به گزارش فارس، بعد از به پیروزی انقلاب 25 ژانویه 2011 مصر شاید از جمله موضوعاتی که بین گروههای مختلف سیاسی و انقلابی مصری برسر آن توافق نظر مشاهده میشد، " ضرورت ارتباط با ایران" و برقراری روابط فیمابین به شکل طبیعی آن بود.
در این بین برخی از گروههایی مانند گروههای سلفی برای ازسرگیری روابط با ایران اعلام آمادگی کردند گرچه در این ارتباط شروطی را نیز قائل بودند.
صرف نظر از سلفیها دیگر گروه بزرگ و تاثیرگذار مصری جماعت "اخوان المسلمون" بود. درباره دیدگاه اخوانیها در این برهه از زمان باید گفت، این دیدگاه دچار نوعی تعدد آرا شده بود و بین تثبیت روابط به صورت موقتی و یا از سر گیری روابط به طور کامل بعد از تشکیل دولت در نوسان بود.
شاید دلیل این امر را باید در پرده ابهام قرار داشتن دولتی که در مصر پس از انقلاب روی کار خواهد آمد و دیدگاه سیاسی آن و جایگاه و نقش این گروه در این دولت و در معادلات سیاسی آینده مصر ملاحظه کرد.
اما به جز سلفیها و اخوانیها، دو گروه دیگر نیز در مصر وجود دارند که تمایل زیادی به از سر گیری روابط تهران - قاهره دارند. یکی "جماعت اسلامی" و دیگری "صوفیها".
درباره "جماعت اسلامی" باید گفت که این جماعت بارها صراحتا اعلام کرده است که ایران میتواند، بهترین شریک سیاسی و اقتصادی مصر باشد. "صوفی"ها نیز که به دلیل نزدیکی مذهبیشان به مذهب تشیع به داشتن روابط عمیق و گسترده با ایران معروف هستند، تمایل بسیار خود به برقراری رابطه و از سر گیری روابط با ایران را ابراز کردند.
آنچه در زیر میآید، نگاهی مشروح به مواضع این چهار گروه فعال و تاثیرگذار در عرصه سیاسی مصر است:
![]() |
سلفیهای مصر |
سلفیها
سلفیهای مصر خواستار رابطه با جمهوری اسلامی هستند ولی در این مسیر شروطی نیز قائل شدهاند که برخی از این شروط عبارتند از
- عدم دخالت در امور عراق
- عدم دخالت در امور کشورهای عربی حوزه خلیج فارس
- عدم ترویج تشیع در مصر
- عدم حضور تا حدامکان دیپلماتهای ایرانی در محافل و مجامع عمومی مصر
اگرچه این شرایط از جمله شرایط اعلام شده توسط سلفیهای مصر برای از سرگیری روابط با تهران است، اما بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که تمام این شروط رهاورد تبلیغات و فشار رسانههای وهابیهای سعودی و رژیم سعودی است که از حیث اعتقادات نزدیکی بسیاری به آیین سلفی دارد و همین موجب شده تا سعودیها نفوذ بسیاری در میان سلفیهای مصر نیز داشته باشند.
![]() |
علاء ابوالعزائم |
جماعت صوفیها
در مقایسه با موضع سلفیها در برقراری رابطه با ایران، موضع صوفیها در تعارض و تضاد کامل با آنها قرار دارد و همانطور که در سطور بالا ذکر آن رفت این گروه خواستار برقراری رابطه با ایران و گسترش و تعمیق این روابط است.
14 رهبر این گروه که از اعضای حزب "جبهه اصلاحطلب صوفیه" به شمار میآیند، همراه با هیئتی 45 نفره خرداد سال گذشته به ایران سفر کردند و به دیدار "آیت الله خامنهای" مقام معظم رهبری مشرف شده و پس از آن در دیدار با "محمود احمدینژاد"، رئیس جمهوری و "علی اکبر صالحی"، وزیر خارجه و " عزت الله ضرغامی"، رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی بر گسترش روابط دو جانبه تأکید کردند.
در اینباره توجه به یک موضوع ضروری مینماید، اینکه موضع گیری جماعت صوفیه در قبال تحولات سوریه، در راستای موضع گیری جریان مقاومت در منطقه است و "علاء ابوالعزائم" رهبر این جماعت تحولات جاری در سوریه را حاصل توطئه رژیم صهیونیستی از یکسو و رژیمهای عربی حاشیه خلیج فارس از سوی دیگر میداند که تعارضی آشکار با مواضع دیگر جریانهای سیاسی مصر دارد.
![]() |
جماعت اسلامی مصر |
جماعت اسلامی
این گروه نیز خواستار از سر گیری روابط تهران - قاهره در سطح عالی است، اما رهبران این گروه برای از سر گیری روابط دو جانبه مکانیزمی را قائل هستند، به طوریکه آنها ابتدا با اشاره به قطعی روابط چندین ساله دو کشور بر روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور تاکید داشته و ارتباط فرهنگی را مستلزم گذر زمان میدانند.
دکتر "ناجح ابراهیم"، رهبر این گروه در اینباره میگوید: اگر قرار باشد ما با کشورهای غیر اسلامی ارتباط داشته باشیم، اولویت ما ارتباط با کشورهای اسلامی است و مردم مصر دوستانی خوب و صمیمی برای مردم ایران هستند و نمیتوان از ارتباط با ایران به خاطر شیعی بودن آن صرف نظر کرد.
جماعت اسلامی در برابر پافشاری خود در برقراری و حتی تعمیق روابط با ایران تاکید میکند که ایران هیچگاه به دنبال تبلیغ تشیع در مصر نبوده و نیست، چه اگر درصدد چنین اقدامی بود، سالها پیش دست به آن میزد.
![]() |
جماعت اخوان المسلمون |
جماعت اخوان المسلمون
این جماعت پر نقش و تاثیرگذار مصر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم شاهنشاهی ارتباط نزدیکی را با ایران برقرار کرده است، ولی در حال حاضر تصمیم گیری درباره ازسرگیری روابط با ایران به انتخابات و تشکیل دولت آینده منوط شده است.
با توجه به آنچه گذشت، میتوان گفت در مسیر برقراری روابط دو کشور مصر و ایران فرصتهایی وجود دارد که باید به آنها توجه داشت.
فرصتها:
- با وجود تمام چالشهای فوق الذکر نباید از ماهیت انقلاب مردمی و اسلامی مصر غافل بود و مواضعی که دو انقلاب را به طور ناخواسته به یکدیگر گره میزند باید مورد توجه قرار گیرد.
- موضع مردم مصر در قبال رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی و دیگر رژیمهای عربی و حمایت قاطعانه مردم مصر از قضیه فلسطینی و اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره یکی از مهمترین حامیان مردم فلسطین بوده و همین نقطه مشترک میتواند، به تعمیق احساس نزدیکی بین دو ملت بیش از پیش کمک کند.
- پیشینه عمیق تاریخی تشیع در مصر، بگونهای که وجود تبلیغات سلفیها مردمان این کشور هنوز به ارادات و دوستداری اهل بیت معروف هستند و این میتواند، زمینه مناسبی را برای گسترش روابط فیمابین فراهم کند.
انتهای پیام/++