به گزارش خبرگزاری فارس از نطنز، ابیانه از روستاهای تاریخی ایران با مردمانی اصیل و سنتی اسـت کـه بـه سنتهای خود بسیار پایبندند، محرم و سوگواریهای آن، یکی از مهمترین و پرشورترین مراسم مذهبی آنهاست. اهالی ابیانه، حتی اگر مهاجرت کرده و بـه شهرهای دیگر رفته باشند، خود را برای سوگواریهای حسینی بـه ابیانه میرسانند؛ بهطوریکه در دو روز تاسوعا و عاشورا حدود چهار هزار نفر در ابیانه بـه سوگواری شهادت اباعبدالله الحسین (ع)میپردازند.
علیاکبر ارشدی ابیانه، پژوهشگر و نویسنده کتاب «ابیانه هویتی ماندگار» اظهار کرد: در ابیانه محرم جایگاه خاصی دارد و اکثریت ابیانهایها خصوصاً در تاسوعا و عاشورا خود را ملزم میدانند که در این مراسم شرکت کرده به همین دلیل مساجد و زیارت در محلههای مختلف از اول محرم برای انجام مراسم آمادهسازی میشوند.
وی افزود: اولین آیین مراسم ذاکری است که ده شب اول محرم در مسجد یُسمون انجام میشود و مراسم جغجغهزنی که صبح تاسوعا از مسجد یُسمون آغاز میشود و پس از اینکه محلههای پالیزه- پخونگاه- پرزله- میان ده و زیارت را طی کردند قبل از ظهر به مسجد یسمون برمیگردند.
جغجغه زنی
ارشدی ابیانه تصریح کرد: نکته جالبی کـه در مراسم جغجغه زنی وجود دارد، نوحههای آن اسـت کـه در دستگاههای موسیقی ایران خوانده میشود و از سبکهای یکضرب سه ضرب در دستگاه شور و پشت سر هم در جغجغهزنی بهره میبرد. مراسم حزنانگیزی در صبح عاشورا توسط مردم ابیانه اجرا میشود کـه دل هر انسانی را در ابیانه بـه صبح کربلا پیوند میدهد و اشک از دیدگان همه جاری میشود.
این پژوهشگر ادامه داد: پرسه یکی دیگر از سنتهای محرم ابیانه است بدین شکل است که در صبح تاسوعا قبل از برداشتن نخل از داخل زیارت شروعشده و از سمت منزل صفره به سرزیه رفته و در برگشت از مقابل منزل حاجی عابدی و منزل پرهیزگار عبور کرده روبه زیر ساباط وارد میون ده شده و به سمت زیارت برمیگردند.
طلوع خوانی
وی گفت: یکی دیگر از آیینهای محرم در ابیانه طلوعخوانی است، طلوعخوانی پیش از اذان صبح تا طلوع آفتاب ادامه دارد و در آن اشعاری از مصیبت این روز میخوانند و پس از آن بـه سمت حسینیه میروند تا نماز صبح را اقامه کنند. پس از نماز از مردم با آش شلهقلمکار و حلیم پذیرایی میشود.
نخل برداری
ارشدی ابیانه در خصوص آئین نخلبرداری گفت: مراسم نخلگردانی صبح عاشورا از محلههای برازا و هرده بهطور همزمان شروع میشود و دستههای زنجیرزن نیز به دنبال آنها به عزاداری میپردازند، نخل هر دو محله درمیان ده کنار هم قرار میگیرند و پس از دقایقی هر دو نخل به حرکت درآمده و در محلهایی که از قبل مشخصشده است برای لحظاتی بر روی زمین قرار میگیرند و مردم به پخش نذورات مشغول میشوند سپس نخل هرده به سمت چشمه و نخل برازا به آسیاب برای صرف ناهار برده میشوند.
نویسنده کتاب ابیانه هویتی ماندگار ادامه داد: پس از صرف ناهار نخل محله بالا در بالاترین قسمتهای ده و بازمان طولانیتر و نخل هرده از چشمه بازمان کمتری تا نزدیکیهای غروب به حرکت خود ادامه میدهند و حرکت نخل در تاسوعا و عاشورا با قرار گرفتن در حسینیه مخصوص نخل تمام میشود.
گرامی داشت یاد متوفیان
وی گفت: در صبح تاسوعا و عاشورا خانوادههایی که از تاسوعا و عاشورای سال گذشته تا امسال عزیزی را ازدستدادهاند فرشی را در جلوی خانه پهن کرده، منقل آتشی قرار میدهند و بزرگان آن خانواده در بالای فرش مینشینند و اهالی برای عرض تسلیت نزد آنها آمده دقایقی در کنار آنها میمانند و فاتحهای نثار روح مرحوم میکنند و بهتدریج به سمت محل برگزاری مراسم میروند. خانواده عزادار نیز با میوه، حلوا، خرما، شیرینی و غیره از آنان پذیرایی میکنند. این مراسم درگذشته از اولین روز محرم تا یک روز قبل از تاسوعا هرروز هنگام عصر برگزار میشد و در روزهای تاسوعا و عاشورا قبل از مراسم نخل گردانی فرش را در جلوی خانهها پهن کرده و بعد از عبور نخل آن فرش را جمع میکردند.
شام غریبان و مراسم بنی اسد
ارشدی ابیانه در خصوص مراسم شام غریبان ابیانه اظهار کرد: مراسم شام غریبان با غروب خورشید و تاریکی هوا توسط جوانان محله یسمون از جلوی مسجد یسمون شروع میشود و پس از عبور از میان ده و رسیدن به امامزاده لحظاتی را آنجا به عزاداری پرداخته و سپس دوباره به مسجد "یسمون" بازمیگردند و بهاینترتیب عاشورا به پایان میرسد.
این پژوهشگر با اشاره به مراسم بنی اسد که در روز بعد از عاشورا (۱۱ محرم) بازهم توسط مردم محله یسمون اجرا میشود، بیان کرد: در این مراسم چند نفر از اهالی محل لباس مخصوصی میپوشند و بیل و کلنگ به دست میگیرند و مسیر را تا زیارت ادامه میدهند و سپس به مسجد یسمون بازمیگردند. در سالهای اخیر این مراسم با امکانات و تجهیزات بیشتری از قبیل شتر و نمایشی کوچک از صحنه کربلا بعد از شهادت امام حسین(ع) اجرا شده است.
پایان پیام/۶۳۰۲۵/