به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در کابل، با فرا رسیدن اردیبهشت‌ماه، مردم افغانستان 2 رویداد مهم یعنی کودتای 7 اردیبهشت سال 1357 "حزب دموکراتیک خلق" در برابر رژیم "داوود خان" و پیروزی مجاهدان در برابر دولت مورد حمایت شوروی سابق را در 8 اردیبهشت سال 1371 به یاد می‌آورند.
کودتای 7 اردیبهشت و آغاز فاجعه‌ای که تاکنون ادامه دارد
هفت اردیبهشت سال 1357، حزب دموکراتیک خلق به رهبری "نور محمد تره‌کی" که از حمایت اتحاد شوروی برخوردار بود در برابر جمهوری "محمد داوود خان" دست به کودتا زد و باعث سقوط رژیم وی و روی کارآمدن یک رژیم کمونیستی با عنوان جمهوری دموکراتیک خلق در افغانستان شد.
بسیاری از کارشناسان و تاریخ نویسان افغان معتقدند که کودتای 7 اردیبهشت سرآغاز فاجعه و بحرانی است که افغانستان تا کنون با آن دست در گریبان است.
"لطیف نظری" استاد دانشگاه کابل، با بیان این که حادثه 7 اردیبهشت رویدادی خونین در تاریخ تحولات سیاسی افغانستان است، اظهار داشت: با این کودتا پای کمونیست به افغانستان باز شد و باعث شد، خسارت‌های جبران ناپذیری در بخش‌های مختلفی چون ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن وارد شود.
جهاد مردم افغانستان در برابر نیروهای شوروی و دولت تحت حمایت آن
"محمد اکبری" رهبر "حزب وحدت ملی افغانستان" و از فرماندهان جهادی افغانستان در این رابطه اظهار داشت: کودتای خونین 7 اردیبهشت حزب دموکراتیک خلق آغاز دوره مصیبت‌بار برای افغانستان بود که در راستای سیاست توسعه طلبانه اتحاد شوروی و حس قدرت طلبی اعضای حزب دموکراتیک خلق اتفاق افتاد.
عملکرد منفی رژیم کمونیستی و نیروهای شوروی، کشتار مردم بی‌گناه، تجاوز به حریم اعتقادی و دینی آنها همه و همه باعث شد که مردم به صورت گسترده در نقاط مختلف این کشور در برابر رژیم کمونیستی قیام کنند.
نظری، مهمترین عامل در قیام مردم افغانستان در برابر رژیم دست نشانده شوروی در این کشور را دفاع و پاسداری از ارزش‌های دینی عنوان کرد.
وی در ادامه گفت: تهدید ارزش‌های دینی مردم افغانستان توسط کمونیست‌ها آنها را مجبور کرد تا برای پاسداری و صیانت از ارزش‌های دینی خود و میلیون‌ها مسلمان دیگر دست به قیام بزنند و در نهایت جهاد افغانستان را به پیروزی برسانند.
اکبری با بیان این که حزب دموکراتیک خلق، دست به آزار اذیت و کشتن علما و اعضای دولت داوود خان زد، گفت: تجاوز به باورهای دینی مردم، کشتار افراد بی‌گناه و تلاش برای تحمیل باورهای آنان بر مردم از طریق زور نمونه‌ای کوچک از مشکلات بزرگ آن روزها در افغانستان بود.
عضو پارلمان افغانستان در ادامه گفت: افغان‌ها به دلیل این که ارزش‌های دینی و استقلال افغانستان را در خطر دیدند، با دستان خالی بدون امکانات و توانایی لازم نظامی در همه نقاط کشور دست به قیام زدند.
8 اردیبهشت 1371 سالروز پیروزی مجاهدان افغان در برابر دولت تحت حمایت شوروی
مردم افغانستان پس از سال‌ها جهاد در برابر نیروهای شوروی سابق و دولت مورد حمایت آنها سرانجام موفق شدند، شوروی را مجبور به خروج از کشور خود در سال 1367 کنند.
در تاریخ هشت اردیبهشت سال 1371 مجاهدان موفق شدند، وارد کابل شوند و باعث سقوط رژیم نجیب الله شوند.
نظری معتقد است: مردم افغانستان با پیروزی در برابر نیروهای شوروی، بزرگترین معجزه قرن بیستم را رقم زدند.
وی با بیان این که هشت اردیبهشت به عنوان نقطه عطفی در تحولات سیاسی تاریخ معاصر افغانستان به شمار می‌رود، اظهار داشت: این روز به عنوان برگ زرینی در تاریخ افغانستان جاویدان و پایدار باقی خواهد ماند.
دلایل پیروزی جهاد مردم افغانستان
نظری با بیان این که عنصر و ارزش‌های دینی اولین عامل تأثیر گذار در پیروزی مجاهدان افغان بود، گفت: در واقع این عامل باعث شد که تمام افغان‌ها از هر قوم، تبار و مذهبی که هستند در برابر کمونیست‌ها دست به قیام مسلحانه زده و کشور را از اشغال کمونیست‌ها نجات دهند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در جریان جهاد در برابر نیروهای شوروی، افغان‌ها به صورت متحد از هر قوم و مذهبی که بودند تنها با شعار دفاع از ارزش‌های دینی و نجات کشور از اشغال بیگانگان دست به قیام زدند و وحدت افغان‌ها باعث پیروزی جهاد آنها شد.
وی نقش کارگزارانی چون رهبران، متنفذان و مردم را در پیروزی جهاد افغانستان در برابر اشغالگران شوروی و رژیم تحت حمایت آنها از دیگر عوامل تأثیرگذار در این رابطه عنوان کرد.
دلایل به وجود آمدن مشکلات میان مجاهدان و عدم ایجاد یک دولت فراگیر ملی و اسلامی
با پیروزی جهاد و سقوط دولت تحت حمایت شوروی، رهبران جهادی افغان موفق به تشکیل یک دولت فراگیر ملی و اسلامی نشدند و این باعث بروز اختلافات و درگیری‌های داخلی شد.
اکبری در ادامه اظهار داشت: سقوط دولت کودتای وابسته به شوروی و خروج نیروهای آنها از افغانستان هدف اول و ایجاد یک دولت اسلامی هدف دوم مجاهدان افغان از قیام بود.
وی افزود: قیام مجاهدین باعث شد، هدف اول آنها برآورده شود، اما آنان در برقراری یک دولت عادلانه، مردم سالار و اسلامی ناکام ماندند.
عضو پارلمان افغانستان با اشاره به عواملی که باعث ناکامی رهبران مجاهدین برای تشکیل یک دولت فراگیر ملی و اسلامی شد، افزود: اعلام عفو عمومی از سوی دولت اسلامی افغانستان باعث شد بازماندگان حزب دموکراتیک خلق از این وضعیت سوء استفاده کنند و برای دامن زدن به مسائل قومی و اختلاف میان رهبران جهادی از آنان انتقام بگیرند.
اکبری با بیان این که غرب به ویژه آمریکا از مجاهدان افغان در برابر شوروی حمایت می‌کرد، گفت: پس از شکست شوروی آنها به هیچ وجه راضی نبودند که یک دولت قدرتمند اسلامی در افغانستان تشکیل شود.
وی ادامه داد: ایجاد یک دولت قدرتمند اسلامی در افغانستان می‌توانست، پیام مهمی برای تمام کشورهای اسلامی و دیگر کشورهای جهان داشته باشد تا آنان نیز با پیروی از الگوی افغانستان قدرت‌های‌استعماری را شکست دهند.
فرمانده جهادی اسلامی افغانستان در ادامه گفت: غرب و آمریکا ایجاد یک دولت قدرتمند اسلامی در افغانستان را به ضرر منافع خود در جهان می‌دیدند و به همین دلیل افغانستان را رها کردند و در مواردی کارهای تخریبی نیز در این کشور انجام دادند.
وی رهبران جهادی افغان را از دلایل مهم دیگری دانست که باعث عدم استقرار یک دولت اسلامی در افغانستان بعد از قیام شد و اظهار داشت: برخی از رهبران جهادی وظیفه خود را به درستی انجام دادند اما برخی دیگر گرفتار نفس خود شدند و در امور مادی، قدرت و ثروت غرق شدند و این باعث شد تا آرزوی مردم افغانستان برای ایجاد یک دولت اسلامی در کشور تحقق نیابد.
لطیف نظری با بیان این که عوامل داخلی و خارجی باعث شد رهبران جهادی نتوانند پس از پیروزی جهاد، یک دولت فراگیری ملی و اسلامی تشکیل دهند، گفت: بیشترین توجه مجاهدان شکست نظامی شوروی بود.
وی در ادامه افزود: این مسئله باعث شد که مجاهدان نتوانند با آمادگی کامل و در ابعاد نظامی، سیاسی و فرهنگی به مبارزات خود ادامه دهند.
استاد دانشگاه کابل خاطرنشان کرد: از آنجایی که جهاد مردم افغانستان یک روند بین‌المللی داشت، پس از پیروزی شماری از قدرت‌های جهان از جمله آمریکا تلاش کرد تا موج اسلام گرائی را در این کشور مهار کند.
وی ادامه داد: منافع آمریکا در جنگ سرد این توقع را ایجاد کرد که جهاد افغانستان فقط در برابر شوروی به پیروزی رسد.
نظری با بیان این که آمریکا نگران این بود که افغانستان به عنوان مرکز ثقل مقاومت و جهاد، الهام بخش سایر کشورهای اسلامی شود، گفت: آنها از این که این کشور به الگویی برای کشورهای دیگر تبدیل شود، احساس ترس می‌کردند و در نتیجه مداخلات پاکستان و آمریکا، عوامل خارجی هستند که از تشکیل یک دولت فراگیر ملی و اسلامی در افغانستان جلوگیری کردند.
تأثیر جهاد افغانستان بر کشورهای اسلامی و دیگر کشورهای جهان
کارشناسان جهاد مردم افغانستان را از دلایل اصلی شکست اتحاد شوروی سابق می‌دانند.
اکبری در ادامه اظهار داشت: پیروزی جهاد مردم افغانستان در برابر اتحاد شوروی نه تنها یک پیروزی بزرگ برای افغانستان بلکه برای تمام مسلمانان جهان به شمار می‌رفت.
وی ادامه داد: با این پیروزی نه تنها افغانستان از خطر کمونیسم نجات یافت، بلکه این جهاد باعث نجات منطقه و جهان از آفت کمونیسیم شد.
نظری با بیان این که قبل از پیروزی جهاد مردم افغانستان جهان به 2 قطب غرب و شرق تبدیل شده بود، گفت: جهاد مردم افغانستان این معادله 2 قطبی را برهم زد و شکست شوروی در افغانستان از دلایل اصلی فروپاشی اتحاد شوروی و استقلال برخی کشورها شد.
استاد دانشگاه کابل با بیان این که قدرت‌های غربی به خصوص آمریکا مدیون جهاد مردم افغانستان هستند، گفت: جهاد افغان‌ها باعث شد که رقیب استراتژیک آمریکا توسط افغان‌ها از میدان رانده شود.
وی در ادامه افزود: پیام جهاد افغانستان برای کشورهای منطقه و اسلامی بسیار واضح بود و برای این کشورها اعتماد به نفس به همراه داشت، جهاد افغان‌ها تأثیراتی جدی بر جنبش‌های اسلامی بر جای گذاشت و باعث شد، آنها در برابر نظام‌های مستبد به پا خیزند.
با این حال کارشناسان افغان معقتدند که برای داشتن آینده بهتر، آنچه مهم و ضروری به نظر می‌رسد این است که از تجربه به صورت جدی درس گرفته شود.
انتهای پیام/م
