بازارهای سنتی قطب مهم اقتصادی گیلان

به گزارش خبرگزاری فارس از صومعه‌سرا، بازار از نخستین تشکل‌های اجتماعی بشر است که برای خرید، فروش، معامله و تامین نیازهای اقتصادی مردم به وجود آمده است.
پس از گذشت قرن‌ها، امروزه این بازارها در بیشتر شهرها و نقاط روستایی و حتی شهری گیلان تداوم دارند و در برخی شهرهای بزرگ به دلیل توسعه شهری نقش تاریخی آنها تغییر یافته است.
مهاجرت‌ها و حوادث طبیعی از دلایل تعطیلی بازارها بوده که به مرور زمان در نقاط و مراکز همجوار استان جایگاهی پیدا کرده و هنوز پابرجا هستند و جاذبه‌های فراوانی را برای مردم به ویژه گردشگران فراهم کرده‌اند.
عرضه محصولات پشت وانت‌ها و وسایل نقلیه از جمله این تغییرات به شمار می‌روند ولی تنوع محصولات ارائه شده و تازگی و مناسب بودن قیمت کالا که در بیشتر مواقع فروشندگان خود نیز تولید کنندگان محصول هستند، مشتریان بسیاری را برای حضور در این بازارها جلب می‌کند.
عرضه محصولات بومی، صنایع دستی، تولیدات دامی و کشاورزی از عمده‌ترین کالای قابل فروش در این بازارهاست و زنان و مردان بومی انواع تولیدات متنوع خود را در آن به معرض فروش می‌گذارند و گردشگران نیز با حضور در این بازارهای محلی با انواع سوغات و محصولات بومی آشنا شده و مایحتاج خود را فراهم می‌کنند.
تمام شهرهای گیلان دارای «بازار روز» هستند که در نوع خود یکی از جاذبه‌های گیلان محسوب شده و برای گردشگران داخلی و حتی خارجی نیز جذاب و دیدنی است.
بیشتر فروشندگان این بازارها را قشر کشاورز و باغدار تشکیل می‌دهند و در برخی از مناطق، بازار دو بار در هفته برپا می‌شود و این موضوع از قدیم در آن منطقه مرسوم بوده و همچنان نیز ادامه دارد.
برخی از فروشندگان زن با لباس‌های محلی برای فروش اقلام و کالای خود در بازار حاضر می‌شوند و این موضوع صحنه زیبایی از سنت‌های استان را برای همگان نمایان می‌کند.
بازارهای هفتگی و محلی گیلان مناسب‌ترین مکان برای خرید و فروش بدون واسطه و دخالت دلالان است، دلالانی که با معامله کالا سود کلانی به جیب می‌زنند.
 
*بازارهای هفتگی قطب اقتصادی گیلان
روستاهای گیلان دارای بازارهای فصلی زیادی در گذشته بود و امروزه تعداد زیادی از آنها به دلایل و مشکلات متعددی تعطیل شده‌اند و تعدادی دیگر در نقاط‌های مختلف استان فعالیت‌های خوبی دارند.
در گذشته در برخی از مناطقی که دارای بازارهای محلی بودند نیز به دلیل نزدیکی بازار به شهر یا روستای مجاور و رونق بیشتر آنها، بازار خود را به مرور زمان از دست داده و فروشندگان آنها نیز به بازارهای شهر یا روستای مجاور رفته‌اند.
همچنین در گذشته‌ای نه چندان دور، بازار در خیابان اصلی شهر برپا می‌شد که ترافیک شدیدی را به  راه می‌انداخت و مشکلات دیگری را نیز به دنبال داشت، ولی امروزه با تلاش شهرداری‌ها و سازمان میراث فرهنگی مکان‌هایی معین و مشخص برای برپایی  بازارهای هفتگی درنظر گرفته شده که تا حد زیادی مشکلات ترافیکی را کاهش می‌دهد.
در برخی از بازارها، فروش دام مانند گاو، گوسفند و اسب متداول است به طوری که بازار فروش دام همیشه از بخش‌های شلوغ، پر طرفدار و پر درآمد بازار بوده است.
جذب گردشگران داخلی و خارجی، عرضه بدون واسطه اقلام و کالا، عدم مشمولیت مالیات به این کالا وعرضه مستقیم محصولات کشاورزی، صنایع دستی و خوراکی از جمله مزایای این بازارهای محلی هفتگی است.
بازارهای هفتگی و سنتی گیلان به دلیل عرضه انواع محصولات محلی و بومی از جمله قطب‌های مهم اقتصادی این استان محسوب می‌شوند.
وجود این بازارها در رشد و آبادی‌نشینی روستاها موثر بوده و در برخی موارد نام روستاها را با بازار هفتگی همان منطقه می‌شناسند و یاد می‌کنند مانند «جمعه بازار» که هم بازار است و نیز محلی در بخش تولمات صومعه‌سرا.
 
*ایجاد فرصت‌های شغلی در بازارهای هفتگی
تعداد زیادی از مردم گیلان و به ویژه قشر جوان برای گذران زندگی و کسب درآمد در بازارهای هفتگی مشغول به فعالیت هستند و محصولات بومی خود را برای فروش به بازار می‌آورند و گاهی نیز از میادین میوه و تره‌بار اقلام مورد نظر خود را خریداری کرده و در این بازارها به فروش می‌رسانند و فروشندگی در بازارهای هفتگی شغل دوم بسیاری از گیلانیان است.
متعادل نگه داشتن بهای اجناس، کالا و جلوگیری از افزایش نامناسب قیمت‌ها و فراهم کردن فضایی مناسب برای دید و بازدیدهای اهالی روستا که برای خرید در بازارها حضور یافته‌اند نیز از دیگر مزایای وجود این بازارهای هفتگی و محلی است.
 
*افزایش راه و شبکه‌های ارتباطی با ایجاد بازارهای محلی گیلان
بازارهای هفتگی در گیلان سابقه‌ای طولانی دارد و از قدیم دارای اهمیت خاصی در بین مردم بوده است و هر بازاری به نام یک روز هفته نامگذاری شده است مانند «شنبه‌بازار»، «یکشنبه بازار»، «دوشنبه بازار»، «سه‌شنبه بازار»، «چهارشنبه بازار»، «پنجشنبه بازار» و «جمعه بازار» که هر کدام از این بازارها در هفته در یک شهریا روستای گیلان برگزار می‌شود و به همان نام معروف هستند.
شنبه بازار در اسالم، انزلی، پیربازار، لنگرود، لولمان، ماسال، لشت نشا، گوراب‌پس، پاشاکی و...، یکشنبه بازار در صومعه‌سرا، چوبر، خمام، رودسر، گشت رودخان، خلیفه‌آباد و...، دوشنبه بازار در آستانه‌اشرفیه، خشکبیجار، رحیم‌آباد، سنگر، شفت، ضیابر، کپورچال، سیاهکل، گوراب زرمیخ و...،  سه‌شنبه بازار در املش، پره‌سر، چهارده فومن، اباتر و پاشاکی، چهارشنبه بازار در چابکسر، چوگام، حسن‌رود، رضوانشهر، رودبنه، کوچصفهان، لنگرود، واجارگاه، کسما و پونل، پنجشنبه بازار در آستانه‌‌اشرفیه، خشکبیجار، زیباکنار، سیاهکل، شاقاچی، شاندرمن، طاهرگوراب و هشتپرو نیز جمعه بازار در تولمات صومعه‌سرا برگزار می‌شود.
ماست، پنیر، کره‌های محلی، عسل، شلتوک، برنج، دام، سبزیجات، گیاهان دارویی، انواع پلاستیک، ماهی، میوه‌های وحشی و بومی، مرغ، تخم‌مرغ محلی، انواع ماکیان زنده، صنایع دستی، خشکبار، ترشیجات، لوازم خانگی، پارچه، کیف  و کفش، مرغابی، انواع پرندگان شکاری، فرآورده‌های صنعتی، تور ماهیگیری، بافته‌های حصیری و سفالی، چای، ابریشم، قند، نان برنجی و... دیگر محصولات در این بازارهای بومی عرضه می‌شود.
بازارهای محلی مکانی برای تبادل کالا، فروش محصولات روستایی و صنایع دستی و خرید کالای شهری برای برطرف کردن نیازهای اساسی مردم است.
در گذشته که مسئله رفت و آمد روستاییان به دلیل مشکلات راه و نبود امکانات مانند امروز نبود، بازارهای محلی از اهمیت زیادتری برخوردار بودند و همین امر سبب شد تا به تدریج موجبات افزایش راه‌ها و گسترش شبکه‌های ارتباطی در عرصه اقتصادی و اجتماعی فراهم شود.
با ایجاد این راه‌ها و شبکه‌های ارتباطی باز هم جاذبه‌های سنتی در بازارهای هفتگی به چشم می‌خورد و فضای توریستی مناسبی را برای گیلان حفظ کرده است.
 
*قدمت 50 ساله بازارهای هفتگی صومعه‌سرا
صومعه‌سرا در سال 1338 با ترکیب دهستان‌های گسکر و بخش‌های دیگر از محوریت فومن فاصله گرفت و تبدیل به شهرستانی مجزا در گیلان شد.
بازار هفتگی در این شهرستان به دلیل نیاز به بازار و تهیه مایحتاج با عنوان «یکشنبه بازار» در صومعه‌سرا تشکیل شد که امروزه دارای قدمتی بالغ بر 50 ساله است.
فروشندگان یکشنبه بازار را کشاورزان و باغدارانی از شهرستان‌های رشت، شفت، آستانه‌اشرفیه، خمام، ماسال، شاندرمن و فومن تشکیل می‌دهند.
ماسوله، رضوانشهر، تولم‌شهر، پره‌سر و گوراب‌زرمیخ از دیگر شهرستان‌های عرضه کننده محصولات محلی و دامی در این بازار هستند.
 
*یکشنبه بازار صومعه‌سرا مهم‌ترین مرکز مراوده‌های اجتماعی گیلان است
فرماندار صومعه‌سرا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به موقعیت مکانی این شهرستان اظهار داشت: صومعه‌سرا در 25 کیلومتری مرکز استان و 16 کیلومتری فومن قرار دارد.
کریم شعبانی، تولید برنج، چای، نیشکر، انواع سبزیجات و میوه‌ها، پرورش دام و طیور و کرم ابریشم را از عمده محصولات این شهرستان ذکر کرد و افزود: این محصولات از رونق اقتصادی خوبی در بازارهای محلی و هفتگی برخوردار هستند.
وی، تولید این محصولات را ماحصل تلاش و فعالیت اهالی روستا و شهر صومعه‌سرا برشمرد و عنوان داشت: در بازارهای محلی برخی از کالا مانند دوران گذشته به صورت کالا به کالا نیز معاوضه می‌شود.
فرماندار صومعه‌سرا بازارهای محلی و هفتگی را به دلیل عدم دخالت دلالان و واسطه‌گران از لحاظ اقتصادی بسیار مناسب برای کشاورزان و دامداران بومی دانست.
وی با بیان اینکه استقبال مردم از بازارهای محلی به ویژه یکشنبه بازار در صومعه‌سرا خوب و چشمگیر است، متذکر شد: یکشنبه بازار یکی از مراکز عمده مراوده‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در گیلان محسوب می‌شود.
انتهای پیام/ص10