به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری فارس، نوزدهمین دوره جشنواره عروسکی تهران مبارک در تهران در حال برگزاری است، جشنواره‌ای که بخش مهمی از هنر تئاتر ایرانی را شامل می‌شود و با سابقه‌ای طولانی از نیاکان ما به ارث رسیده است.
هما جدی‌کار یکی از هنرمندان شناخته شده تئاتر عروسکی، در رابطه با اهمیت عروسک‌ها گفته است: «عروسک همیشه همراه انسان بوده چه از کودکی و چه در بزرگسالی. این همراهی به انسان کمک می‌کند تا باری از مشکلات جامعه ماشینی را از دوش خود بر زمین گذارد. این امر نیازمند آن است که نمایش عروسکی که می‌تواند در جامعه کاربردهای گوناگونی داشته باشد، آموزش داده شود. باید به صورت مرتب در سالن‌ها اجرا داشت تا تماشاگران، نمایش عروسکی را ببینند و بشناسند.»
این هنرمند حوزه تئاتر عروسکی در ادامه تصریح کرد: «اگر بخواهیم نمایش عروسکی به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانواده‌ها قرار گیرد باید مورد نیاز باشد. خانواده باید به آن احساس نیاز کند چرا خانواده‌ها به اجراهای خیابانی اهمیتی نمی‌دهند؟ به دلیل اینکه نمایش عروسکی کارکرد خود را ندارد. آن قدر دست اندرکاران این عرصه کم کار می‌کنند که مخاطب خود را گم کرده‌اند. ما اگر اجرای مداوم داشته باشیم می‌توانیم در صحنه موفق باشیم. وقتی اجرای مداوم نداریم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مردم ما را قبول کنند و آن را به داخل خانه‌های خود وسبد فرهنگی خود ببرند. نمایش عروسکی باید کاربردی شود وبرای این کار باید اجرای دائم داشته باشد. تبلیغات برای آن صورت گیرد و کاربردهای مختلفش جدی گرفته شود.»
*ایران اسلامی، قطب نمایش‌های عروسکی
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به این جشنواره سبقه و اهمیت آن را متذکر شد؛ در متن این پیام آمده است: «پیکره‌های دست ساز ایرانی با سابقه‌ای نزدیک به چهار هزار سال در این مرز پرگهر، نمایشگر وفادار تلاش‌های نمادین و پیوسته انسانی بوده است و رمز تداوم این تلاش چند هزار ساله را هم باید در مقبولیّت و صمیمیّت مضامین مردمی و سادگی ذهن و دلمشغولی‌ها و عواطف او، و نوع خوانش هنرمند از زندگی و زیستن در این دنیای غریب دانست؛ افزون برگفته‌های پیشین،بایدبه هوشمندی و توانمندی هنری آفرینشگران این پیکرک‌ها و عروسک‌ها توجه داد که در عین سادگی در ساختارو ظاهر ومحدودیّت‌های تکاپویی، توانمندی و تحرّک بالایی در بازشناسی، بازگویی و بازتولید گمشده‌های فطری آدمی دارند؛ بی‌هیچ نیازی به میانجیگری اسباب زمینی و زمانی و به همان اندازه عمیق و باصفا. همانند دنیای بی‌آلایش کودکان و روستاییان و احساسات زلال مردمان گذشته.»
هادی حجازی فر دبیر جشنواره نوزدهم تئاتر عروسکی نیز گفته است: «رویکرد ما بسترسازی برای اشتغال بچه‌های عروسکی است. در دنیا این رشته درآمدزا است ولی در ایران اینگونه نیست. به همین خاطر به سراغ شرکت‌ها و اسپانسرهای خصوصی رفتیم تا جشنواره خروجی در این خصوص داشته باشد.»
وی درباره رقابتی بودن جشنواره نوزدهم تئاتر عروسکی تهران مبارک اظهار کرد: «همیشه درباره بخش رقابتی انتقاد وجود داشت ولی جشنواره تئاتر عروسکی تولیدات در طول سال نداشته که بخواهند در جشنواره حضور پیدا کنند. اصرار داشتم بخش رقابتی به جشنواره بازگردد تا حمایت مضاعفی از گروه‌های تئاتر عروسکی باشد.»
*سالن‌های نمایش میزبان عروسک‌ها
همچنین باید گفت؛ مجموعه تئاترشهر، مرکز تئاتر مولوی، تالار هنر و دو سالن بوستان و گلستان مرکز تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سالن‌هایی هستند که از روز پنجشنبه، ۸ تیر ماه پذیرای اجرای نمایش‌های عروسکی می‌شوند.
با در نظر گرفتن این نکته که از میان این مجموعه‌ها، تالار هنر و سالن‌های کانون ویژه مخاطبان کودک تعریف شده، به نظر می‌رسد آثار مربوط به کودک در این دو مرکز و نمایش‌های بزرگسال در مجموعه تئاتر شهر و مرکز تئاتر مولوی اجرا داشته باشند.
از آنجاکه در طول سال جریان مستمری برای اجرای نمایش عروسکی وجود ندارد، برگزاری جشنواره نمایش عروسکی تنها فرصتی است که گروه‌های فعال در این حوزه می‌توانند آثار خود را ارایه دهند.
با این همه وعده داده شده که بعد از برگزاری جشنواره نمایش عروسکی، تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر به اجرای نمایش‌های عروسکی اختصاص پیدا کند که باید دید این وعده چقدر عملی خواهد شد.
جدی‌کار در رابطه با سالن‌های نمایش عروسکی در گفت‌وگویی عنوان کرد: «سالن مناسب صحنه‌های نمایش عروسکی نداریم. تا امسال که بچه‌ها مجوز اجرا در تالار هنر را داشتند و در سالن‌های دیگر محدودیت اجرایی وجود داشت. جز یکی دو سالن دیگر که مربوط به کانون پرورش فکری است و از قدیم ساخته شده، سالن‌های دیگری نداریم. بنابراین با کمبود سالن مواجه هستیم ولی از سالن‌هایی هم که داریم بهینه استفاده نمی‌کنیم. به عنوان نمونه کانون پرورش فکری یا تالار هنر در این شش ماهه اخیر چند کار عروسکی داشته است؟ یعنی ما برنامه ریزی و بهینه سازی اجرایی نداریم. ما در اجرا دچار مشکل هستیم. وقتی اجرا نداشته باشیم، نمایشنامه نویسی، طراحی صحنه، بازیگری وعروسک گردانی و... هم نداریم.این امر باعث عدم هماهنگی میان بازار کار با اجتماع ونیازهای آن می‌شود.»
جشنواره نوزدهم نمایش عروسکی تهران مبارک، هشتم تا هفدهم تیرماه با دبیری هادی حجازی‌فر برگزار می‌شود. در بخش صحنه‌ای این دوره از جشنواره، ۱۴ نمایش برای تماشاگر بزرگسال و ۱۵ نمایش برای تماشاگر کودک روی صحنه می‌روند.
پایان پیام/
