به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، نشست بین‌المللی تحت عنوان «جایگاه بخارای باستانی در تمدن اسلامی» به مناسبت پانصدمین سالگرد مدرسه میرعرب در شهر «بخارا» برگزار شد.
در این نشست حدود 30 پژوهشگر داخلی و خارجی، مراکز تحقیقاتی بین‌المللی، کارشناسان حوزه گردشگری زیارتی، نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذیربط شرکت کردند.
«نورالدین خالق‌نظراف» رئیس اداره مسلمانان ازبکستان و مفتی در این نشست گفت: «بخارا» در فهرست میراث فرهنگی جهانی «یونسکو» قرار دارد. همچنین «بخارا» در سال 2020 میلادی توسط سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ (آیسسکو) به عنوان «پایتخت فرهنگ اسلامی» اعلام شد.
رئیس اداره مسلمانان ازبکستان اظهار داشت: «بخارا» از دیرباز مرکز دانش بوده است. به گفته «ابوبکر محمد نرشخی» نویسنده «تاریخ بخارا»، نخستین مدارس جهان اسلام در «بخارا» تأسیس شده است. مدارس «بخارا» از جایگاه یک دانشگاه بین‌المللی منحصر به فرد برخوردار بوده و در زمینه‌های مختلف علوم مانند تفسیر، حدیث، عقیده، فقه، عرفان، هندسه، پزشکی پیشرو بوده‌اند.
مفتی خالق‌نظراف افزود: وقتی سخن بر سر سهم سرزمین «بخارا» در تمدن جهانی می‌رود، در این زمینه مدرسه میرعرب از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مدرسه 500 سال است که فعالیت خود را در زمینه آموزش علوم دینی در سطح عالی متوقف نکرده و حتی در دوران حکومت شوروی که آشکارا با دین مخالفت می‌کرد، به عنوان تنها مؤسسه آموزشی دینی نه تنها در آسیای مرکزی، بلکه در کل اتحاد جماهیر شوروی فعالیت کرده است.
وی خاطرنشان کرد: صدها نفر که از مدرسه میرعرب فارغ‌التحصیل شدند، مایه افتخار ملت خود شدند. به ویژه فرزندان بزرگ ملت تاتار مانند «شهاب الدین مرجانی»، «گالیم جان بارودی»، «موسی بیگییف»، علمای تاجیک مانند «صدرالدین عینی»، «عبدالله جان کلان زاده»، علمای مانند «عالمخان توره»، «علیخان توره ساغونی»، «منور قاری عبدالرشیدخان اف»، «الله شکور پاشازاده»، «راویل عین الدین»، «طلعت تاج الدین»، «احمد قادراف» در تبلیغ معرفت اسلامی سهم ارزنده‌ای داشتند.
رئیس اداره مسلمانان ازبکستان یادآوری کرد: همچنین علمایی چون «میان ملک»، «قاضی عسکر»، «سلیمان خواجه»، دامله قاسم»، «دامله اکرامچه حقگوی»، «بهادرخان مخدوم» و در دوره‌های بعد «اسماعیل مخدوم»، «عبدالرحیم قاری»، «صدرالدین قاری»، «شهاب الدین قاری»، «مختارجان دامله»، «عبدالغفور رزاق بخاری»، «صلاح الدین دامله» هم دانشجو و هم مدرس این مدرسه بودند.
مفتی خالق‌نظراف ادامه داد: تقریباً همه مفتی‌های ازبکستان، از جمله «ایشان باباخان بن عبدالمجیدخان» مؤسس نظارت دینی مسلمانان آسیای مرکزی و قزاقستان تا بنده فارغ التحصیلان این مجموعه هستیم.
وی همچنین گفت: این مدرسه در سال‌های 1530 و 1536 میلادی توسط «سید عبدالله یمنی» دانشمند معروف به اسم «میرعرب» ساخته شد. «سید عبدالله» در بیست و دو سالگی در طلب علم به «سمرقند» آمد و به شاگردی «خواجه احرار ولی» درآمد. بسیار زود به خاطر علمش در میان مردم احترام یافت. در طریقت نقشبندیه به پیری مرشدی می‌رسد. «عبدالله یمنی» در امور حکومتی حکمران «ابوالغازی عبیدالله» به عنوان یک شخصیت دارای مقام بزرگ در تاریخ ثبت شده است.
مفتی افزود: «عبیدالله خان» برای ابراز احترام به پیر خود به «عبدالله یمنی» که در لشکرکشی‌های خود پیروز شد، به وی هدیه بزرگی می‌دهد. وی سرمایه‌های خود را نیز به این هدایا اضافه و جزم می‌کند تا یک مدرسه‌ای با شهرت جهانی بسازد. این مدرسه بعدها به نام وی به «میر عرب» معروف شد.
رئیس اداره مسلمانان ازبکستان خاطرنشان کرد: «بخارا» در سال‌های اخیر تلاش می‌کند تا دوباره جایگاه یکی از مراکز اسلام را به دست آورد. رئیس جمهور ما در سفر خود به استان «بخارا» در سال 2017 میلادی قصد داشت جایگاه تاریخی مدرسه را احیا کند. همانطور که دیدیم در مدرسه عالی که مجهز به مدرن‌ترین تجهیزات آموزشی در ساختمان جدید است، همه شرایط فراهم شده است. چنین شرایطی تاییدی عملی بر احیای مقام بخارای شریف به عنوان منبع دانش اسلامی است.
مفتی خالق‌نظراف در پایان اظهار داشت: معلوم است که اگر جهان اسلام به دانشگاه «الازهر» شریف که سابقه‌ای هزار ساله دارد و غرب به دانشگاه‌های «هاروارد» و «آکسفورد» افتخار می‌کند، مدرسه میرعرب نیز که دارای تاریخ 500 ساله است، چنین افتخاری را دارد.
پایان پیام/ح
