به گزارش خبرگزاری فارس، حسین روزبه معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در نشست خبری نخستین اجلاس منطقه‌ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه، شرایط منطقه را صاحب فرصت‌های قابل توجه و منحصر به فرد در عرصه دیپلماسی فرهنگی و سیاست خارجی برای جمهوری اسلامی ایران دانست و اظهار کرد: شاهد آرایش جدیدی در منطقه جغرافیایی کشورهای همسایه هستیم که گرایش‌های فرهنگی کلان، فرصت‌هایی تازه در عرصه دیپلماسی به وجود آورده است و لازم بود برای استفاده بهینه و بهنگام از این فرصت‌ها، اقدامی جدی و عملیاتی انجام گیرد و فضایی مناسب برای تشریک مساعی فعالان دیپلماسی فرهنگی، ایجاد شود.
وی با بیان اینکه در منطقه غرب آسیا، نظم جدید، روایت‌کننده روندهای جدید سیاسی و فرهنگی است، ادامه داد: در این منطقه، گفتمان «ما می‌توانیم» نمود یافته و فرصت‌های جدیدی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است، بر همین اساس، مقرر شد نخستین اجلاس منطقه‌ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه در تهران برگزار شود تا با هم‌اندیشی فعالان حوزه دیپلماسی فرهنگی کشور، هم فرصت‌های جدید منطقه را بشناسیم و هم تحولات آن را در بخش فرهنگی به هم اندیشی بنشینیم.
روزبه افزود: رویکرد برنامه‌های تحول سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این وضعیت جدید منطقه، استفاده از ظرفیت‌های استانی، به ویژه استان‌های مرزی کشور است.
تمرکز بر فرصت‌های جدید منطقه‌ای و ظرفیت‌های استانی
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دو مؤلفه‌ای که این اجلاس به آن توجه خواهد داشت را فرصت‌های جدید منطقه‌ای و ظرفیت‌های ارزشمند در استان‌های مرزی، عنوان کرد و گفت: البته پرداختن به این دو مؤلفه، سبب نخواهد شد که ما مؤلفه‌های مهم دیگری که در عرصه دیپلماسی فرهنگی وجود دارد و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بر آن‌ها تمرکز دارد را نادیده گرفته یا کنار بگذاریم. در واقع، اولویت‌های اجلاس، دو مؤلفه اشاره شده هستند. اما موضوعات دیگر نیز با حضور شخصیت‌های برجسته سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، مورد توجه جدی قرار خواهند گرفت.
وی با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های سرشار فرهنگی در استان‌های مرزی و موقعیت‌های جدید منطقه‌ای، سبب شده است تا برگزاری این اجلاس درجه اهمیت بالایی داشته باشد، اضافه کرد: بر همین اساس، ما شعار «دیپلماسی فرهنگی، فرصت‌های منطقه‌ای، ظرفیت‌های استانی» را برای این رویداد مهم در نظر گرفته‌ایم و به مدت ۶ روز از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه، در محل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، میزبان طیف وسیعی از افراد تأثیرگذار از جمله شبکه دیپلماسی فرهنگی در کشورهای همسایه و جمعی از مسؤولان ارشد کشور خواهیم بود.
روزبه با اذعان اینکه ما تلاش خواهیم کرد به بررسی و تبیین دقیق دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی بپردازیم تا بتوانیم اهداف فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را محقق کنیم، ادامه داد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان نهاد اصلی در این حوزه، وظیفه بنیادینی به عهده دارد که فعال‌سازی دیپلماسی فرهنگی با رویکرد جدید، در شرایط کنونی است.
وی ابراز کرد: هدف اصلی ما این خواهد بود که ظرفیت‌های فرهنگی در استان‌های مرزی را بالفعل کنیم و استفاده بهینه‌ای از این گنجینه برای انجام اهداف دیپلماسی فرهنگی صورت دهیم. بر همین اساس، از استانداران این استان‌ها نیز در این اجلاس دعوت به عمل آمده است تا به همراه همکاران استانی‌شان در حوزه‌های فرهنگی و مرتبط با دیپلماسی فرهنگی، مختصات دقیق‌تری از ظرفیت‌های درخشان استان‌هایشان به رایزنان فرهنگی ما در کشورهای منطقه، نمایان کنند.
فرصت ارزشمند با تنوع مذهبی در کشور
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بخش دیگری از این نشست، تنوع مذهبی در کشور را یک فرصت ارزشمند دانست و بیان کرد: این ظرفیت، در واقع یاری‌رسان دیپلماسی فرهنگی کشور ما است که سبب پویایی و ارتقاء سیاست خارجی و سیاست فرهنگی ما شده و در راستای ترویج گفتمان فرهنگی ایران اسلامی، دریایی از فرصت‌ها و ظرفیت‌های تازه و ارزشمند را به وجود آورده است.
وی یادآور شد: در این اجلاس ما تلاش داریم تا هم این ظرفیت‌ها را بهتر و بیشتر بشناسیم هم به پشتوانگی این توانمندی، شبکه همکاران در عرصه دیپلماسی فرهنگی را با بخش‌های دیگر فرهنگی از جمله زیرمجموعه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در استان‌ها، پیوند دهیم تا هم توانمندی‌های بالقوه به فعل تبدیل شوند هم مسیر ارتقاء دیپلماسی فرهنگی هموارتر شود.
روزبه همچنین توضیح داد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای پیگیری دقیق‌تر امور دیپلماسی فرهنگی، کارگروه ویژه‌ای در استان‌ها تشکیل می‌دهد تا به شناسایی فرصت‌ها کمک کند و از سوی دیگر برای پشتیبانی از رویکردهای مؤثر فرهنگی جمهوری اسلامی در منطقه و استفاده از فرصت‌های جدیدی که به وجود آمده است، در قالب فعالیت‌های استانی شرایط را مهیا سازد.
وی وظیفه اصلی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را شناساندن ظرفیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از مرزها عنوان کرد و ادامه داد: بنابراین در این اجلاس، تمرکز ما بر شناسایی، احصا و دستیابی ظرفیت‌ها و امکانات فرهنگی موجود در استان‌ها، به ویژه استان‌های مرزی خواهد بود.
توجه جدی برای برجسته کردن «ما»ی بزرگ در منطقه
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه این نشست، اساس دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی را مبتنی بر دوستی و ایجاد فضای مسالمت‌آمیز با کشورهای منطقه و جهان دانست و گفت: توجه جدی ما در حوزه فرهنگ، برجسته کردن «ما»ی بزرگ در منطقه است.
وی تأکید کرد: قرن‌هاست که ما در منطقه، صاحب پیوستگی‌های اقتصادی و فرهنگی بوده‌ایم و در کنار هم بر همین اساس، زیسته‌ایم. هم اکنون نیز اصالت دیدگاه، ریشه در فضای دوستی، صلح و به هم پیوستگی و درهم تنیدگی دارد و با رویکرد و تحول جدیدی که در دولت سیزدهم به وجود آمده است به دنبال حل مسأله و همکاری بیشتر با کشورهای منطقه هستیم و این سیاست را از نگاه فرهنگی، دنبال خواهیم کرد.
روزبه به ظرفیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سابقه تمدنی آن اشاره و بیان کرد: این جغرافیای بزرگ و برجسته، در همه اعصار تاریخ، حرف‌های فاخر فرهنگی برای ساکنان منطقه و جهان داشته است. ایرانیان در اکثر زمان‌ها این حرف‌های فاخر و جذاب فرهنگی را در قالب ایده‌ها و محتواهای نو به جهانیان ارائه کرده‌اند. از همین رو، تاریخ فرهنگی کشورمان، سهم ویژه‌ای در تاریخ بشر دارد. این روند تاریخی، امروز نیز ادامه دارد. جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی حرف‌های نویی دارد و این حرف‌ها در منطقه جذاب و پرطرفدار است.
وی با تأکید بر اینکه نیازمند دیپلماسی هوشمند فرهنگی برای ارائه دقیق‌تر اهداف و برنامه‌هایمان هستیم، افزود: برای این منظور، لازم است ظرفیت‌های موجود را بهتر بشناسیم و بدانیم که در چه زمینه و بستری می‌توانیم فعالیت کنیم تا دستاوردهای فرهنگی‌مان را به کشور مقصد ارائه کنیم. شناسایی ظرفیت‌ها و انتقال درست و دقیق آن‌ها به دیگران، نیازمند یک گردهمایی فکری و انسجام عملیاتی است که اجلاس پیش رو، به دنبال این انسجام است.
به دنبال انسجام و وحدت رویه در منطقه هستیم
وی همچنین به نقش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قامت قرارگاه اقتدار فرهنگی کشور اشاره کرده و ادامه داد: رایزنان فرهنگی و نهادهای مختلفی که در عرصه‌های فرهنگی فعالیت می‌کنند، باید در قالب یک شبکه فرهنگی تأثیرگذار، به انسجام و وحدت‌رویه دقیق دست پیدا کنند؛ بنابراین لازم است که طرفین از برنامه‌ها، اهداف، دغدغه‌ها و امکانات یکدیگر آگاه شوند تا برنامه‌ها و وظایف‌شان را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهند.
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تأکید بر اینکه برای نخستین بار در این اجلاس، به ظرفیت‌های فرهنگی استان‌های مرزی برای پیشبرد دیپلماسی فرهنگی، توجه خواهد داشت، ابراز کرد: با توجه به نزدیکی جغرافیایی این استان‌ها به کشورهای همسایه، می‌توانیم سریع‌تر و اثرگذارتر حرف‌های فاخر فرهنگی‌مان را به آنان منتقل کنیم.
وی بیان کرد: طبیعتاً در این استان‌ها، ظرفیت برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی جدید وجود دارد و ما به دنبال شناسایی بهتر و انتقال تجربه‌ها به سایر بازیگران عرصه دیپلماسی فرهنگی کشور هستیم.
روزبه در پاسخ به این سؤال که در رویکرد جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، کشورهای عربی چه جایگاهی خواهند داشت، توضیح داد: کشورهای عربی در عرصه دیپلماسی فرهنگی، همواره جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. این شرایط، بعد از توافق با عربستان سعودی، امکان بیشتری در اختیار ما قرار داده است تا گستره همکاری‌های فرهنگی را افزایش دهیم.
گفتمان انقلاب در منطقه طرفداران زیادی دارد
وی افزود: گفتمان انقلاب اسلامی در منطقه طرفداران زیادی دارد و تحولات تازه‌ای که در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی رخ داده است، فرصت‌های تازه‌ای پیش روی دیپلماسی فرهنگی کشور به وجود آورده تا معرفی جدیدتری در جهان عرب، از خود ارائه دهیم. بر همین اساس، رایزن فرهنگی کشورمان در عربستان سعودی، به زودی کار خود را پس از طی کردن مراحل قانونی، در این کشور آغاز می کند و فصل جدیدی را در تعاملات و دیپلماسی فرهنگی باز خواهد کرد.
روزبه تأکید کرد: از سوی دیگر، برخی از رایزنی های فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج فارس، بنا به دلایلی تعطیل شده بود که راه‌اندازی مجدد آن‌ها با انسجام بیشتری نسبت به گذشته، در دستور کار قرار دارد.
گردشگری؛ یکی از اصلی‌ترین اجزای دیپلماسی فرهنگی
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یکی از اصلی‌ترین اجزای شبکه دیپلماسی فرهنگی را حوزه گردشگری دانست و گفت: ما در این بخش، نگاه وسیع و جامعی را مدنظر قرار دادیم و با کمک فعالان این عرصه در کشور که به اجلاس دعوت خواهند شد، رایزنان فرهنگی در کشورهای همسایه را از ظرفیت‌ها و امکانات گردشگری‌مان، بیشتر آگاه خواهیم کرد تا بتوانیم زمینه حضور گردشگران کشورهای همسایه را بیش از پیش فراهم سازیم.
روزبه تأکید کرد: از آن جا که گردشگری به یکی از اصلی‌ترین بخش‌ها در صنایع هویت‌ساز فرهنگی تبدیل شده است، ما در عرصه دیپلماسی فرهنگی، به این موضوع توجهی ویژه خواهیم داشت.
وی یکی دیگر از بخش‌هایی که در عرصه دیپلماسی فرهنگی، تأثیرگذار خواهد بود را مناطق آزاد کشور عنوان کرد و ادامه داد: توجه به مناطق آزاد، همچون سکوهایی خواهند بود که به ما در ارتقای دیپلماسی عمومی، کمک می‌کنند. بر همین اساس، در اجلاس پیش رو، برنامه‌هایی برای تبیین این موضوع خواهیم داشت.
روزبه تعداد رایزنان فرهنگی مدعو به این اجلاس را ۲۳ نفر عنوان کرد و افزود: فرآیند جایگزینی رایزنان فرهنگی تازه‌نفس نیز مراحل اداری خود را طی می‌کند و از آن جا که وضعیت آنان، تعیین تکلیف شده است، به زودی و تا پایان آبان‌ماه سال جاری، رایزنان جدید در کشورهای تعیین شده مستقر می‌شوند.
وی همچنین به اهمیت دیپلماسی مذهبی در پیشبرد اهداف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأکید کرد و گفت: بر همین اساس، نهادهای مرتبط با حوزه‌های دینی و مذهبی کشور، نمایندگانی در این اجلاس خواهند داشت و درباره موضوعاتی همچون گفت وگوی ادیان و تقریب مذاهب، ظرفیت‌سنجی خواهند شد. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به این موضوع نگاه ویژه‌ای دارد و در تلاش است تا زمینه‌های لازم برای تقریب مذاهب و گفت‌وگوهای دینی را فراهم کند. به عنوان مثال برای نخستین بار یک رایزن فرهنگی از میان برادران اهل تسنن برای حضور در مصر انتخاب شده است که ایشان نیز با جدیت فعالیت‌های خود را دنبال می‌کند.
پیشرفت‌های علمی بخش جدایی‌ناپذیر دیپلماسی فرهنگی
معاون توسعه روابط فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آخرین بخش این نشست، به اهمیت رونق اقتصاد فرهنگ با نگاه به حوزه دانش‌بنیان‌ها اشاره کرد و گفت: ظرفیت فوق‌العاده علمی کشورمان امکان بسیار خوبی برای رایزنان فرهنگی‌مان در منطقه به وجود آورده است.
وی یادآور شد: باید توجه داشته باشیم که امروز پیشرفت‌های علمی به بخشی جدایی‌ناپذیر از دیپلماسی فرهنگی تبدیل شده و موضوعی جذاب برای حضور کشورمان در منطقه و جهان است. در واقع، معرفی دستاوردهای علمی و فناوری کشورمان به کشورهای دیگر، بخشی مهم از دیپلماسی فرهنگی‌مان است.
روزبه یکی از رویکردهای جدیدی که باید در میان کشورهای منطقه، جاری شود را مسئله میراث فرهنگی دانست و توضیح داد: ظرفیت‌های قابل توجه و ارزشمندی در حوزه میراث مکتوب کشورهای منطقه وجود دارد و اسناد بسیاری در کشورها نگهداری می‌شود که لازم بین کشورهای منطقه به اشتراک گذاشته شود. از این طریق، علاوه بر حفظ میراث مکتوب به توسعه کشورها با شناخت درست تاریخی آنان کمک خواهد شد.
وی در پایان، مسئله رسانه یکی از اصلی‌ترین رکن‌های دیپلماسی فرهنگی بیان و ابراز کرد: این بخش، دائماً محل توجه ما در دیپلماسی فرهنگی بوده است و بر همین اساس، برنامه‌های ویژه‌ای در این اجلاس با حضور مسؤولان سازمان صدا و سیما و معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار خواهد شد.
بنابر اعلام این خبر، نخستین اجلاس منطقه‌ای نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه به میزبانی و همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه سال جاری در حسینیه الزهرا تهران برگزار می‌شود.
پایان پیام/
