به گزارش خبرگزاری فارس از طبس، در مجاورت بند قدیمی کریت، سد جدید مخزنی کریت روی رودخانه کریت احداث شده که از نوع بتنی قوسی وزنی بوده و طول تاج آن 321 متر و ارتفاع آن از پی 53 متر است.
سد جدید علاوه بر تنظیم 7.62 میلیون مترمکعب آب در سال، آب مورد نیاز 800 هکتار از اراضی کشاورزی منطقه را تأمین می‌کند.
سد جدید مخزنی کریت که از زمان بهره‌برداری در سال 1385 آب قابل توجهی در آن ذخیره نشده و حتی مدت‌ها کاملاً خشک و خالی از آب بود، در اثر بارندگی‌های چند روز گذشته نفس تازه کرد به طوری که حدود 14 درصد از حجم این سد پر شد.
بند قدیمی کریت طبس که در مجاورت سد جدید قرار دارد هم با بیش از یک هزار سال قدمت، کهن‌ترین و بلندترین سد قوسی جهان محسوب می‌شود که در کتاب‌های تاریخی روایات مختلفی درباره قدمت این بند نقل شده است.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا که هنر سدسازی ایرانیان را آشکار می‌کند قوسی بودن آن است که بندهای قوسی مقاومت بیشتری در مقابل فشارهای ناگهانی، زمین‌لرزه و حوادث طبیعی دارد.
از 2 هزار سال پیش تا اوایل قرن بیستم، بلندترین سدهای قوسی جهان «کریت طبس»، «ایزدخواست فارس» و «کبار قم» همگی در ایران احداث شده بودند که در این میان بند کریت طبس با ارتفاع 60 متر برای مدت 550 سال بلندترین سد جهان محسوب می‌شده و هم‌اکنون نیز یکی از بزرگ‌ترین شاهکارهای صنعت مهندسی ساختمان به شمار می‌رود.
رئیس سابق کمیته بین‌المللی سدهای بزرگ، بند کریت را «شگفت‌آورترین دست‌آورد بشر در قرون وسطی» نامیده است.
ارتفاع قسمت بیرونی بند از کف رودخانه 52 متر، عمق حوضچه آبگیر 20 متر، طول آن در قسمت تاج 52 متر و ضخامت تاج آن تنها 1.2 متر بوده و در چهار مرحله احداث شده است، بند قدیمی کریت طبس نمونه‌ای عالی از طراحی و ساخت سد و بیان‌گر دقت و دانش بالای سدسازی در قدیم‌الایام در کشور باستانی ایران است.
به علت توپوگرافی خاص ساختگاه، ارتفاع بلند، احداث چند مرحله‌ای، استفاده از تمامی المان‌های سازه‌ای مشابه سدهای جدید و از همه مهم‌تر مقاومت مناسب بدنه این بند در زلزله‌های تاریخی منطقه به ویژه زلزله سال 1357 طبس، ساختمان این بند دارای ویژگی‌های خاصی است.
زمین‌لرزه سال 1357 طبس با شدت 7.8 ریشتر و حداکثر شتاب 0.75 گرم نیز موجب خسارات عمده‌ای به این بند نشده است، این سد در کیلومتر 56 جاده طبس - دیهوک و در ادامه جاده روستای چیروک واقع شده و در سال 1379 به شماره 3523 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
سد نهرین طبس واقع در جاده روستای خرو با حجم کل 4.6 میلیون مترمکعب نیز تا چندی پیش تنها دارای حدود 700 هزار مترمکعب آب بود که در اثر بارندگی‌های اخیر حجم آب آن به بیش از 2 میلیون مترمکعب رسیده است.
انتهای پیام/خ10/ط4000
