دومین روگذر اهواز کلید خورد/ تجربه تلخ نادری تکرار می‌شود

به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، شورای ترافیک خوزستان مهر ماه امسال برای نخستین بار اجرای سه تقاطع غیرهمسطح را در اهواز به صورت همزمان تصویب کرد: در کیان شهر روبه روی ورزشگاه ۵۰ هزار نفری، خیابان پهلوان کیانپارس و تقاطع خیابان‌های پاسداران و اقبال.
اگر چه رویکرد شهرداری اهواز در احداث تقاطع غیرهمسطح را باید به فال نیک گرفت، اما از بین این سه تقاطع، ضرورت اجرای تقاطع اقبال ـ پاسداران با وجود ترافیک سنگین و اولویت‌هایی چون مرکز شهر، چهارشیر، میدان نخل، میدان جمهوری، اتوبان آیت‌الله بهبهانی و... در رده پنجم یا ششم اهمیت به نظر می‌آید.
تقاطع خیابان‌های اقبال و پاسداران شاید مدتی پیش به عنوان یک گره ترافیکی محسوب می‌شد، اما بعد از یک طرفه شدن اقبال، مشکل حل شده است.
این تقاطع قرار است به صورت روگذر، در یک باند از خیابان پاسداران نبش اقبال و (از سمت زرگان به میدان فرودگاه) احداث شود، زمان اجرای این روگذر شش تا هشت ماه و اعتبار موردنیاز آن حدود ۵ میلیارد تومان عنوان شده و چند هفته‌ای از آغاز عملیات اجرایی آن می‌گذرد.
 
* تکالیفی که بر زمین ماند
تقاطع محل برخورد یا تلاقی چند گذر است در تقاطع‌ها برای جلوگیری از برخورد جریان‌های ترافیکی و کاهش تصادف از راهکارهای مدیریتی استفاده می‌شود، در ابتدا، با چراغ‌های راهنمایی، کنترل می‌شود، اگر چراغ راهنمایی جوابگوی حجم ترافیک نباشد و زمان تاخیر آنقدر زیاد شود که هر خودرو دو یا سه بار پشت چراغ بماند و اصطلاحا تقاطع اشباع شود، در آن زمان احداث تقاطع غیرهمسطح ضروری می‌شود.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اهواز مبنای تصمیم‌گیری‌های ترافیکی را طرح جامع ترافیک اهواز می‌داند و معتقد است: سعی شده از تصمیمات سلیقه‌ای در این حوزه جلوگیری شود و اولویت‌ها را این طرح تعیین می‌کند.
مسعود یزدی توضیح می‌دهد: مطالعات طرح جامع ترافیک اهواز از زمان تصویب در سال ۸۵ تا افق سال ۹۰، در احداث تقاطع غیرهمسطح سه وظیفه برای شهرداری معین کرده است، بهره‌برداری از پل هشتم و دو تقاطع ساحلی آنکه تا چند ماه دیگر انجام می‌شود؛ همچنین احداث یک تقاطع غیرهمسطح از مصلی تا خیابان زند که شش کیلومتر مسیر بزرگراهی ایجاد می‌کند، با وجود طراحی این تقاطع، به دلیل اینکه اجرای آن ۴۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد به آینده موکول شده است.
وی می‌افزاید: تبدیل عملکرد بلوار پاسداران به شرایط بزرگراهی با حذف چراغ قرمز و دوربرگردان‌ها از مسیر، نیز وظیفه شهرداری تا امسال بوده است، برای این منظور چهار تقاطع غیرهمسطح در طول مسیر پنج کیلومتری چهارشیر به زرگان شامل میدان چهارشیر، میدان فرودگاه، خیابان اقبال و زرگان پیش بینی شده است.
یزدی با اشاره به موانع اجرای این تقاطع‌ها ادامه می‌دهد: با توجه به فعالیت قطارشهری در میدان فرودگاه، کار در این مکان مقدور نیست. ایستگاه مترو در زرگان نیز عملیاتی نشده به همین دلیل در اینجا هم نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.
وی در مورد تقاطع غیرهمسطح پیش‌بینی شده در میدان چهار شیر می‌گوید: این طرح از سال ۸۲ آماده است اما شرایط ترافیکی در آن زمان مانع اجرا شد، علاوه بر اینکه تا دو سال آینده قطارشهری مشغول کار در این قسمت است، وجود تاسیسات زیرزمینی هم مانع بزرگی به شمار می‌آید، به طوری که مشکل تاسیسات این محل، پروژه قطارشهری را هم وادار به تغییر مسیر کرد، احداث تقاطع غیرهمسطح چهارشیر ۱۰ میلیارد تومان اعتبار و سه سال زمان لازم دارد و حتی اگر هم به مرحله اجرا برسد دردسر زیادی دارد.
عضو شورای ترافیک خوزستان تصریح می‌کند: هر چند احداث تقاطع غیرهمسطح در چهارشیر ضرورت دارد، اما در حال حاضر از اجرای طرح‌های پیش‌بینی شده در طرح جامع ترافیک عقب افتاده‌ایم و منطقی نیست تا زمان اجرایی شدن تقاطع غیرهمسطح در چهارشیر، سایر تقاطع‌ها را معطل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه تقاطع اقبال ـ پاسداران در حال حاضر وضعیت مناسب ترافیکی ندارد، احداث روگذر در این مسیر را الزامی می‌داند و می‌گوید: بعضی مواقع صف خودرو‌ها در پشت چراغ راهنمایی این خیابان به ۳۰۰ متر هم می‌رسد، اقدامات ترافیکی، از جمله محدودیت و یک طرفه کردن و چراغ برای این محل کارساز نبوده و با افزایش حجم تردد در آینده در آنجا مشکل خواهیم داشت.
یزدی تاکید می‌کند: یک جنبه دیگر تقاطع اقبال کاهش زمان سفر و تامین ایمنی سفر است، زیرا بلوار پاسداران در شرایط کنونی با چند بریدگی و دوربرگردان بسیار خطرناک است و این روگذر می‌تواند امنیت سفر را تا سه کیلومتر تامین کند.
وی در مورد دلیل اجرای این روگذر در یک باند از بلوار پاسداران، توضیح می‌دهد: گر چه این روگذر امکان توسعه دارد، اما حتی تا ۵۰ سال آینده هم نیاز به توسعه نخواهد داشت، زیرا ترافیک از باند دوم با امنیت کامل عبور می‌کند و لزومی به احداث تقاطع غیرهمسطح در این باند وجود ندارد.
به گفته وی، مشاور تمام جوانب طرح را از جمله از منظر زیبایی‌شناسی بررسی کرده و در تمام جلسات، معاونت شهرسازی شهرداری اهواز نیز حضور داشت.
 
* زیبایی در اولویت نیست
کار‌شناسان زیرگذر را به روگذر ترجیح می‌دهند و معتقد هستند روگذر چهره شهر را خشن و زشت می‌کند، زیرگذر زیبا‌تر است، فضای کمتری اشغال می‌کند و به اصطلاح دید اطراف را کور نمی‌کند، با این حال برای اجرای روگذر باید در طراحی تناسب و هماهنگی با سازه‌های اطراف و سیمای شهر مورد توجه قرار گیرد، این در حالیست که اجرای روگذر اقبال ـ پاسداران در یک باند، نامتقارن و نازیبا به نظر می‌آید و به دلیل نبود پیاده روی عریض و فضای باز، ضلع غربی خیابان پاسداران (سمت اقبال) و نمای فروشگاه‌ها کور و حالت خفگی ایجاد می‌شود.
معاون فنی و عمرانی شهردار اهواز در این باره می‌گوید: روگذر اقبال از بین چند گزینه انتخاب شده است، به دلیل تداخل با ایستگاه قطارشهری در نزدیکی خیابان اقبال، امکان اجرای زیرگذر در این محل نیست.
محمدرضا دهنوی می‌افزاید: در مسائل ترافیکی، نوع تقاطع غیرهمسطح در اولویت نخست نیست. مهم‌ترین مسئله این است که با آن تقاطع غیرهمسطح مشکل ترافیکی حل شود و زیرگذر و روگذر بودن و مسائل زیبایی اهمیت زیادی ندارد و در اولویت‌های بعدی است، چون این محل مانند نادری تجاری نیست، مشکلی مشابه این خیابان به وجود نمی‌آید.
وی معتقد است: بر اساس آمار ترافیک و از نظر اقتصادی، اجرای روگذر در یک باند برای حل مشکل این محل کافی است.
دهنوی می‌گوید: معاونت حمل و نقل و ترافیک لزوم و اولویت اجرای طرح‌های ترافیکی را تعیین می‌کند و ما فقط مجری طرح هستیم.
وی مهم‌ترین مشکل احداث تقاطع غیرهمسطح در اهواز را صرفنظر از تغییر مکرر مدیریت‌ها، طولانی بودن روند اجرا و پرهزینه بودن این طرح‌ها عنوان می‌کند و می‌افزاید: به همین دلیل در سال‌های اخیر تمایل به کارهای فوری و زودبازده بیشتر بوده است، پل ساختن و ایجاد تقاطع (کیانشهر ۷ میلیارد تومان، اقبال حدود ۵ میلیارد تومان و توحید ۷ میلیارد تومان) و پروژه‌های بزرگ هستند
 
* مسئولانی که مسئول نیستند
با وجودی که شهرداری اهواز مدعی است که تمام تصمیم گیری‌هایش بر اساس طرح
مطالعات جامع ترافیک اهواز است و این روگذر در طرح جامع پیش‌بینی شده اما نه تنها اولویت‌های مطرح شده در طرح جامع اجرایی نشده‌اند، بلکه منطقه کورش جزو اولویت‌های طرح جامع نبوده و در این طرح نیز مطالعه نشده است، که این مسئله ضرورت مطالعات بیشتر را نشان می‌دهد.
از زمانی که شورای شهر اهواز در شهریور ماه امسال منحل شد، بررسی و تصویب
لوایح شهرداری اهواز به استاندار خوزستان به عنوان جانشین شورای شهر تفویض شد و جلسات کمیسیون لوایح شهرداری با ریاست مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان به عنوان نماینده استاندار تشکیل می‌شود، با وجودی که روگذر اقبال ـ پاسداران از پروژه‌های بزرگ و تاثیرگذار اهواز خواهد بود، اما مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان می‌گوید: چون این روگذر از محل منابع داخلی شهرداری اهواز احداث می‌شود، در اجرای آن دخالت نمی‌کنیم.
شاپور رستمی می‌افزاید: این پروژه‌ها در بودجه به صورت کلی مطرح و تصویب می‌شوند و به صورت جزئی بررسی نمی‌شوند.
وی با بیان اینکه این طرح در حوزه وظایف جانشین شورای شهر اهواز نیست، تصریح می‌کند: ما مسئول غیرکار‌شناسی بودن طرح نیستیم و شهرداری و فرمانداری اهواز در این رابطه مسئول هستند.
دبیر شورای ترافیک خوزستان نیز درباره این روگذر می‌گوید: ضرورت اجرای این طرح از نظر ترافیکی، در شورای ترافیک استان مورد بحث قرار گرفته است.
رضا اسکندری با بیان اینکه تقاطع خیابان‌های پاسداران و اقبال از نظر ترافیکی مشکل دارد، می‌افزاید: برخی از اعضای شورای ترافیک در مورد اولویت اجرای این پروژه مخالفت‌هایی داشتند، اما از نظر شهرداری اهواز احداث این تقاطع اولویت دارد.
 
* در شهرسازی حرفی برای گفتن نداریم
شاخص‌های لازم برای هماهنگی ساختمان‌سازی و زیبایی منظر شهری از سوی شورای عالی شهرسازی به شهرداری اهواز ابلاغ شده و این وظیفه شهرداری اهواز است که با اجرای این دستورالعمل چهره شهر را تغییر دهد.
نایب رئیس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان می‌گوید: اجرای روگذر در یک باند می‌تواند به منظر شهر آسیب وارد کند.
سیروس رادکیا می‌افزاید: بهتر بود که طرح در دو باند بلوار پاسداران به صورت یک مجموعه مطالعه می‌شد، تا در صورت نیاز در آینده باند دوم نیز اجرا شود، احداث یک باند به صورت مجزا، اجرای همخوان و هماهنگ باند دیگر را در آینده با مشکل مواجه می‌کند.
وی با تاکید بر تغییر نوع نگاه به سازه‌های شهری می‌گوید: سازه‌های شهری و برون شهری با یکدیگر تفاوت دارد، به طور مثال سازه پل و تقاطع غیرهمسطح در شهر با خارج شهر یکی نیست.
رئیس گروه تخصصی ترافیک سازمان نظام مهندسی خوزستان ادامه می‌دهد: در کشورهای دنیا، پل‌ها شاخص یک شهر و جزو جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌آیند. چرا که در ساخت آن‌ها نه تنها عبور، بلکه عبور همراه با معماری و منظر شهری مورد توجه است.
وی تاکید می‌کند: انتظار می‌رود به معماری و زیبایی پل‌ها نیز توجه شود، پل‌هایی که در اهواز ساخته شده‌اند می‌توانستند زیبا‌تر اجرا شوند، دید بهتری بدهند و حرفی برای گفتن داشته باشند.
رادکیا نگاه شهرداری اهواز را یک جانبه می‌داند و می‌افزاید: عاقبت نگاه یک جانبه کردن به ساخت و ساز شهر‌ها این است که در حال حاضر از لحاظ شهرسازی حرفی برای گفتن نداریم.
 مهم‌ترین مشکل احداث تقاطع غیرهمسطح در اهواز صرفنظر از تغییر مکرر مدیریت‌ها، طولانی بودن روند اجرا و پرهزینه بودن این طرح هاست که باعث شده در سال‌های اخیر تمایل به پروژه‌های فوری و زودبازده بیشتر شود.
درست است که کلان شهر اهواز با روزی یک میلیون و ۸۰۰ هزار سفر، فقط پنج روگذر دارد و یک زیرگذر و به جز روگذر خیابان نادری تمام روگذرهای آن به ناچار و برای عبور ترافیک از روی ریل راه آهن ایجاد شده‌اند، با این وجود روگذر خیابان نادری که چند سالی است زمزمه تخریب و برداشت آن به گوش می‌رسد و به گفته کار‌شناسان در انتخاب نوع و جهت این روگذر اشتباه صورت گرفته است، برای اهواز تجربه تلخی به شمار می‌آید. اصرار و شتاب شهرداری اهواز برای اجرای یک روگذر نسبتا آسان هشت ماهه ممکن است به تکرار تجربه تلخ خیابان نادری بینجامد.
-------------------------
گزارش: نادره وائلی‌زاده
-------------------------
 انتهای پیام/غ10