سیدمعصوم باقرپور مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در ساری با تسلیت فرارسیدن ایام محرم ، اظهار کرد: یکی از جلوه‌های عرفان در واقعه کربلا، زیبایی‌های اخلاقی است.
واقعه کربلا تک‌بعدی نیست
وی با طرح این سؤال که امروز این زیبایی‌های اخلاقی چگونه در لایه‌های زندگی فردی و اجتماعی ما تبلور پیدا می‌کند، افزود: واقع مطلب اینکه واقعه کربلا تک‌بعدی نیست و هروقت به کربلا می‌اندیشیم تصویری از ابعاد احساسی و تهییجی به ذهن ما خطور می‌کند؛ درحالی‌که مفاهیم کربلا از یک جامعیتی برخوردار است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: جامعیت در شور و شعور، عشق و عقل، گریستن همراه با نگریستن در واقعه کربلا یک‌سری صفات ناب انسانی مثل اخلاق، ادب، انسانیت، صبر و استقامت، ایثار و گذشت به اوج خود می‌رسد.
باقرپور با اشاره به اینکه امام حسین (ع) با تکیه بر همین مفاهیم متعالی توانست عمق دل‌ها را تکان دهد، افزود: این تبلور و تجسم زیبایی‌های اخلاقی و رفتاری است که می‌تواند تحول شگرفی در درون انسان‌ها و جامعه ایجاد کند.
عاشورایی بستر رشد و تعالی اخلاقی
وی بیان کرد: امروزه کارکردهای عاشورا برای ما تراز و معیار هستند و ضرورت کاربست این رویکرد و تلفیق این مولفه‌های قدرت عاشورایی می‌تواند بستر رشد و تعالی اخلاقی را در جامعه فراهم کند؛ زیرا که جامعه اسلامی تشنه چشمه زلال مشرب حسینی است.
شما آغازگر جنگ نباشید
دکترای علوم و معارف دینی ادامه داد: از جمله مصادیق این جلوه‌ها آنجاست که امام حسین (ع) در میدان جنگ هم بر قله اخلاق و کرامت ایستاده بود و بداخلاقی‌های مردم سفیه عصر خود را با سعه وجودی خود تحمل می‌کرد؛ به‌طوری‌که صبح روز عاشورا عمربن سعد با آرایش نظامی در جبهه مقابل خیمه حضرت، شروع به توهین و ناسزاگویی می‌کند، یکی از یاران حضرت به نام مسلم بن عوسجه اجازه میدان می‌خواهد اما حضرت اجازه میدان نمی‌دهد و می‌فرماید، شما آغازگر جنگ نباشید.
باقرپور اضافه کرد: همچنین حر با لشگر هزارنفری مانع از حرکت امام حسین(ع) به کوفه می‌شود اما در حال پریشان، پشیمان و سرافکنده به نزد حضرت می‌آید و امام اورا در آغوش می‌گیرد و با عظمت وجودی خود او را می‌بخشد و عاقبت بخیر می‌شود.
وی بیان کرد: همه اینها مفاهیم ایجابی است که در نهاد فطری نه مسلمان‌ها بلکه همه انسان‌ها ریشه دوانید؛ لذا هدف عاشورا، به مقصد رسیدن حضرت و یارانش به رضای حق تعالی بود که وقتی بهترین او عزیزترین خود را از دست می‌دهد، به خداعرض می‌کند الهی رضا به رضائک و تسلیمالامرک...
این کارشناس مذهبی با اعلام اینکه امام حسین (ع) به قامتی به بلندای تاریخ در برابر بزرگ‌ترین مصیبت‌ها ایستاد، گفت: این نگاه عرفانی و کاملا توحیدی حضرت، موجب استحکام و تثبیت نهضت عاشورایی شد.
هدف تصاحب مال، مقام و قدرت‌طلبی نبود
باقرپور با تاکید بر اینکه برای رسیدن به مقصد عاشورایی حضرت انگیزه خالص داشت نه انگیزه ثالث، افزود: در خطبه منا قبل از حادثه عاشورا به معبود خود خطاب می‌کند بار خدایا تو خود می‌دانی آنچه که از ما اظهار شد برای تصاحب مال، مقام و قدرت‌طلبی نبود بلکه خواستیم نشانه‌های دینت را بازگردانیم و اصلاح را در شهرهای تو آغاز کنیم.
نفاق، حسادت، تزویر، تملق
وی تصریح کرد: می‌بینیم ۵۰ سال بعد از رحلت پیامبراکرم (ص)، فهم اسلام دچار انحراف شد و امویان یک نوع کج فهمی نسبت به مفاهیم اسلام پیدا کردند و شعارشان این بود یا بیعت یا ذلت.. یک‌سری ریشه‌ها و بن‌مایه‌هایی باعث خلق حادثه عاشورا شد؛ از جمله نفاق، حسادت، تزویر، تملق و چاپلوسی، تحمیل رای خود به قرآن، عده‌ای با پول خریداری شدند و عده‌ای نیز تحت تاثیر تبلیغات دروغین معاویه قرار گرفتند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در واقع مردمی که نماز می‌خواندند، روزه می‌گرفتند، قرآن می‌خواندند اما با نوه پیامبر این‌گونه رفتار می‌کردند و چنین فاجعه‌ای را رقم زدند؛ لذا دین در دست امویان ملعبه و ابزار بود.
دین در دست بدکاران اسیر بود
باقرپور اظهار کرد: امام علی(ع) در نامه۵۳ به مالک اشتر چنین هشدار می‌دهد؛ فان هذا الدین قدکان اسیرا فی ایدی الاشراری عمل فیه بالهوی و تطلب به الدنیا؛ پس همانا دین در دست بدکاران اسیر بود اینها تابع هوای نفس بودند و دنیا را طلبیده و آخرت را به آن فروختند.
وی با تاکید بر اینکه امروز پیام عاشورا، ایثار، بخشش، محبت، همدلی، رعایت حقوق همدیگر، حق‌الناس،اخلاق و انسانیت است، خاطرنشان کرد: بارور ساختن باورهای عاشورایی امروزه اصل مهم پیام عاشورا است که باید عملیاتی شود و به‌جای نقل و قایع باید به تحلیل حقایق عاشورا پرداخت.
دکترای علوم و معارف دینی بیان کرد: عزاداری‌ها و سوگواری‌ها مبتنی بر باور عاشورایی باشد و با پرهیز از عادت و یا وهن و جعلیات و تحریفات و امتزاج عقل و عشق در فهم حقیقت عاشورا از ضروریات پیام امروز عاشورا است.
باقرپور خاطرنشان کرد: همگان به‌ویژه مسؤولان، کارگزاران و نخبگان جامعه با بازخوانی مفاهیم کاربردی عاشورایی باید در جهت تعالی و رشد فهم واقعه کربلا بکوشند و این گونه مفاهیم را در روابط اجتماعی خود پیاده‌سازی کنند.
آسیب‌شناسی در جامعه اسلامی
وی تصریح کرد: یکی از مباحث مهم در حوزه آسیب‌شناسی مسائل امروز جامعه اسلامی، بداخلاقی‌هایی است در صحنه‌های مختلف توسط اشخاص که امروزه با روح و فرهنگ عاشورایی تطابق ندارد و رسالت عاشورا، تقویت بعد اخلاق‌مداری در میان افراد در جهت صیانت از حقوق همدیگر است.
این مدرس دانشگاه هشدار داد: خط قرمز عاشورا، قتل، جنایت، ظلم، حریم شکنی وحرمت‌شکنی، بداخلاقی، نفاق ودورویی، تزویر و ریاکاری و دوری از نماز است که می‌تواند زمینه‌ساز شقاوت باشد.
باقرپور یادآور شد: امروزه هرچه قدر از منش عاشورایی فاصله بگیریم در باتلاق گرفتاری‌ها غرق می‌شویم و هرچه‌قدر مسلمان‌ها و بلکه بشریت با روح عاشورا مانوس شوند، آرامش و امنیت آنان افزون می‌شود.
وی اضافه کرد: باید بدانیم که امام حسین(ع) فقط امام سال ۶۱هجری نبود، بلکه اگر دل‌ها را از رذیلت‌ها، بغض، کینه و حسادت بزداییم، امام حسین (ع) را می‌توانیم در دل داشته باشیم.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه امروز باید بدانیم در کجای عاشورا ایستاده‌ایم، گفت: اساسا زیست مسلمانی ما بر پایه کدام رویکرد و منش عاشورایی استوار است، ریشه بسیاری از گرفتاری‌های مسلمانان در اثر عدم درک واقع‌بینانه از حقیقت عاشورایی است.
باقرپور بیان کرد: برخی از مشکلات نظیر کم‌حجابی‌ها و قرارگرفتن در برابر حقانیت و عظمت این رخداد بی‌نظیر عالم و منطق عاشورایی با هیچ استدلالی قابل دفاع و توجیه نیست؛ چراکه یکی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر از منظر امام حسین(ع) در واقعه کربلا، بسط ارزش‌ها و باورهای اخلاقی و دینی و تقویت فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه است.
وی یادآور شد: در منظومه عاشورایی امام حسین(ع) هدف، وسیله را توجیه نمی‌کند؛ به این معنا که در عرصه‌های فردی، اجتماعی، مدیریتی و... برای رسیدن به هدف پاک نمی‌شود از ابزارهای ناپاک استفاده کرد، اینجاست که غیرت عاشورایی، مبنا و معیار باورهای ما منظور می‌شود.
این کارشناس مذهبی یادآور شد: امیرمومنان علی (ع) در نامه ۶۲ نهج‌البلاغه درخصوص حذف دین از محتوا و چسبیدن به پوسته ظاهری آن پیش‌بینی زمانه جور توسط امویان چنین هشدار داد؛ من بیم آن دارم که قدرت به دست سفها و فجار بیفتد و بیت‌المال را دست به دست گردانند و بندگان خدا را به بندگی بکشانند.
باقرپور با بیان اینکه عاشورا یک ظرفیت بزرگی است که همه بشریت را در هر مرام و مسلکی زیر چتر خود جمع می‌کند، گفت: این مهم کارکرد خاصی به لحاظ وحدت و انسجام امت‌ها، هویت‌بخشی مسلمانان، وفاق و همدلی ملت‌ها دارد.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه کارکرد عاشورا امروزه عزت‌طلبی و ذلت ستیزی است؛ در حقیقت فجایعی که در سال ۶۱ هجری اتفاق افتاد دو جبهه حق و باطل در مصاف هم قرار گرفتند که اسلام باطل پوسته ظاهری دین را گرفت و اسلام را از حقیقت تهی کردند.
دکترای علوم و معارف دینی افزود: به تعبیر امام علی لبس الاسلام لبس الفرو مقلوبا لباس وارونه برتن اسلام پوشیدند؛ لذا امروز روش‌شناسی مواجهه با مشکلات زمان را باید با تاسی از مکتب عاشورایی دنبال کنیم.
اخلاق و رفتار عاشورایی را یاد بگیریم
باقرپور با اعلام اینکه راه برون‌رفت از چالش ها و بحران‌ها را با سبک و مدل اخلاق و رفتار عاشورایی را یاد بگیریم، اظهار کرد: جمله مشهور کل یوم عاشورا وکل ارض کربلا، مشحون از کاربردی‌ترین و عملیاتی‌ترین تحلیل‌های این زمانه است که به‌جای نقل وقایع باید به تحلیل وقایع پرداخت.
وی ادامه داد: وقایعی که اگر در زمان خود آن را درنیابیم، دچار فرصت‌سوزی‌هایی خواهیم شد و آن اعتقاد به به جای اعتقاد به اخلاق عاشورایی و فهم درست در عصر ماست.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه مشی و مرام حسینی داشتن و گم نشدن در حیرت و غرق نگشتن در باتلاق جهالت نیاز مبرم مسلمان‌ها در چنین برهه از زمان است، گفت: پیام مهم عاشورا اخلاق عاشورایی و رعایت ادب، نزاکت و تعظیم خصیصه‌ها و فضیلت‌های انسانی و پای‌بندی به قواعد اخلاقی است؛ از جمله صیانت از حقوق اجتماعی، حقوق پدر و مادر، حقوق همسایه، حق الناس در معنای اعم خود و ضرورت پاسداشت فرهنگ عاشورایی و قد علم نکردن در برابر این مکتب و نهضت بی‌بدیل انسانی است.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/غ
