مخالفت کرده و آن را ماشین تخریب وجهه می‌خوانند. آنها عنوان کردند که رابطه میان تروریسم و اسلام در این فیلم بر اساس این امر ساده است که این تروریست‌ها عرب هستند. «ژانت ماسلین» در اظهاراتی درباره این تصویر ارایه شده در این فیلم گفت: در این فیلم تروریست‌ها وحشی، خشمگین و با نشانه‌های قومیتی هستند. اعمال و گفت‌وگوی میان آنها عامیانه و رکیک است. تعداد کشته‌ها بالا است. دوست داشته باشید یا نداشته باشید اینها قوانین بازی هستند.
حتی اگر هالیوود به دنبال پیروی از دستورالعمل سیاسی آمریکا نبوده اما همکاری میان آنها بارها مشهود بوده است. دولت با تمام توان و نهادهایش از این فیلم حمایت کرده و این امر جیمز کامرون، کارگردان این فیلم را بر آن داشت تا اعتراف کند: «به نظر من ماهیت این که ما چطور فیلم‌ها را می سازیم در حال تغییر است. استودیوی فیلم سازی از همکاری وزارت دفاع و یگان تفنگداران دریایی ارتش آمریکا برای ساخت این فیلم تشکر می‌کند.»
• پنتاگون در ساخت صحنه‌های خاص نظامی به فیلم سازان کمک می‌کند
در همین سبک، هالیوود فیلم «تصمیم اجرایی» Executive Decision را در سال 1996 ساخت و در آن بار دیگر همان محتوای تروریسم خاورمیانه‌ای را ادامه داد. این فیلم «کرت راسل» را در نقش مشاور مدنی اطلاعات ارتش معرفی می‌کند که موفق می‌شود پایتخت آمریکا را از دست تروریست‌های عربی-اسلامی که یک هواپیمای بوئینگ 747 را با 406 مسافر در مسیر واشنگتن ربود‌ند، نجات دهد. این فیلم نیز شروع به نشان دادن چهره‌ای از اعراب می‌کند که به طور اتفاقی قربانیان خود را از میان مسافران و از میان خانواده‌های حاضر در هواپیما انتخاب و آنها را کتک زده و می‌کشند، در حالی که شعار الله و اکبر سرمی‌دهند.
نقشه این بود که از هواپیما به عنوان اسلحه‌ای برای حمل و منفجر کردن سلاح شیمیایی و کشتار 40 میلیون نفر استفاده کنند. راسل در اقدامی معمول در این دست فیلم‌های هیجانی اقدام به ورود به هواپیمای ربوده شده با کمک یک هواپیمای رادارگریز اف-117 و با استفاده از یک قلاب مخصوص می‌کند. همین که این جنگنده بطور مخفیانه به بدنه هواپیمای ربوده شده می‌چسبد، امکان این امر را برای کماندوها و راسل فراهم می کند که به آن وارد شده و به سرعت با هواپیمارباها مقابله کنند.
با وجود این واقعیت که هیچ هواپیمایی در نیروهای نظامی آمریکا نیست که چنین قابلیتی داشته باشد،اما پنتاگون همه همکاری لازم برای ساخت این صحنه را فراهم می سازد و این امر بر این اساس صورت می گیرد که تصاویر خیالی باید نشان دهنده پذیرش میسر بودن عملیات و سیاست نظامی باشد.
• هالیوود در تصاویر خود نشان میدهد که یک تروریست چطور به نام خدا آدم می‌کشد
بنا بر این، تصاویر نظامی این فیلم برای پنتاگون و وزارت امور خارجه آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار بود، ضمن این که همان تصاویر پذیرفته شده از خاورمیانه نیز در این فیلم معرفی می‌شود.
این فیلم منعکس کننده توهین هالیوود به اسلام است و بار دیگر همان کلیشه ضدعربی را درباره خاورمیانه تکرار کرده و فلسطینی‌ها و مسلمانان را به عنوان آدمکش‌های بین‌المللی نشان میدهد. این فیلم نشان میدهد که چطور تروریست‌ها با یک دست قرآن و در دست دیگر بمب در دست می گیرند و از این که غیرنظامیان را به نام خدا به کشتن بدهند هیچ ترسی به خود راه نمیدهند و هیچ توجیهی برای این تنفر خود ندارند و ظاهرا تنها توجیه این گونه تصویرسازی این است که آنها اعراب مسلمان هستند.
• فیلم هالیوودی تحت محاصره سه سال قبل از حملات 11 سپتامبر، تصویر حوادث مشابه را نشان داد
هالیوود در سال 1998 فیلمی به نام تحت محاصره The Siege تولید می‌کند که پیش‌‌بینی دقیقی از اتفاقات حملات 11 سپتامبر بود. این فیلم توطئه دلخراش حمله به منهتن نیویورک را توسط یک سازمان تندروی اسلامی (مرتبط با القاعده) نشان میدهد. گروهی که به سلول‌های تروریستی مخفی تقسیم شده‌اند. این تروریست‌ها پیروان یک رهبر معنوی به نام «احمد بن طلال» هستند (این یک نام سعودی است و یادآور اسامه بن لادن، رهبر القاعده است).
وقتی که او توسط سازمان سیا به خاطر فعالیت‌های ضدغربی خود دستگیر می‌شود، پیروانش شروع به منفجر کردن بمب‌های قوی در سراسر شهر نیویورک می‌کنند و شرایطی مشابه آن چه که در 11 سپتامبر 2001 اتفاق افتاد، پیش می‌آید. سیاستمداران آمریکایی برای مقابله با تهدید متحد می‌شوند و یکی از سناتورها چنین عنوان می‌کند که «ببینید اینها کی هستند و بمبارانشان کنید.»
این فیلم همچنین گمانه‌زنی‌هایی مطرح می‌کند که این تروریست‌ها در ارتباط با خارج آمریکا و کشورهایی مانند سوریه، ایران، عراق و لیبی هستند. این فیلم منعکس کننده نگرانی آمریکا از خطرات فزاینده سازمان‌های تندرویی مانند القاعده است. سازمان‌های که کار خود را با بمباران منافع آمریکا در عربستان سعودی و دیگر نقاط جهان شروع کرده‌اند.
• تصویر هالیوود از مشرق زمین در جهت توجیه اعمال قدرت آمریکا در منطقه است
باید در نظر داشت که تصویری که هالیوود از خاورمیانه ارایه می کند با استفاده از عوامل متعددی نشان داده می‌شود که به رابطه میان نمایش کلیشه‌ای و اهداف امپریالیستی در منطقه شکل میدهد. تحولات قبلی در تصاویر کلیشه‌ای ارایه شده از سوی هالیوود نشان از تاکیدات آن بر ارایه مفهوم شرق‌گرایانه داشته است. تصاویری که نشان میدهد اعراب و مسلمانان دارای خصلت‌هایی هستند که آنها را در نظر فیلم‌ساز و مخاطب فیلم «بیگانه» جلوه میدهد. در ضمن میان دو نیمه مغرب‌زمین و مشرق زمین ارتباط بر قرار کرده و غرب را در مقابله با شرق نشان میدهد. برداشتی ذهنی برای منطقه و نوع نگاهی که از طریق لنز دوربین و هالیوود موجب می‌شود خاورمیانه را غریب و بیگانه نشان داده و اعمال قدرت آمریکا در آن منطقه را توجیه کند.
• مقامات و رسانه‌های آمریکایی در شکل گیری دیدگاه متعصبانه ایدئولوژیکی علیه شرق نقش داشته‌اند
تجزیه و تحلیل تصویرسازی هالیوود از خاورمیانه در چارچوب تاریخی بسیار مهم است. معنی این امر آن است که تحولات در اتفاقات سیاسی برداشت‌های متفاوتی و حتی متضادی از تصویرسازی هالیوود از اهالی خاورمیانه ایجاد می‌کند. ارتباط میان فیلم‌های آمریکایی و تصویرسازی از اعراب به جنگ سرد آمریکا و روس‌ها و مناقشه اعراب و اسرائیل مرتبط بود این امر نشان میدهد تشدید تصویرسازی از اعراب در قرن گذشته از تبهکاران بدذات کمدی تا شیاطین خارجی مسئله‌ای خالی از قصد و نیت نبوده بلکه دربرگیرنده منافع سیاسی و فرهنگی در منطقه بوده است. اعتقاد بر این است که انگیزه این امر بطور غیرمستقیم بخاطر اهداف امپریالیستی آمریکا بود.
هم مقامات رسمی آمریکا و هم شرکت‌های رسانه ای کمک کرده‌اند برداشت عمومی مردم از منطقه خاورمیانه از دیدگاهی متعصبانه ایدئولوژیکی شکل گیرد. چنین مباحثات فرهنگی بر نزاع میان غرب متمدن، دموکراتیک و مدرن با شرق وحشی، بی‌رحم و بدوی تاکید می‌کنند. همانطور که ادوارد سعید و همکارانش به آن اشاره کرده‌اند، این نوع هدایت افکار باید به نحوی ادامه داشته باشد که این نظریه به قوت خود باقی بماند، چرا که این ملت‌ها به آن نیاز داشته و خواهند داشت تا از آمریکا نه تنها در برابر دشمن بلکه در برابر خودشان حفاظت شود.
انتهای پیام/ص
