به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، سبزی‌هایش تازه و خوش عطر و رنگ بود، نگاهی کردم و پرسیدم انشاالله که از سبزی‌های آبیاری شده با فاضلاب نیست! توجهش جلب شد و شانه‌هایش را بالا انداخت و گفت: الله اعلم! خانم اگر هم باشد مگر من و شما می‌فهمیم؟
حق با او بود مگر سبزی و صیفی آبیاری شده با پساب یا فاضلاب در ظاهر با سبزی تمیز فرقی دارد؟ تفاوتش زمانی معلوم می‌شود که راهی بیمارستان شدی و آن زمان، نوشدارو هم اگر بیاید بعد از مرگ سهراب افاقه نمی‌کند.
ماجرای آلوده شدن زمین‌ها و مزارع کشاورزی شهرستان شیراز با فاضلاب حدودا سه سال پیش بود که علنی شد، وقتی یک کارشناس بهداشت محیط دغدغه‌مند شد و طی بازدید حضوری از آبیاری زمین‌ها با فاضلاب و آب‌های آلوده و خطراتی که جان مردم را تهدید می‌کند پرده برداشت.
کارشناسی که چند ماهی است به دلیل شفاف‌سازی بعضی خطرات زیست محیطی از سِمَتش برکنار شده و بخاطر حفظ زندگی‌اش دیگر قادر به مصاحبه و گفتگو نیست.
آبیاری سبزیجات با فاضلاب آلوده
طی دو سال گذشته گزارش‌های متعددی از این خطر زیانبار در خبرگزاری فارس منتشر شد، مسئولان را واداشت تا با نگاه جدی به محل تخلف برخی کشاورزان بروند و تصمیماتی بگیرند که تشکیل گشت هم‌پوشان هم یکی از آن تصمیم‌هاست.
اما آنچه مسلم است اینکه به‌رغم همه اتفاقات اعم از برگزاری کلاس‌های ترویجی و فرهنگ‌سازی، معدوم‌سازی و بعضا صدور احکام قهری برای متخلفان ماجرا هنوز هم ادامه دارد...
رفع این مشکل بزرگ که جان انسان‌ها را نشانه رفته است نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلفی است که باید هرچه سریع‌تر و بدون موازی کاری پیش رود تا نتیجه اثربخشی داشته باشد.
راه‌حل مقابله با آبیاری مزارع با فاضلاب باید پیشگیرانه باشد
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این باره به خبرگزاری فارس می‌گوید: طی دو سه سال اخیر نهادهای مختلفی به موضوع آبیاری زمین‌های کشاورزی با فاضلاب و پساب ورود کردند، متخلفین شناسایی شده و به مراجع قضایی معرفی شدند، حکم‌هایی نیز صادر شد که برخی فردی بود و برخی منجر به معدوم‌سازی شد.
رهاسازی کانال فاضلاب در زمین‌های کشاورزی
شمس با اشاره به اینکه حساس‌سازی ماجرا از سوی کارشناسان بهداشت محیط ایجاد شد و زنگ خطر به صدا درآمد، گفت: در راستای مقابله با این مشکل اتفافات خوبی رخ داده اما بحث این است که اتفاقات باید پیشگیرانه باشد؛ چرا که وقتی کشاورز بذر بکارد و آبیاری کند و زمان درو بخواهیم مانع شویم قطعا مقاومت می‌کند لذا با ترویج، راهنمایی و ارشاد و در نهایت صدور حکم قهری و بازدارنده باید مانع کشت شویم که این از وظایف جهاد کشاورزی است؛ چرا که جهاد، کشاورز را می‌شناسد و اطلاعاتش را دارد، زمان کشت را می‌داند و متوجه می‌شود کشاورز به آب سالم دسترسی دارد یا خیر؟ پس جهاد در خط مقدم قرار دارد و بقیه هم در این مسیر همراه هستند تا کار به نتیجه برسد.
اقدامات جهاد کشاورزی را از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شیراز جویا شدیم.
امحای زمین‌های کشاورزی آلوده به فاضلاب و پساب
۳۰۰ هکتار زمین آلوده معدوم شد
سیروسی در این باره به خبرنگار فارس گفت: سال گذشته ۳۰۰ هکتار به روش آبیاری با فاضلاب کشت شده بود که همه را معدوم کردیم.
وی افزود: متاسفانه در سال زراعی جدید بازدیدی داشتیم و مشاهده کردیم که دوباره اقدام به کشت کرده اند.
مدیر جهاد کشاورزی شیراز گفت: سالانه هم اقدامات ترویجی، تبلیغی و ارشادی داریم و هم تعداد زیادی کلاس آموزشی و اطلاع رسانی برگزار می‌شود، از طریق دهیاران به کشاورزان اطلاع داده و خطرات ناشی از این روش ابیاری را به آنها هشدار می‌دهیم اما برخلاف اینکه انها هم قول می‌دهند کشت نکنند اما باز هم شاهد هستیم کشت انجام می‌شود و ما مجبور به پیگیری و امحا هستیم.
سیروسی افزود: اما در سال زراعی جاری هنوز آنچه کاشته‌اند سبز نشده است که امحا شود و اگر شخم هم بزنیم باز بذر می‌پاشند و سبز می شود.
راهکاری اصلی، خروج پساب از دسترس کشاورز است
او با بیان اینکه در فصل بهار آبیاری انجام خواهد شد و آن زمان برای ما محرز می شود که از اب آلوده استفاده می‌شود یا خیر، شبکه بهداشت و محیط زیست طرح دعوی می کنند ما هم پیگیری و امحا می کنیم.
وی تاکید کرد: اما راهکار اصلی برای حل این مشکل ساماندهی فاضلاب است، فاضلاب باید از دسترس کشاورز خارج شود و کانال‌هایی ک فاضلاب در آن جاری است قبلا کانال عبور آب بوده و الان آب نیست و از فاضلاب استفاده می‌شود.
بحث خروج پساب از دسترس کشاورز را نیز از مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز پیگیری کردیم.
بهمن بهروزی از تشکیل جلسات متعدد با حضور جهاد کشاورزی و محیط زیست، شبکه بهداشت، نمایندگان فرمانداری و استانداری و دیگر دستگاه‌ها یاد کرد و گفت: ما نیز در این گروه تحت عنوان گشت هم‌پوشان حضور داریم و همراهی لازم را داشته و خواهیم داشت.
بازدید اعضای گشت هم‌پوشان از مزارع کشاورزی آلوده
وی افزود: اما آنچه مسلم است اینکه پساب از تصفیه خانه خارج می شود و به مهارلو می ریزد، هر آبی که از شیراز خارج می شود از آب سطحی گرفته تا پساب کارخانه‌ها و هر ابی که از طریق شبکه خارج شود به مهارلو می‌ریزد و امکان مسدود کردن همه این آب‌ها در حال حاضر وجود ندارد.
مدیرعامل آبفا شیراز با اشاره به تخلیه تانکری که منشا آلودگی است، گفت: تکمیل همه جاهایی که شبکه فاضلاب ندارد برای رفع این مشکل ضروری است که زمان‌بر و خزینه‌بر است.
بهروزی ادامه داد: ابتدا موضوع فرهنگی مطرح است، همه باید وارد شوند و فرهنگ‌سازی صورت گیرد، راه حل بعدی این است که تمام شبکه های فاضلاب و تصفیه خانه ساخته شود که تامین اعتبار یک تصفیه خانه بیش از ۲، ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار نیار دارد و از آنجا که این تامین اعتبار مشکل است، راه حد کوتاه‌مدت جهت حل این مشکل در حال حاضر همین گشت هم‌پوشان است!
حال باید نشست و دید گشت هم‌پوشان تا چه حد می‌تواند این مشکل را برطرف کند و سلامتی صیفی و سبزیجات را به مردم بازگرداند.
گزارش: راضیه نجار
پایان پیام/ن
