به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، بعد از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بیشتر از همیشه ضرورت بازخوانی هنر و جریان‌های هنری انقلاب اسلامی احساس می‌شود.
شهید سیدمرتضی آوینی، تمام لحظه‌های عمر با برکت خود را به ویژه پس از انقلاب اسلامی، در مسیر به فعلیت رساندن ارزش‌ها و احکام اسلامی در قالب هنر صرف کرد و به حق در این راه خدمات ارزنده و کم نظیری را در عرصه‌های گوناگون و گسترده هنر و اندیشه از خود به یادگار گذاشته است.
در این راستا مقام معظم رهبری در یکم مرداد ماه سال ۸۰ در جمع اصحاب فرهنگ و هنر بیان کردند: «مقوله دیگری که من مختصراً آن را عرض میکنم، هنر انقلابی است. توقع انقلاب از هنر و هنرمند، مبتنی بر نگاه زیباشناختی در زمینه هنر است که توقع زیادی هم نیست.»
در استان قزوین هم هنرمندان انقلابی هستند که با تمام وجود دغدغه دین، انقلاب و نظام و مردم را دارند اما برای خلق آثاری فاخر و انقلابی نیاز به حمایت‌ها و مساعدت‌های بیش از پیش مسوولان ذی ربط دارند.
محمد شهسواری یکی از این هنرمندان است که حدود ۲۰ سال است در عرصه هنر انقلاب اسلامی فعال است و مجموعه بزرگی دارد که آثار ارزشمندی را با آنان در قالب تئاتر میدانی در استان قزوین و استان‌های مختلف به نمایش گذاشته است.
این هنرمند در خصوص جایگاه و اهمیت زن از دوران هخامنشیان تا امروز ایران اسلامی، تئاتر میدانی را ساخته و به اجرا درآورده که با کش و قوس‌ها و کم لطفی ها و بی مهری هایی از سوی برخی مسوولان مواجه بوده است.
با وی گفت و گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
در ابتدا خود و گروه تان را معرفی کنید و بفرمایید از چه سالی فعالیت‌های این مجموعه آغاز شده است؟
محمد شهسواری هستم. حدود ۲۰ سال سابقه هنری دارم و از زمانی که هنرجو بودم، فعالیت در این عرصه را شروع کردم و در حال حاضر فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس هستم.
طبق نکات تشکیلاتی که حضرت آقا بیان فرموده بودند، از پنج سال پیش مجموعه هنر انقلاب اسلامی را راه‌اندازی کردم.
چند اجرا تاکنون داشته‌اید و چه تعداد نیرو دارید؟
تاکنون بیش از ۱۰۰ اجرای عمومی بر مبنای هنر انقلاب اسلامی برگزار کرده‌ایم و تنها مجموعه‌ای هستیم که به این ظرفیت دست یافته‌ایم که کتاب می‌نویسیم و به چاپ می‌رسانیم. در خصوص شهدایی همچون بابایی، لشکری، رجایی، شهدای قزوین، مدافعین حرم و نقش ایران در محور مقاومت متن نوشته‌ایم و پس از اخذ مجوز، به چاپ رسانده ایم که اخیرا هم هشت کتاب به چاپ رسیده و رونمایی آنها با همکاری اداره کل حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس استان قزوین انجام می‌شود.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ نیروی بسیجی، هنرمند و آموزش دیده داریم. در دوران کرونا که کسی کار نمی‌کرد کار حاج قاسم را ساختیم و در شبکه چهار سیما مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
تاکنون در کدام استان‌های کشور، کار میدانی برگزار کرده‌اید؟
در چندین شهرستان استان البرز، تهران، قشم، مشهد مقدس، ایلام، خوزستان و خود قزوین کار میدانی برگزار کرده‌ایم.
در سال ۹۵ و ۹۶ رتبه نخست تئاتر کشوری را در بازسازی نمایش غدیر به نام «قرارگاه آفتاب عاشقی های زمین» در بین ۱۳۶ کار کسب کردیم که از شبکه های تلویزیونی یک، دو و چهار هم پخش شد.
نمایش غدیر و تئاتر میدانی «راحیل» را در مشهد مقدس برای بیش از ۲۵۰۰ خانواده شهید مدافع حرم برگزار کردیم و در قزوین هم با مساعدت شورای شهر و شهرداری قزوین به مدت چهار شب تئاتر «راحیل» اجرا شد.
در زمینه کادرسازی چه اقداماتی در دستور کار دارید؟
ما هر ساله جشنواره‌های استعدادیابی انجام می دهیم و برای نفرات برتر ۲۵ جلسه آموزشی برگزار می‌کنیم. پس از آن این نفرات را به گروه اضافه و برای آنان کلاس آموزشی برگزار می‌کنیم. گروه‌های دیگر از همین گروه ما حمایت می شوند. همچنین هنرمندان شهرستان‌های دیگر بچه‌های گروه ما هستند و شعبه خاص و جداگانه دارند.
در عرصه فعالیت های هنری که داشتید تاکنون چه موفقیت هایی کسب کرده‌اید؟
در جشنواره فرهنگی کل سپاه، رتبه اول تئاتر میدانی، در جشنواره ملی سنگر رتبه اول در زمینه نویسندگی، کارگردانی و ارزش هنری کار و در جشنواره تئاتر ملی مردمی مسجد، جشنواره‌های فاطمی، مدرسه عشق و بسیج رتبه کسب کرده‌ایم که گویای این امر است باید حرفه‌ای تر، سنگین‌تر و با شرایط خیلی خاص کار هنری خود را به پیش ببریم.
مقام معظم رهبری در خصوص هنر انقلاب و نمایش موضوعات مختلف با زبان هنر تاکید ویژه‌ای دارند. باید قبول کنیم در این زمینه بچه‌های انقلابی و بسیج کمتر ورود پیدا کرده‌اند و بیشتر مردم و افراد عادی، هنرمندان را طرف مقابل نظام می‌بینند.
به نظر شما چقدر لازم است از هنر و هنرمندان انقلابی حمایت شود؟
مجموعه هنر انقلاب اسلامی ما در بین هنرمندان استان قزوین و کل کشور به مجموعه‌ای که به قوانین و ارزش‌های انقلاب پایبند می باشد، معروف است و اگر کسی خارج از سازماندهی حرکت کند را رد می‌کنیم. ما مجموعه‌ای خانواده محور هستیم که در آن پدر و مادر و فرزندان گروهی کار می‌کنند و گروهی آموزش می‌بینند و تعداد آنها بین ۶۰ تا ۷۰ نفر می‌باشد.
به عنوان مثال خانواده‌ای داریم که پدر و مادر و دو دختر و پسر، خانواده‌ای داریم که پدر و مادر و فرزند پسر، خانواده‌ای با پدر و مادر و دختر در گروه ما فعالیت می‌کنند. تنها مجموعه‌ای هستیم که درب مجموعه همیشه باز است و والدین می‌توانند در کلاس‌های فرزندان خود شرکت کنند.
در کشور چند گروه تئاتر میدانی داریم؟
در کشور سه گروه تئاتر میدانی داریم. گروه های اوج و محنا، حوزه هنری و مجموعه ما. دو گروه نخست دولتی و مجموعه ما بخش خصوصی است.
مجموعه‌های دولتی از امکانات و تجهیزات اختصاص یافته از سازمان‌های بهتری برخوردار هستند اما ما به عنوان بخش خصوصی، برای اجرا باید امکانات و تجهیزات را اجاره کنیم.
همه استان‌های کشور دارای جایگاه تئاتر میدانی هستند که بر این اساس به مسوولان استان قزوین پیشنهاد دادم یک جایگاه تئاتر میدانی در استان راه‌اندازی شود تا محل آماده برای تمرینات داشته باشیم و هنرمندان حرفه‌ای را پای کار آوریم و کار حرفه‌ای انجام دهیم.
همچنین به شهرداری قزوین پیشنهاد دادیم تجهیزات خریداری شود و در اختیار مجموعه ما و همه گروه‌ها قرار گیرد. حتی اعلام کردیم حاضریم یک ساله مبلغی که هزینه می شود را به شهرداری برگردانیم و تجهیزات هم برای شهرداری باشد.
حتی یک ماه پیش در جلسه کمیسیون فرهنگی شورای شهر قزوین به صورت علنی موضوع تجهیزات تئاتر میدانی را مطرح کردم و در این راستا قاسم اللهیاری عضو شورای شهر قزوین هم بیان کرد: درصدد هستیم شرایط خیلی حرفه‌ای تری در استان ایجاد کنیم و در اختیار شهرداری باشد و همه گروه‌ها بتوانند از آن استفاده کنند. سردار رفیعی آتانی فرمانده سپاه صاحب الامر (عج) استان قزوین هم قول مساعد دادند در صورت آماده شدن تجهیزات از سوی شهرداری، سپاه استان هم یک سوله در اختیار ما قرار می دهد.
به عنوان یک مجموعه انقلابی چرا نباید در استان آرشیو لباس و آرشیو تجهیزات داشته باشیم و لازم است یک بار برای همیشه این موارد خریداری شود.
از کار هنری و تئاتر میدانی، مردم چقدر استقبال می‌کنند و چقدر می‌تواند تاثیرگذار باشد؟ آیا مخاطب پسند است؟
بعد از سال‌ها کار کردن در عرصه هنر دینی و آیینی باید بیان کنم که مردم تئاتر آیینی، دینی و انقلابی را دوست دارند و پول می‌دهند و در بسیاری از استان‌ها خادمین فرهنگی پای کار می‌آیند و کمک می‌کنند تا گروه‌های هنری از این جنس قوی شوند.
۱۰۰ درصد تئاتر میدانی، مخاطب پسند است و می توانم برای تایید این ادعا به نمایش فصل شیدایی اشاره کنم که بازدیدکننده زیادی داشت. امسال تئاتر غدیر خم ویژه کودک و نوجوان با نام «خبر بزرگ» ۳۵ هزار بیننده داشت و در محل اجرا جای سوزن انداختن نبود.
با توجه به اغتشاشات سال گذشته و مسائلی که پیش آمد، شما چه برنامه هایی را در بحث های فرهنگی و هنری در دستور کار قرار دادید؟
چند سال است در زمینه تبیین انقلاب اسلامی تلاش کرده‌ایم نقش ایفا کنیم که تمام اجراها اعم از فیلم، انیمیشن‌ها، پادکست، نماهنگ، کودک و نوجوان و برنامه‌های کودک و نوجوان در زمینه تبیین جایگاه ایران اسلامی و انقلاب، خدمات نظام در حوزه‌های مختلف جمعیت، ازدواج، طلاق و آسیب‌های اجتماعی و غیره بوده است.
سال گذشته و ۱۵ ماه قبل از شلوغی ها و اغتشاشات تصمیم گرفتیم در قالب تئاتر بزرگ میدانی به جایگاه و اهمیت و نقش زن ایرانی از گذشته تا امروز ایران اسلامی اسلامی را بپردازیم و آن را تبیین کنیم که جایگاه زن کجا بوده و به کجا رسیده است. در این خصوص کار تحقیقات با وجود دو پژوهشگر شروع شد.
از دوران هخامنشیان با محوریت کورش کبیر با قصه «پانته آ» به عنوان زیباترین زن ایرانی که در اساطیر و کتاب‌ها آمده، آغاز کردیم و به داستان وفاداری به عشقش پرداختیم. این پروژه به نوعی پاسخی به افرادی بود که در اغتشاشات سال گذشته به دنبال سیاه نمایی بودند و چگونگی وضعیت زنان در دوران باستان و دوران فعلی را مطرح می‌کردند.
در دوره مشروطه به زنی که نامش «بی بی مریم» بود و نامش را بی بی پروانه گذاشتیم و یکی از سردمداران اتفاقات دوران مشروطه بود، رسیدیم. در دوران پهلوی به کشف حجاب و کشتار و قتل عام به خاطر حجاب و در پهلوی دوم به قصه ساواک و قبل از انقلاب پرداختیم.
در این دوره قصه محمد را روایت کردیم که اهل کرج بود. در برهه اغتشاشات مطرح می‌کردند که جمهوری اسلامی گفته اگر جنازه بچه تان را میخواهید باید پول دهید. در حالی که این موضوع توسط ساواکی ها اتفاق افتاده بود و می‌خواستند کارهای خودشان را به نام جمهوری اسلامی بزنند که قصه زندگی محمد و پدر شهیدش در دوران دفاع مقدس را تعریف کردیم.
همچنین قصه بچه روستایی را بیان کردیم که برای تحصیل به آمریکا می‌رود اما در دوران جنگ به ایران می‌آید و شهید می‌شود. این فرد در خارج از کشور عاشق دختری می‌شود که کتاب آن «پسر فلوریدا» است و ما آن را بومی کردیم.
در زمان اغتشاشات هم قصه زن، زندگی و آزادی و اتفاقاتی که در دانشگاه رخ داد و چادر را از سر بانوان کشیدند را در تئاتر میدانی نمایش دادیم.
در خصوص اخذ مجوزهای متن تئاتر هم با مشکل مواجه بودید؟
اینکه از دوران کورش، مشروطه، پهلوی اول و دوم و سپس به انقلاب اسلامی برسیم امر دشواری بود.
نوشتن متن و تحقیق در زمینه آن واقعا سخت بود و زمان اجرای این نمایش ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه است و ۵۲ صحنه دارد. با وجود تمام سختی‌ها کار را جلو بردیم اما در برخی موارد با مشکل مواجه شدیم.
نظر کارشناسان تهران در خصوص متن و متحوای این اثر چه بود؟
هنرمندان قزوینی گفتند شما بلد نیستید کار را انجام دهید اما پنج کارشناس تهران که دکترا دارند نظر خود را به صورت کتبی برای ما ارسال کردند. این موضوع را بیان کنم که نظر آنها در سه زمینه است یا اثر بلامانع است، یا غیر مجاز است و یا نیاز به اصلاح دارد که در خصوص متن این اثر بیان کردند بلامانع است و متن ۵۲ صحنه‌ای نیاز به اصلاح ندارد. این اثر علیرغم تعدد صحنه‌ها، طولانی بودن (۲ ساعت و ۱۰ دقیقه)، سیر داستانی دارد و به لحاظ ساختاری و محتوایی قابل قبول است و در نگارش متن دقت نظر لازم از سوی نویسنده صورت گرفته و قابلیت چاپ و اجرا دارد. هم اکنون این اثر در مرحله ویراستاری و برای مرحله چاپ شدن قرار گرفته است.
گفتنی است این اثر در جشنواره استانی «گوهر فاطمی» با موضوع حجاب و عفاف مقام کسب کرد و من مطمئن هستم در جشنواره ملی هم حائز مقام خواهد شد.
اخیرا حواشی پیرامون یکی از موارد همکاری تیم شما و مجموعه مدیریت شهری قزوین ایجاد شد. در این خصوص توضیح دهید.
در رابطه با اجرای نمایش «پانته آ» ما با مدیریت شهری قزوین برای همکاری به توافق رسیدیم و بنا شد با حمایت شورا و شهرداری این پروژه فاخر برای شهروندان به نمایش گذاشته شود.
بر این اساس ما در برآوردهایی که داشتیم، هزینه ها را برای مدیریت شهری نوشتیم اما ارزش کار را بیان نکردیم. در واقع برآورد کار کردیم و از شهرداری قیمت نخواستیم و نگفتیم که می‌خواهیم کار خود را بفروشیم.
برآورد کار ما دو میلیارد و ۶۰۰ تومان بود (البته احتمال کمتر و بیشتر شدن اعتبار برآورد شده وجود داشت) و آن را به شورای شهر و شهرداری اعلام کردیم. در پاسخ یکی از مسوولان شهرداری اذعان کرد ما این کار را نمی‌کنیم و باید جوانب کار بررسی شود. در حالی که ما ۲۱ روز قبل از اجرای برنامه، نامه را برای بررسی به شهرداری ارسال و شرایط را با جزییات اعلام کرده بودیم اما متاسفانه مسائلی انعکاس یافت که اصل ماجرا زیر سوال برد. اگر حمایت های شورای شهر و شهرداری واقعا انجام می‌شد ما می توانستیم فضا را برای حضور ۱۰۰ هزار نفر فراهم کنیم اما با بدقولی صورت گرفته، این نماییش در حضور ۳۰ هزار تماشاچی اجرا شد.
البته از مسوولین فرهنگی توقع می‌رفت که پای کار بیایند اما با رسانه‌ای کردن موضوع و رفت و آمد به شورای شهر و شهرداری مسایل را شخصی کردند و به جز چهار عضو شورای شهر، کسی از اجرای ما بازدید نکرد.
مسوولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین را هم دعوت کردیم که کار را دیدند اما حمایت نکردند. هیچ کسی ریالی به ما نداده و فکر میکنم کسی پولی هم نخواهد داد.
کار را در حجم بزرگ اقتصادی پیش بردیم به نیت اینکه به عنوان نماینده استان قزوین در کل کشور بتوانیم نمایش دهیم. شک نکنید در حال حاضر کسی در استان نمی‌تواند کار به این بزرگی را تولید کند و زحمات آن را متحمل شود حتی اگر به وی پول داده شود.
روند مکاتبات شما برای دریافت کمک از شورای شهر و شهرداری قزوین جهت اجرای نمایش «پانته آ» چگونه بود؟
جزییات این طرح یک بار در کمیسیون فرهنگی شورای شهر قزوین رفت و در صحن مطرح کردند اما اعلام شد ریز هزینه فرستاده نشده در حالی که این مورد در اختیار سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی قزوین بود و گفته شد موضوع دوباره باید بررسی شود.
همچنین در جلسه کمیسیون شورای شهر یک ساعت و ۴۵ دقیقه از بنده در خصوص ریزهزینه ها سوال پرسیدند که چند نفر از اعضای شورای شهر و عوامل دفتر شورا و ... حضور داشتند. دو هفته بعد دوباره طرح در صحن مطرح شد و در بین اعضای شورا، پنج به چهار رای آورد.
پس از آن نامه ای به فرمانداری قزوین ارسال و بیان شد که نمایش «پانته آ» به دلیل عدم ارسال ریزهزینه ها برگشت می‌خورد دوباره باید به صحن شورا برود.
برخی در فضای مجازی بیان کرده بودند که مجموعه ما کاسب فرهنگی هستند و گران‌فروشی می‌کنند که باید گفت هیچ هنرمندی تن به این کار نمی دهد.
علت اینکه به مدیریت شهری قزوین نامه زدید که نیاز به کمک شما نداریم، چه بود؟
شورای شهر و شهرداری قزوین آبروی ما را بردند و ما را اذیت کردند، در حالی که زحمت زیادی برای این اثر و عوامل آن کشیده بودیم که سندش هم موجود است.
بازیگران و عوامل ما فریب حرف رسانه‌ای را خوردند. متاسفانه برخی اذعان می‌کنند بنده از یک سازمان، دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار دریافت کرده‌ام و حق آنان را نداده ام در حالی که به جز سپاه، هیچ سازمان و اداره‌ای مساعدت نکرده است.
در ایام اغتشاشات سال گذشته با ۶۰ هنرمند حرفه‌ای استان برای حضور در این نمایش رایزنی کردیم اما این افراد گفتند به دلیل شرایط آن روزهای کشور قادر به همکاری نیستند. در این شرایط هنرمندان بسیجی و انقلابی پای کار آمدند و با تمرین در شرایط سخت، به بهترین شکل کار را پیش بردند و اثری فاخر خلق کردند. بر همین اساس معتقدیم این هنرمندان پای کار انقلاب، نباید مورد بی مهری دستگاه های دولتی و اعضای شورای شهری قرار می‌گرفتند که ادعای انقلابی گری دارند و مدعی کار فرهنگی هستند.
پایان پیام/
