به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، «جهاد دانشگاهی از جاهایی است که ما به آن امید داریم برای آینده علمی کشور.
مسؤولیت جهاد دانشگاهی، بالاتر از آن چیزی است که حتی به عنوان وظیفه جهاد دانشگاهی – یعنی تحقیقات و کار فرهنگی- معین شده است.
* جهاد دانشگاهی میتواند آن دستگاهی باشد که این موج جوان تحصیل کن دانشجوی کشور را در داخل دانشگاه‌ها هدایت کند و اینها را به پختگی و کمال لازم برساند.
* جهاد دانشگاهی را حفظ و تقویت کنید.
* همیشه به این مجموعه (جهاد دانشگاهی) امیدوار بوده‌ام، الان هم امیدوارم.
بحمدالله آن نهال نورس امیدبخش (جهاد دانشگاهی) امروز به درخت تناور و ثمربخشی تبدیل شده است.
* در مورد جهاد دانشگاهی من اعتقادم این است که این ترکیب- جهاد و دانشگاه و تلفیق جهاد که یک امر ارزشی معنوی است با علم ودانش و با دانشگاه دارای پیام است.
* به نظر من جهاد دانشگاهی فقط یک نهاد نیست، بلکه یک فرهنگ است، یک سمت‌گیری و حرکت است. هرچه بتوانیم ما این فرهنگ را در جامعه گسترش دهیم و آن را پایدار و استوار کنیم، کشور را به سمت سربلندی و عزت و استقلال حقیقی بیشتر پیش برده‌ایم.
* شاید فکر میشد که جهاد یک حرکت گلخانه‌ای است که برای نمونه‌سازی درست کردیم. امروز این گلخانه دارد فضای جامعه را به گلستان تبدیل میکند. نه تنها به نمونه‌سازی اکتفا نکرده، بلکه برکات خودش را دارد سرریز میکند.
* شما اسم‌تان جهاد دانشگاهی است، روی این اسم تکیه کنید و به مقتضای این اسم تمسک کنید و حقیقتا جهاد کنید.»
این سخنان، فرمایشات مقام معظم رهبری است که در سال‌های مختلف درباره نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی فرموده‌اند؛ نهادی که مولود انقلاب اسلامی و یادگار امام خمینی(س) است.
این نهاد همواره در میدان حل مسائل و دغدغه‌های پژوهشی، فرهنگی و حتی آموزشی پای کار بوده و بهترین راهکارها را ارائه داده است.
جهاد دانشگاهی در زمینه پژوهش و فناوری، نوآوری‌های دانش بنیانی داشته که حالا به کار صنایع مختلف بخصوص حوزه پزشکی آمده است و طرح‌های کلان از سوی پژوهشگران این نهاد انقلابی در صنایع کشور به کار می‌آید.
حالا در آستانه سالگرد تأسیس جهاد دانشگاهی، درباره طرح‌های پژوهشی و فناوری‌های دانش بنیان پژوهشگران و محققان جهاد دانشگاهی تحت حمایت این نهاد، با یعقوب فتح‌الهی معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی گفت‌وگو کردیم که این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
* رفع نیازهای صنایع مختلف کشور از طریق فناوری‌های ارائه شده از سوی محققان جهاد دانشگاهی
فارس: ضمن تبریک سالگرد تأسیس نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی که همواره این نهاد مورد توجه مقام معظم رهبری بوده است، درباره طرح‌های پژوهشی و فناوری جهاد دانشگاهی توضیح بفرمایید.
فتح‌الهی: از وقتی که بنده مسؤولیت معاونت پژوهش و فناوری را در نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی پذیرفتم زمان زیادی نمی‌گذرد، اگر بخواهم فعالیت‌های حوزه پژوهش و فناوری جهاد را برایتان توضیح دهم باید بگویم تقریبا می‌شود گفت یک گروه کار پژوهشی اینجا انجام می‌شود که یک سری طرح‌ها با عنوان طرح های داخلی نامگذاری شده است و یک گروه هم کارها و امور کارفرمایی است یعنی می‌توان گفت کارهایی که برای رفع نیازهای صنایع مختلف کشور انجام می‌شود.
فارس: لطفا به طور مصداقی بفرمایید چه کارهایی برای رفع نیازهای صنایع کشور در این بخش انجام شده است؟
فتح‌الهی: به طور مثال در حوزه صنعت نفت دوستان اینجا کارهای بزرگی انجام داده‌اند مثلا تمام لوازم و تجهیزات و ابزار مورد نیاز حفاری را جهاد برای صنعت نفت تهیه کرده است، یعنی از دکل حفاری گرفته تا مته حفاری که لازمه کار صنعت نفت است در جهاد دانشگاهی در مقیاس صنعتی و به تعداد ساخته شده و در اختیار این صنعت قرار داده شده است.
فارس: این فناوری‌ها در میادین نفتی کشور به کار هم گرفته می شود؟
فتح‌الهی: بله، در حال حاضر در میادین نفتی از این ابزارهای ساحت محققان جهاد دانشگاهی استفاده می‌شود، این یک مثال است اما به طور کلی کارهای صنعتی گوناگونی در بخش کارفرمایی جهاد دانشگاهی انجام می‌شود که در صنایع مختلف هم به کار گرفته شده است.
البته یک بخش کاری هم در جهاد وجود دارد که عنوان آن را پروژه های فناورانه پیشران گذارده‌اند که در این بخش نیازهای کلان و ملی کشور مورد بررسی قرار گرفته و محققان جهاد برای رفع این نیازها کارهای پژوهشی و فناورانه انجام می‌دهند.
* تمام فناوری‌های ارائه شده از سوی محققان جهاد دانشگاهی کارهای شاخص ملی است
به طور کلی کارهای شاخصی در جهاد انجام می شود یعنی تمام کارهای حوزه فناوری جهاد کارهای بزرگ و شاخصی است اما اگر بخواهم کامل‌تر برای شما بگویم، باید به این شکل توضیح دهم که معاونت پژوهش و فناوری چهار دفتر تخصصی دارد و دفتر تخصصی پزشکی، دفتر تحصصی علوم انسانی، اجتماعی و هنر، دفتر تخصصی مهندسی و علوم پایه و دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی نام این دفاتر تخصصی است.
* افزایش ظرفیت تولید گوشت با اجرای طرح اصلاح نژاد دام سنگین
فارس: در این دفاتر تخصصی چه کارها و اقداماتی صورت می‌گیرد؟
فتح‌الهی: این موضوع را با مثال برایتان توضیح می‌دهم؛ به طور مثال در حال حاضر در دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی طرح اصلاح نژاد دام سنگین انجام شده است، این کار به یک شرکت تحویل شده که با سرمایه گذار بیرونی و بخش خصوصی کار میکند و خدمات خود را انجام می‌دهد.
فارس: درباره کاربرد طرح اصلاح دام سنگین هم توضیحاتی بفرمایید.
فتح‌الهی: این طرح به این صورت است که جنین دام تهیه می‌شود و در اختیار دامداران قرار می‌گیرد که بتوانند ظرفیت تولید گوشت را بالا ببرند که این امر خدمت بزرگی برای کشور در حوزه امنیت غذایی است.
* ارائه خدمات تخصصی ناباروری به بیماران خارجی
فارس: از طرح‌های دیگر جهاد دانشگاهی هم بفرمایید.
فتح‌الهی: به طور مثال در مورد نیازهای اصلی کشور در بذر مربوط به کاهو و سایر نیازهای کشاورزی کارهایی در حوزه پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی انجام می‌شود و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد که از آن استفاده کنند.
در حوزه پزشکی نیز خدمات تخصصی باروری و ناباروری جهاد معروف است.
فارس: اتفاقا یکی از سؤالات ما این است که با توجه به سیاست‌های افزایش جمعیت کشور، محققان جهاد دانشگاهی که بخصوص در پژوهشگاه رویان کارهای تحقیقاتی بسیار خوبی انجام داده‌اند، در حوزه ناباروری چه کرده‌اند؟
فتح‌الهی: پژوهشگاه رویان که به عنوان پیشگام در این حوزه کار کرده است، خدمات خاصی را هم در حوزه درمان ناباروری در ایران ارائه میکند و هم به گردشگران سلامت خدمات می‌دهد.
پژوهشگاه رویان در زمینه ناباروری در بعضی از استانهای کشور به عنوان یک خدمت تخصصی فعال است و محققان این پژوهشگاه درمان بیماریهای مربوط به ناباروری را با هزینه‌های بسیار پایین انجام می‌دهند.
کیت تشخیص زودرس سرطان هم در این پژوهشگاه ساخته شده است.
در حوزه جوانی جمعیت، طرح‌های بسیاری در پژوهشگاه رویان در حال انجام است که ان شالله بتوانیم در بخش جوانی جمعیت هم نقش جهاد را پررنگ‌تر هم کنیم
* رفع نیازهای کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی از سوی محققان جهاد دانشگاهی
فارس: در حوزه علوم انسانی و اجتماعی چطور؟ در این زمینه نیز جهاد دانشگاه کار پژوهشی انجام داده است؟
فتح‌الهی: بله، در حوزه علوم انسانی، توسعه اجتماعی، تعارض منافع، پیمایش خانواده، سکونتگاه‌های غیر رسمی و پروژه‌هایی از این دست نیز کارهای تحقیقاتی بسیاری داریم که این کارها در حال پیشرفت هم است و محققان جهاد در زمینه‌های مختلف برای رفع و رجوع نیازهای دستگاه‌های مختلف در حوزه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی کار می‌کنند.
* پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان بدون کارکرد نیست
فارس: پژوهش‌های جهاد دانشگاهی تا چه حد به کار مردم می‌آیند و مشکلی از مشکلات مردم را برطرف می‌کنند؟ چرا که برخی می‌گویند پژوهش‌هایی در دانشگاه‌ها هست که انجام می‌شود اما خاک می‌خورند و در کتابخانه‌ها با عنوان پژوهش باقی می‌مانند و به کار مردم نمی آیند، لطفا درباره اینگونه پژوهش‌ها نیز صحبت کنید؟
فتح‌الهی: آنچه شما مطرح می‌کنید پژوهش‌های دانشگاهی است که در قالب پایان نامه و رساله برای دانشجوی ارشد و دکتری انجام می‌شود، در این باره بهتر است اینگونه بگویم که معمول بر این است که این پژوهش‌ها نیز دارای کارکرد هستند، اولویت مأموریت این پژوهش‌ها علاوه بر تربیت فرد به عنوان یک پژوهشگر مستقل این است که در مرزهای دانش حرکت کرده و مشارکت و سهم ما را در توسعه علمی دنیا بیشتر کنند.
با انجام این پژوهش‌های دانشگاهی، دانشجو از این طریق به لحاظ بینش، دانش، توانش و آفرینش خلاقیت و مهارت های پیدا میکند، مجهز به دانش و توانایی‌ها و قابلیت‌هایی می‌شود و قدرت خلاقیت وی افزایش می‌یابد که از طریق همین مهارت‌ها و قابلیت‌ها می تواند مسائل کشور را حل کند.
* مسؤولان کشور درب‌های حوزه اقتصاد را برای پژوهشگران باز کنند
بنابراین مأموریت یک پایان نامه و رساله مجسم است، ما به جای پایان نامه و رساله‌ای که در کتابخانه می‌گذارند باید بر روی این انسان فرهیخته و دارای قدرت حل مساله که پایان نامه و رساله را نوشته است حساب باز کنیم، این فرد با همین پژوهش‌ها توانا می‌شود و میتواند به کشور کمک کند بنابراین مسؤولان کشور باید فضای اقتصاد کشور را برای حضور این آدم‌هایی که در فضای دانشگاهی و پژوهشی تربیت شده اند درها را باز کنند تا اینها بتوانند در فضای اقتصادی کشور وارد شده و کارهای اساسی برای کشور انجام دهند.
* جهاد دانشگاهی دروازه ورود دانش‌آموختگان به اقتصاد کشور را باز کرده است
فارس: شما در جهاد دانشگاهی در این زمینه هم اقدامی داشته‌اید؟
فتح‌الهی: این کار را ما توانستیم با راه اندازی پارک‌ها، مراکز رشد و شرکت‌های دانش بنیان انجام دهیم و دروازه ورود این دانش آموختگان دانشگاه را به اقتصاد کشور باز کنیم.
وقتی بررسی می‌کنیم ما گزارش‌های گوناگونی مبنی بر افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان در کشور از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داریم؛ اینها نیازهای بخشی، ملی و منطقه‌ای ما را رفع و رجوع می‌کنند و باعث پیشرفت اقتصاد ما می‌شوند.
پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان در دانشگاه‌ها دستاوردهای ملی هستند که از طریق آن‌ها نیاز جامعه برطرف می‌شود بنابراین نباید به اینکه پایان‌نامه نوشته می‌شود و در کتابخانه‌های دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد خرده بگیریم، اینها نوشته می‌شود و در کتابخانه قرار می‌گیرد تا زمانی که صنعتی به آن‌ها نیاز داشته باشد و از آن‌ها استفاده کند
اینها از دانشگاه‌های خودمان آمده اند از جای دیگر که نیامده‌اند، اینها همان‌هایی هستند که در دانشگاه‌های کشور پایان‌نامه و رساله‌هایی در زمینه رفع نیازهای جامعه نوشته‌اند و نتایج پژوهش‌های دانشگاهی خود را در قالب شرکت‌های دانش بنیان، هسته‌های فناور و در قالب شتابگرها و سایر مقوله‌هایی که در این حوزه مطرح است وارد اقتصاد کشور می‌کنند بنابراین نمی‌توان گفت پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی در کتابخانه‌ها خاک می‌خورند و به کار رفع نیازهای جامعه نمی‌آیند.
ما باید زاویه دیدمان را راجع به این مساله تغییر دهیم و بدانیم که سند پژوهشی یعنی پایان نامه و رساله جایش در کتابخانه است تا جایی که یک بخشی به آن نیاز پیدا کند و به آن رجوع کند پس از این موضوع خرده نگیریم و اینها را به عنوان دستاورد ملی حساب کنیم.
ما باید جریان اصلی مربوط به تغییرات اقتصادی و اجتماعی را از منظر واحدهای دانش بنیانی که توسط این دانش آموختگان ایجاد می شود، نگاه کنیم.
* ایجاد شبکه‌های برنامه‌ای در جهاد دانشگاهی
فارس: شما در جهاد دانشگاهی بر این مبنا فعالیت می‌کنید؟
فتح‌الهی: ما سعی بر ظرفیت سازی علمی داریم که بتواند با علم روز مسائل ممکلت را حل کند طرح های پیشران و فناورانه و نوآورانه داریم و در حال ایجاد شبکه‌های برنامه‌ای هستیم.
پایان پیام/
