به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، آیین اختتامیه چهاردهمین دوره جشنواره فارابی امروز در مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار شد. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی‌در این مراسم گفت: اندیشمندان، دانشمندان و پژوهشگران ما به خصوص در حوزه علوم انسانی و نهاد علم تنها مسیر حل مسائل و مشکلات و چالش‌های ما در کشور هستند و از این نگاه است که می‌توان پیش روی خودمان را در آینده به درستی تشخیص دهیم و به سمت درستی گام برداریم و با خطا پیش نرویم.
رئیس مجلس شورای اسلامی‌ادامه داد: به عنوان یک خدمت گذار در مجلس شورای اسلامی و نماینده شما در این سنگر، امروز دست نیاز به سمت شما عزیزان دارم. جناب آقای داوری اردکانی، اندیشمند عزیز ما اینطور بیان می‌کنند که «ایران پر از مشکل است اما مسأله ندارد». یعنی جامعه از مشکلات خود بسیار و شاید بی شمار رنج می‌برد اما مسئله نداریم و کمتر به حل مسئله‌های خود می‌اندیشیم و یا حل آسان آنها را در نظر می‌گیریم. فکر می‌کنیم حل آنها ساده است. برداشت من از این سخن این است که اولا مشکل‌های ما باید به موضوع فکر و تامل تبدیل شود و ثانیا گاهی می‌توان چندین مشکل را در قالب یک مسئله فهمید که راه حل را نیز در دل خود دارد. ثالثا همه مسئله‌ها همیشه به مشکل‌ها بر نمی‌گردد. در فقدان نظریه پردازی، دیگران با عینک‌های خود چنین پدیده ارزشمندی را روایت می‌کنند و حرف‌های شبه علمی‌خود را بر کرسی می‌نشانند.
او خاطرنشان کرد: نه تنها در دهه 90 تجربه‌های خوبی از نظر رونق تولید و رشد اقتصادی نداشتیم، بلکه از نظر فکری و نظری در عرصه علوم انسانی و اسلامی هم دهه خوبی را پشت سر نگذاشتیم. بر سراین پیچ تاریخی که اکنون در سر آن هستیم، فرصت‌هایی پیش روی ما است تا بتوانیم عقب ماندگی خود را جبران کنیم. اگر علوم انسانی جایگاه شایسته خودش را در تداوم نهضت نرم افزاری و تولید علم که در دهه هشتاد پیدا کرده بود ادامه می‌داد، چه بسا شاهد رخ دادهایی مثل نا آرامی‌های سال گذشته نمی‌بودیم یا مواجهه متفاوتی با آن داشتیم.
قالیباف با اشاره به اهمیت فراخوان برای فقه حکومتی و حکمرانی یادآور شد: اگر این مسأله را جدی می‌گرفتیم امروز با مسأله‌های تودرتوی عرفی و قانونی پیرامون حجاب مواجه نمی‌شدیم. برخی کل علوم انسانی را فرآورده دنیای مدرن می‌دانند اما ما ضمن تکیه بر میراث و ذخایر علمی‌خود در برابر بنیادها و دستاوردهای علوم انسانی، می‌گوییم اهل تقلید نیستیم اما اهل اقتباس هستیم. باید آنچه را که متناسب با نیاز و پیشرفت با روزگار خودمان است فرا بگیریم اما قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم. در برابر آنچه از بزرگان علم دریافت می‌کنیم حیرت زده هم نیستیم بلکه اعتماد به نفس داریم و ابتکار عمل را از دست نمی‌دهیم. این بزرگ‌ترین سرمایه‌ای است که حضرت امام با انقلاب اسلامی‌به ملت ایران بخشید و اکنون در هر میدانی از میدان‌های تمدن‌سازی به کار ما می‌آید.
رئیس مجلس شورای اسلامی‌بازگشت به نهضت نرم افزاری را راه اعتلای علوم انسانی و اسلامی‌در چله دوم انقلاب اسلامی‌دانست و افزود: بنده در بحث‌های مختلف درباره این موضوع اشاره کردم که اگر در کشور به دنبال استقلال و پیشرفت هستیم باید یک کشور مولد باشیم. باید به این سوال پاسخ دهیم چه چیزی تولید کنیم؟ ما باید قدرت، معرفت، ثروت و منزلت تولید کنیم و لحظه ای از آن غافل نباشیم و این موضوع جز در نهاد علم و در نزد اندیشمندان و دانشمندان در جای دیگری نیست. این رسالتی است که بر دوش عزیزان و بزرگان ما است. از طرف دیگر جامعه ما نیاز به بالا بردن سطح عقلانیت عمومی‌دارد.
وی اضافه کرد: به تصریح رهبر انقلاب این یکی از وظایف دارای اولویت دولت اسلامی‌است. اگر سطح تفکر مردم ارتقا یابد، در این صورت است که می‌توانیم از پیشرفت کورکورانه و بدون اندیشه دور شویم. هر چه فرهنگ عمومی ما در زمینه دانایی و سنجش‌گری تقویت شود، ابتکار و خلاقیت ما هم بیشتر خواهد شد. رهبر انقلاب از ابتدای امثال برای چندمین بار و در یک مقطع حساس بحث ضرورت تحول را مطرح کردند اما متاسفانه تحرک چندانی در این زمینه مشاهده نمی‌کنیم. قابل تصور نیست که تحول در عرصه حکمرانی کشور بدون تحول در قلمرو علوم انسانی اتفاق بیفتد. لازم است مطالبه رهبر انقلاب را به عنوان فراخوان برای تولید تحول‌ساز تلقی کنیم و همه ظرفیت و استعداد کشور وارد میدان شود.
او با اشاره به نقش تحول‌ساز جشنواره فارابی تاکید کرد: جشنواره بین‌المللی فارابی با تقویت و توسعه شبکه نخبگان و مسلمان نقشی اساسی در تربیت اندیشمندان علوم انسانی دارد و ما را در مسیر تحول سازی ایران هدایت می‌کند. این جشنواره در حل مسائل و دغدغه‌های نظری و علمی جهان اسلام همچون صلح همراه با امنیت و عدالت و دین داری آمیخته با پیشرفت موثر است.
وی با تاکید بر اینکه جشنواره فارابی ظرفیت خوبی برای دیپلماسی علمی با غرب و کشورهای منطقه ایجاد می‌کند، افزود: در همین راستا جشنواره فضای مناسبی برای بازتاب فعالیت‌های دانشمندان مسلمان و دانش اسلامی‌در فضای بین المللی دارد. امیدوارم طرح‌های توسعه مناسبی تدارک دیده شود تا اثرگذاری واقعی‌تر و عینی‌تر را شاهد باشیم.
عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در ادامه گفت: خدا را شاکریم بذری که حدود یک و نیم دهه پیش کاشته شد؛ اکنون به نهالی جوان و در حال بالیدن تبدیل شده و با هرس هر ساله آن توسط مجموعه‌ای از صاحب‌نظران، اندیشمندان و فضلا که در قالب شورای سیاست‌گذاری، گروهای تخصصی و کمیته‌های داوری به دبیرخانه جشنواره کمک می‌کنند، جوانه‌های جدید می‌زند، ملاک‌ها و شاخص‌های داوری آثار اصلاح، بروزرسانی و دقیق تر شده و در کنار ما بازیگران منفرد و حقیقی، بازیگران حقوقی و نهادی که از ارکان مهم تولید علم هستند نیز مشارکت داده شده‌اند.
وی ادامه داد: با هدف افزایش تعامل با دستگاه‌ها و کمک به حل مشکلات آنها و همچنین مسائل مهم جامعه بخش‌های جدیدی به جشنواره اضافه شده‌اند مانند جایزه صلح دوستی که با همکاری سازمان تقریب مذاهب اسلامی برگزار می‌شود. امیدواریم این مسیر با حفظ کنش گری مستقل و جهت بخش جشنواره فارابی و در راستای کمک علوم انسانی به حل مسائل کشور ادامه و توسعه یابد. واقعیت این است که نتایج جشنواره فارابی تصویری از وضعیت علوم انسانی کشور ارائه می‌دهد. لذا اگر چه عدم انتخاب آثار برگزیده در برخی حوزه‌های رقابتی تلخ است، اما از این روی که ابعاد آسیب گون علوم انسانی را بر ما مکشوف می‌کند و از این مسیر برنامه‌ریزی را ممکن و تسهیل می‌کند، امید بخش و سرشار از فرصت است. نتایج حاصله حکایت از آن دارد که در حوزه‌های مطالعات میان رشته‌ای علوم انسانی ضعیف بوده و با نقطه مطلوب فاصله چشم‌گیری داریم. حال آنکه پرداختن این حوزه مطالعاتی ضرورتی تاریخی دارد. همچنین بر مبنای نتایج حاصله، در حوزه‌های علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی مرتبط با حوزه‌های قرآنی، تفسیر و حدیث نیز ضعف داریم که ضرورت بازنگری سیاست‌ها و برنامه‌های مرتبط را دو چندان می‌کند.
پایان پیام/
