به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، حجت الاسلام سید حسین مومنی، معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان درباره آیین تعزیه خوانی ،ارکان و آسیب های فعلی پیرامون آن اظهار داشت: در ماه محرم و شهادت اباعبدالله الحسین(ع) هستیم و تمام ظرفیت مردم ایران به شکل‌های متفاوت در تعظیم شعائر حسینی به کار گرفته می‌شود، از سنت‌هایی که دربزرگداشت شعائر حسینی از قدیم الایام در ایران بوده، مراسم تعزیه‌خوانی یا شبیه خوانی است. این آیین از دوران صفویه یا طبق نظر برخی مورخین قبل از صفویه و قاجاریه به ارث رسیده و در دوران قاجار به اوج خود رسیده است.
وی درباره ارکان تعزیه خوانی گفت: آیین تعزیه خوانی یک آیین مذهبی است و دو رکن مهم و تاثیرگذار دارد، دو رکن اصلی و تاثیرگذار آن، اول محتوا و دوم موسیقی است. تعزیه همراه ملودی‌های خاص، آوازها و نوحه ها تاثیرگذاری عزاداری را بر مخاطب بیشترمی کند.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان افزود: قسمت محتوا، که معروف به نسخه‌ها یا مجالس تعزیه است، هر مجلس دارای چندین نسخه است که بر اساس آن متن، تعزیه‌خوان‌ها ،تعزیه را می‌خوانند، مسلماً محتوا تاثیرگذاری خوبی برمخاطب خواهد داشت.
مومنی در رابطه با آسیب‌های پیرامون تعزیه‌خوانی اظهار داشت :امروزه دو آسیب را متوجه تعزیه می‌دانم که باید از آن پرهیزکنیم و مواظب باشیم که این اتفاق نیفتد. مهم‌ترین قسمت که در تعزیه وجود دارد قسمت محتوای تعزیه یا مجالس تعزیه است که نسخه‌ها آن را تشکیل می‌دهند.
وی افزود: تعزیه‌خوان‌های بزرگ و پیشکسوت دغدغه‌شان این بود که مجالس تعزیه که برگزار می‌شود، حتماً دارای صحت ، اصالت و یا حداقل دارای یک روایت تاریخی باشد.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان گفت: الان متاسفانه در برخی شهرستان‌ها مجالس تعزیه که خوانده می‌شود، برخی دارای هیچ مستندی نیست و هیچ روایت تاریخی در مورد آن وجود ندارد.
مومنی درادامه این طور بیان داشت: البته از آن جهت که تعزیه در قالب نمایش ممکن است یک جریان روایی یا تاریخی به زبان شعر با حالت‌های گوناگون بیان کند اشکالی ندارد، اما اصل ماجرا حتما باید مورد توجه باشد.
وی در ادامه گفت: در برخی نسخه‌ها و مجالس هیچ مستندی نداریم. مثلا مجالس چوپان یا تعزیه چوپان که در برخی از شهرستان‌ها خوانده می‌شود، مجلس با نی طی می‌شود این مجلس هیچ روایت تاریخی و دینی را دارا نیست.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان درباره رکن موسیقیایی تعزیه اذعان داشت: نکته دوم درباره موسیقی تعزیه است که یکی از ارکان اصلی و اصیل این نمایش مذهبی و آیین ایرانی اسلامی است، در تعزیه نوحه‌ها و دستگاه‌ها را داریم، نوحه‌ها و دستگاه‌هایی که در تعزیه قدیم و سنتی ما اجرا می‌شد، برخی به صورت مقام‌های موسیقی محلی که در آنها اجرا می‌شد را باید مورد توجه قرار داد.
مومنی در ادامه افزود: در تعزیه ما آزاد نیستیم تا آنجا جلو برویم که وارد فضای موسیقی کلاسیک ایرانی شویم، به‌گونه‌ای که موسیقی کلاسیک ایرانی، آواز و دستگاه موسیقی ایرانی را در تعزیه احساس کنیم.
وی درباره تاثیر تعزیه و موسیقی ایرانی بر یکدیگر بیان داشت: در تعزیه عموماً آوازهای افشاری، دشتی و شوشتری استفاده می‌شود، عموماً در تعزیه دستگاه‌های ایرانی را داشتیم که تعزیه توانست آنها را رشد دهد، همچنین موسیقی ایرانی بر تعزیه. موسیقی و دستگاه‌های تعزیه بر ملودی و دستگاه‌های ایرانی تاثیرگذار بود، تاثیر و تاثرات این‌ها دو طرفه بوده است و این نشان دهنده عمق و تاثیر موسیقی بر روی یکدیگر است.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان گفت: برخی از گوشه‌های دستگاه‌هایی مانند همایون، چهارگاه و ماهور در رجز خوانی، مخالف‌خوانی و موافق‌خوانی استفاده می‌شود، این نشان‌دهنده این تاثیرات است، لذا ما باید توجه داشته باشیم که امروز تعزیه تبدیل به خوانندگی، آوازخوانی و مسابقه نشود، یعنی نباید وقتی انسان وارد فضای تعزیه می‌شود احساس کند که وارد یک مجلس خوانندگی شده است.
مومنی درباره تحریرخوانی بیان داشت: موافق‌خوان‌ها در شخصیت حضرت حر یا حضرت ابوالفضل(ع) تحریرها بسیار زیاد است، انسان احساس می‌کند یک‌مسابقه در تحریرخوانی است، این‌ها باعث می شود که تعزیه از آن روح معنوی، مذهبی و ملودی‌های خاص خودش خارج شود.
وی در ادامه گفت: ما باید توجه داشته باشیم یکی از خصوصیات دستگاه‌های تعزیه عدم اجرای تحریر مابین شعرخوانی است که از گذشته‌گان به ما رسیده است.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان درباره موسیقی تعزیه اظهارکرد: استفاده از سازهای متداولی که در طول این سال‌ها نواخته می شده است مانند شیپور، طبل، دهل، سنج یا ترومپت است، نکته مورد توجه اینکه بعضی از دستگاه‌هایی که امروز در موسیقی جدید با آنها کار می‌شود مناسب مجلس تعزیه نیست.
مومنی تاکید داشت :نباید از ملودی‌های موسیقی پاپ در تعزیه استفاده کنیم استفاده از ملودی‌های موسیقی پاپ باعث تخریب میراث گران‌بهای ملی و آیینی ما خواهد شد .
وی افزود: عموماً در تعزیه، ردیف‌های چهارگاه یا ماهور به شکل خوبی استفاده می‌شود، موافق‌خوان‌ها از این دستگاه‌ها استفاده می کنند.
معاون تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان درباره آسیب‌های دیگر در تعزیه بیان داشت: آسیب دیگری که وجود دارد و در بعضی از تعزیه‌های جدید مشاهده می‌شود عدم تناسب شخصیت و فیزیک شخص با آن نقش که در تعزیه پذیرفته و اجرا می‌کند است. مثلا فردی که حضرت عباس(ع) را تعزیه‌خوانی یا شبیه‌خوانی می‌کند باید از لحاظ شخصیت و فیزیک با آن نقش تناسب داشته باشد تا برای مخاطب باورپذیرتر و تاثیرگذارتر باشد.
مومنی در پایان اشاره داشت: در هر صورت اگر ما امروز از این میراث گران‌بها و سنتی خودمان مواظبت نکنیم مسلماً این میراث گران‌بها دچار انحراف و تخریب خواهد شد، برماست این میراث معنوی را به نسل های آینده منتقل کنیم.
پایان پیام/۳۸۱۳
