به گزارش خبرگزاری فارس از سوادکوه، حضور ذغالسنگ در اشتغالزایی شهرستان سوادکوه به بیش از 70 سال می‌رسد و فراز و نشیب‌های آن همواره برای سوادکوهی‌ها مهم و قابل توجه بوده است.
*آغاز اکتشاف ذغال در سوادکوه
هنگامی که رگه‌‌های ذغال در معادن کنیج کلا و منطقه معدن زیراب از سال 1314 مشاهده شد شاید کسی باور نمی‌کرد که تکه‌های جامد سیاه بتوانند جایگزین دامداری و کشاورزی سنتی و راه آهن شهرستان سوادکوه در اشتغالزایی و درآمدزایی شود.
کارشناسان خارجی به بررسی و مطالعه ذغال در مناطق مختلف سوادکوه پرداختند و جذب نیروهای کارگری نیز برای اکتشاف و حمل و نقل زغال سنگ انجام شد.
*فرازها و فرودهای ذغالسنگ البرز مرکزی
آغاز به کار شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی با جذب کارگران از شهرستان سوادکوه و شهرهای دیگر استان آغاز شد که اوج منحنی تعداد آنان به 6 هزار نفر هم رسید.
برکات این شرکت آن چنان همه‌گیر شد که صف‌های اتوبوس‌های این شرکت برای انتقال کارکنان شرکت بیانگر رونق اقتصادی سوادکوه بر پایه ذغال را به همگان نشان می‌داد که 6 هزار و 500 بازنشسته شرکت البرز مرکزی با حسرت از دوران اقتدار آن و با بغض از ضعفش سخن می‌گویند.
وجود تعداد اندکی از اماکن مختلف رفاهی، خدماتی و درمانی ویژه این شرکت هنوز خودنمایی می‌کند که شمه‌ای از اقتدار و دارایی گذشته را به نمایش می‌گذارد.
شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی در یک کلام آبروی شهرستان سوادکوه در کشور محسوب می‌شد تا جائیکه پشتیبانی و حمایت از بسیاری از ادارات و نهادها و پاسخگویی به نیازهای مختلف را با نگاه سخاوتمندانه خود می‌پذیرفت که اختصاص یک درصد از درآمد سالیانه آن به شهرداری‌های 4 گانه سوادکوه یک نمونه از هزاران است.
ضعف مدیریت و عدم نظارت کافی به عنوان مقدمه فروپاشی اقتدار ذغالسنگ البرز مرکزی خود را نشان داد و با مشکلات دیگری شامل نسبت شش به یک نیروهای اداری به خطی و نوسانات کیفیت و قیمت‌ها و عدم درمان ریشه‌ای مشکلات کار را به جایی رساند که از آن مرکز بزرگ و گسترده اشتغالزایی با امکانات گسترده جز خاطرات خوشایند چیزی باقی نماند و حضور بدون کارشناسی و آینده‌نگرانه بخش خصوصی با امکانات اندک و تغذیه از دارایی‌های شرکت برخلاف اصول خصوصی‌سازی کار را به آنجا رساند که مسئولان انتخابی و انتصابی به آن واکنش نشان دادند.
*شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی از نگاه نمایندگان سوادکوه در ادوار مختلف مجلس
قربانعلی نعمت‌زاده در مجلس پنجم روند واگذاری البرز مرکزی را به «خصوصی‌خوری» تعبیر کرد و خواستار متوقف شدن خصوصی شدن آن شد.
ولی رعیت نماینده دوره ششم و هفتم مجلس نیز با اشاره به رکود البرز مرکزی گفت: افزایش نیروی ستادی به صفی و خام‌بری از دلایل رکود ذغالسنگ البرز مرکزی و تبدیل آن به یک شرکت زیانده شد.
سیدعلی ادیانی‌راد نماینده سوادکوه در مجلس هشتم با اشاره به این مطلب که 30 سال توسعه استان مازندران را با نگاه کشاورزی جستجو می‌کردند، تغییر اولویت توسعه کشاورزی به صنعتی را از دستاوردهای بزرگ دولت نهم معرفی کرد.
ادیانی‌راد به لزوم استفاده از همه ظرفیت‌های ملی، استانی و شهرستانی برای بهره‌برداری از معادن سوادکوه و راه‌اندازی کک‌سازی اشاره و از آماده شدن بسترهای لازم به منظور احیای کامل البرز مرکزی خبر داد.
عزت‌الله اکبری نماینده دیگر سوادکوه در مجلس شورای اسلامی نیز احیای شرکت البرز مرکزی به همراه حل مشکلات نساجی قائمشهر را از اولویت‌های برنامه‌های انتخاباتی خود معرفی کرد و با اشاره به دیدگاه‌های کارشناسان بازگشت وضعیت شرکت البرز مرکزی به حداکثر اشتغالزایی را به عنوان نقطه صفر فعالیت‌های مورد انتظار ذکر کرد.
سیدهادی حسینی نماینده فعلی سوادکوه در کمیسیون صنعت مجلس شورای اسلامی در بازدید اعضای کمسیون صنعت معدن و تجارت مجلس شورای اسلامی از البرز مرکزی با اشاره به جلسات و پیگیری‌های مختلف برای احیای شرکت البرز مرکزی، گفت: برای راه‌اندازی کک سازی به تولید بالای ذغال به عنوان خوراک کارخانجات کک‌سازی و فولادسازی نیاز است.
نماینده سوادکوه، قائمشهر و جویبار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به فعالیت بخش خصوصی در معادن ذغال البرز مرکزی خواستار نظارت بر نحوه فعالیت آنان شد و افزود: شرکت‌هایی که در تولید ذغال موفق عمل نکرده‌اند، مدیریت از آنان سلب شود.
وی خواستار اولویت بومی برای بهره‌برداری از معادن شهرستان سوادکوه شد و افزود: با مدیریت قوی می‌توان موانع را رفع کرد و شرکت البرز مرکزی را به واحد اشتغالزا تبدیل کرد.
کمال علی‌پور نماینده فعلی سوادکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اصل 44 با هدف استفاده بهینه از استعدادها به وجود آمد، گفت: رقابت جدی در صنعت و تولید و دستیابی به بهره‌وری بیشتر از اهداف اصل 44 بوده است.
نماینده سوادکوه، قائمشهر و جویبار در مجلس شورای اسلامی به پیش بینی شرایط فسخ برای بهره‌برداران راکد اشاره و خاطرنشان کرد: شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی در سال‌های فعالیت خود دارای بیمارستان مخصوص و وسائل و تجهیزات مدرن بود که بعد از واگذاری فروخته شد و جایگزینی هم برای آن مشخص نشد.
وی به تولید 11 هزار تنی ذغال و اشتغالزایی 6 هزار نفری شرکت البرز مرکزی اشاره و خاطرنشان کرد: با برنامه‌ریزی می‌توان به تولید بالا و اشتغالزایی قابل توجه در البرز مرکزی دست یافت.
علی‌پور به جدی بودن نمایندگان سوادکوه در مجلس شورای اسلامی برای پیگیری وضعیت شرکت اشاره کرد و گفت: حقوق کارگران و بازنشستگان شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی از موارد قابل پیگیری ماست.
نادر قاضی‌پور عضو کمیسیون صنعت، معدن و تجارت مجلس شورای اسلامی که به همراه کمسیون به بازدید البرز مرکزی آمده بود با اشاره به پیگیری مقام معظم رهبری در عدم اجرای اصل 44 و اقدامات مجلس شورای اسلامی، گفت: مجلس شورای اسلامی در 15 مورد از وزیران در ارتباط با اجرایی شدن اصل 44 سوال کرده است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی افزود: واگذاری بدون روال قانونی، کارشناسی بدون مهلت و موانع قانون قیمت‌گذاری از انتقادات خصوصی شدن در دولت نهم و دهم بوده است.
وی افزود: مخابرات باید به 70 میلیون نفر مردم ایران و دارندگان تلفن‌های ثابت و سیار واگذار می‌شد.
قاضی‌پور به انتقاد از واگذاری مستقیم پول در قالب هدفمندسازی یارانه‌ها به مردم پرداخت و گفت: اگر اعتبارات هدفمندسازی یارانه‌ها را برای سرمایه‌گذاری میادین مشترک نفتی ایران و قطر هزینه می‌شد سالانه درآمد 100 میلیون تومانی نصیب هر ایرانی می‌شد.
وی به تاکید مقام معظم رهبری برای توجه به معیشت مردم در دیدار هیئت دولت خواستار توجه به اقشار آسیب پذیر و اشتغالزایی شد.
وی به اصلاح 2 قانون در مجلس در ارتباط با اشتغالزایی شد و خاطرنشان کرد: قانون کار و قانون معادن در مجلس اصلاح می‌شود.
قاضی‌پور به مشکلات زیست محیطی و انسانی انباشت کنستانتره در البرز مرکزی اشاره کرد و افزود: با متخلفان مربوط به معادن برخورد می‌شود.
رضا رحمانی رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی که به همراه کمسیون به بازدید البرز مرکزی آمده بود با اشاره به اینکه شهرستان سوادکوه دارای بیشترین بیکاری در استان مازندران است، گفت: رونق تولید و صنعت از اهداف اجرایی شدن اصل 44 بوده است ولی مشکلات قبلی حل نشد و موارد جدید به وجود آمد.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به تشکیل کمیته معدن در این کمسیون اشاره و خاطرنشان کرد: این کمیته در حال تهیه گزارش چگونگی اجرایی شدن اصل 44 در صنعت و معدن است.
وی به مشکلات زیست محیطی انباشت کنستانتره و لزوم اشتغالزایی در معادن اشاره کرد و گفت: پس از تهیه گزارش بازدید از ذغال سنگ البرز مرکزی در مجلس شورای اسلامی اقدام به پیگیری خواهیم کرد.
رحمانی به ظرفیت بالای اشتغالزایی در تولید فولاد و مس به عنوان شاخص توسعه یافتگی اشاره کرد و افزود: سوخت صنایع فولاد و کک، زغال‌سنگ است که این ظرفیت در سوادکوه وجود دارد.
*شرکت ذغال سنگ البرز مرکزی از نگاه مسئولان
مدیرعامل شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی با تاکید بر این مطلب که نزدیک به 10 درصد از ذغال خام کشور در شرکت البرز مرکزی تولید می‌شود، گفت: با احداث کارخانه کک‌سازی که قسمت مهمی از احیای شرکت البرز مرکزی است شاهد توسعه قابل ملاحظه‌ای خواهیم بود.
ایرج فلاح از آماده‌سازی شرایط لازم برای دستیابی به اهداف احیای شرکت البرز مرکزی پرداخت و افزود: مجوز زیست محیطی اخذ شده است و با انجام مناقصه شاهد آغاز روند رو به رشدی خواهیم بود.
فرماندار سوادکوه با اشاره به ذخایر غنی معدنی در سوادکوه، گفت: سوادکوه صد میلیون تن ذخیره قطعی ذغال دارد و احداث کارخانه کک‌سازی به مرحله مناقصه رسیده است.
عزیز باقری به فعال شدن همه معادن این شهرستان و استان مازندران پس از راه‌اندازی کک‌سازی اشاره و خاطرنشان کرد: کک‌سازی و کارخانه ذوب فلزات و کارخانه کوره بلند در دستور کار ما قرار دارد.
مشاور حقوقی و مجلس استاندار مازندران و فرماندار سابق سوادکوه با اشاره به اهمیت چند جانبه احیای البرز مرکزی، گفت: احیای البرز مرکزی، هدیه دولت نهم برای مردم سوادکوه و ایجاد اشتغال پایدار است.
علی محمد صمدیان خواستار اولویت اشتغالزایی بومی در این شرکت شد.
علی اکبر طاهایی استاندار مازندران در بازدید از روند توسعه شرکت البرز مرکزی، گفت: احیای البرز مرکزی و راه اندازی کک‌سازی یکی از اولویت‌های مهم مازندران در اجرایی کردن مصوبات سفر رئیس جمهور است.
*فردای شرکت البرز مرکزی
اگر ذغال را به عنوان تک محصول توسعه سوادکوه قلمداد کنیم راهی اشتباه را پیموده‌ایم و وجود بیشترین بیکاری در این شهرستان را باید در مدیریت‌ها و عدم استفاده در استعدادهای بالقوه شهرستان جستجو کرد.
برنامه‌ریزی‌های ملی و استانی و شهرستان باید بر محوریت استفاده از ذغالسنگ به عنوان یکی از منابع پایدار اشتغالزایی و راه‌اندازی صنایع جانبی گوناگون آن نهادینه شود و پیچ و خم‌های اداری و تغییر و تحول دولت‌ها نباید به روند اجرایی استفاده از ظرفیت ذغالسنگ لطمه بزند.
حقوق کارگزاران و بازنشستگان نیز از موارد قابل پیگیری و مهمی است که باید مورد تاکید قرار گیرد.
وضعیت موجود ذغال سنگ البرز مرکزی و دور شدن از کمیت اشتغالزایی آن قابل قبول نیست و تسهیلات و برنامه‌ریزی مناسبی توسط مسئولان ارشد اندیشیده شده است ولی روند اجرایی و خروجی آن باید توسط دست اندرکاران آن تسریع شود.
انتهای پیام/ع10/گ1003
