گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ یکی از خدماتی که در سال‌های اخیر به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود، امکان جذب سرباز امریه با عنوان «سرباز فناور» است. این طرح به افرادی که در شرکت‌های دانش‌بنیان کار می‌کنند، این امکان را می‌دهد که دوره سربازی خود را به عنوان امریه در همان شرکت بگذرانند.
جذب سرباز در شرکت خودی
هر دستگاهی با رایزنی با مسؤولان امریه نظام وظیفه میتواند ظرفیتی را برای خودش بگیرد و در قالب آن، افرادی را به صورت سربازی امریه، به کار بگیرد. ستاد کل نیروهای مسلح در سال 1397، تسهیلاتی را با نام طرح نظام وظیفه تخصصی یا سرباز فناور معرفی کرد که بنابر آن، افراد مشمول می‌توانند پس از گذراندن دوره آموزش سربازی، ادامه خدمت سربازی خود را در شرکت‌های دانش‌بنیان بگذرانند.
متولی این طرح معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری است و افراد متقاضی پس از بررسی اولیه شرایط، به ستاد نیروهای مسلح معرفی می‌شوند. همچنین ظرفیت انتخاب افراد نیز محدود است و ستاد کل نیروهای مسلح آن را اعلام می‌کند.
در عمل، شرایطی برای استفاده از این طرح وجود دارد و متقاضی، بایستی فارغ‌التحصیل و دارای مدرک کارشناسی و یا بالاتر و همچنین در 6 ماه اخیر دارای سابقه بیمه تمام‌وقت در شرکت به‌کارگیرنده باشد. وی باید حداقل 80 امتیاز از جدول فعالیت فناورانه را نیز کسب نماید. موضوع فعالیت فرد در مدت زمان حضور در شرکت نیز باید در راستای کالا و خدمات دانش‌بنیان شرکت باشد.
سربازان فناور، بعد از احراز امتیازات توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به ستاد کل نیروهای مسلح معرفی می‌شوند و در ادامه با توجه به ظرفیت‌های اعلامی توسط این ستاد، انتخاب شده و می‌توانند دوره خدمت خود را در دانش‌بنیان‌ها بگذرانند.
طرح سرباز فناور، در عمل برای افراد کلیدی و شاغل در شرکت‌ها مناسب است و این شرکت‌ها برای اینکه بتوانند همکاری خود را با این افراد ادامه دهند، می‌توانند آن‌ها را به عنوان سرباز جذب کنند.
افزایش 10 برابری ظرفیت امریه دانش‌بنیان
بر اساس استعلام انجام‌شده از معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، تعداد 1006 نفر در سال گذشته از طرح امریه دانش‌بنیان استفاده کرده‌اند.
در اوایل سال جاری نیز روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور خبر از افزایش این ظرفیت به 10 هزار نفر در سال، با موافقت ستاد کل نیروهای مسلح داد. با اعلام این خبر، تعداد افراد شاغل در شرکت‌های دانش‌بنیان که می‌توانند از امکان امریه استفاده کنند با افزایش 10 برابری روبرو می‌شود.
قوانین جذب باید سهل‌گیرانه‌تر و شفاف‌تر شوند
شیوه‌نامه به‌کارگیری کارکنان وظیفه مامور، شرایطی را نیز برای شرکت‌های دانش‌بنیانی که می‌خواهند سرباز فناور جذب کنند در نظر گرفته است. این شرکت‌ها بایستی میزان دارای اظهارنامه مالیاتی و بر مبنای آن فروش بیش از 100 میلیون تومان داشته باشد. همچنین فروش شرکت بر مبنای آخرین گزارش صورت معاملات فصلی باید حداقل 50 میلیون تومان و تعداد کارکنان شاغل تمام‌وقت در شرکت نیز حداقل 20 نفر باشد.
علی‌رغم افزایش ظرفیت از سوی ستاد کل نیروهای مسلح، به گفته برخی از فعالان در شرکت‌های دانش‌بنیان، بندهای شیوه‌نامه جذب سرباز فناور بسیار سختگیرانه تنظیم شده است و این امر باعث می‌شود شرکت دانش‌بنیان نتواند با بسیاری از همکاران خود ادامه فعالیت دهد.
از جمله محدودیت‌های این شیوه‌نامه این است که یک شرکت دانش‌بنیان برای جذب تنها یک سرباز فناور، میزان مشخصی از فروش داسته باشد و سرباز نیز حتما در زمینه محصولی که به عنوان دانش‌بنیان ثبت شده است، فعالیت کند. این شرایط باعث می‌شود بسیاری از شرکت‌ها، مخصوصا دانش‌بنیان‌های تازه‌تأسیس نتوانند افراد مورد نیاز خود را در شرکت نگه‌دارند.
از طرفی این طرح برای افراد خارج از شرکت و یا افرادی که در زمینه‌هایی غیر از محصول (مانند بخش‌های بازاریابی و فروش) فعالیت داشته باشند، غیر قابل استفاده است و فقط برای افرادی است که از سوی معاونت علمی و فناوری، افراد کلیدی شرکت خوانده می‌شود. از طرف دیگر، امکان و چگونگی جذب افراد در شرکت‌های خلاق و یا رشته‌های غیر از فنی و مهندسی مشخص نیست.
همچنین مدت زمان قانونی فارغ‌التحصیلی از دانشگاه تا اعزام به خدمت یک سال است. یعنی دانشجو از وقتی که از دانشگاه خارج می‌شود، یک سال زمان دارد تا وضعیت خود را به نظام وظیفه اعلام کند. در این شرایط، قرار دادن شرط 6 ماه سابقه بیمه برای جذب نیز سختگیرانه به نظر می‌رسد و از طرفی ممکن است شفافیت کمتری نیز داشته باشد.
بنابراین لازم است تا معاونت علمی و فناوری، در شیوه‌نامه انتخاب سربازان فناور برای امریه دانش‌بنیان، اصلاحاتی انجام دهد تا افراد فناور بیشتری بتوانند از این ظرفیت برای گذراندن دوره خدمت سربازی در زمینه‌های مرتبط با رشته تحصیلی خود استفاده کنند.
پایان پیام/
