به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، مراسم رونمایی از کتاب «زیستگاه رسانه» از تازه‌ترین کتاب‌های انتشارات خبرگزاری فارس با حضور محمودرضا کبیری یگانه نویسنده اثر، سیداحمد موسوی صمدی، پژوهشگر و استاد دانشگاه و برخی از فعالان رسانه‌ای در سالن جلسات خبرگزاری فارس برگزار شد.
خلأ رسانه کشور پُر نشده است!
در ابتدای این جلسه کبیری یگانه با بیان اینکه در فضای رسانه‌ای کشورمان یک فاصله جدی میان ۲ گروه وجود دارد، گفت: «دال مرکزی که باعث شد این کتاب را منتشر کنیم، این بود که ما در جامعه یک خلأ جدی می‌دیدیم. آدم‌هایی را می‌دیدیم که به لحاظ سطح سواد رسانه‌ای سطح بالایی دارند و با مصادیق هم سر و کار دارند؛ البته این گروه کم هستند.»
وی در ادامه افزود: «از طرفی دیگر با جماعت بسیاری سروکار داریم که شدیداً در فضای مجازی زندگی می‌کنند و علم و آگاهی هم از این دنیایی که درش زندگی می‌کنند، ندارند. کتاب‌های متعددی هم درباره سواد رسانه‌ای مطرح شده است، اما در واقعیت زمانی که ما با دوستانمان که شبانه‌روزی در رسانه هستند، صحبت می‌کنیم، اذعان دارند که این خلأ هست و پُر هم نشده است.»
کبیری در خصوص علت اصلی نگارش این اثر بیان کرد: «صادقانه بگویم که ما می‌خواستیم این خلأ را پر کنیم. اتفاق دیگر این بود که ما با انباشت حجم زیادی از اطلاعات روبه‌رو بودیم. ما درباره دنیایی صحبت می‌کنیم که در حوزه رسانه غرب و شرق خلأ حدود ۲۵۰ ساله‌ای را داریم.»
وی افزود: «رسانه ایران به ۱۶۰ سال پیش برمی‌گردد. درصورتی که در اروپا تاریخچه‌ای نزدیک به ۴۶۰ سال دارد. ما این وسط خلأ۲۵۰ ساله‌ای داریم. در این بازه زمانی چه اتفاقی افتاده است؟ آن‌ها پژوهش کردند. رسانه‌ای مثل بی‌بی‌سی که ۶ هزار کارمند دارد بیش از چهار هزار و ۵۰۰ پژوهشگر و فقط یک هزار و ۵۰۰ نفر در سراسر دنیا خبرنگار دارد. این می‌شود همان خلأیی که گفته می‌شود.»
محمودرضا کبیری یگانه نویسنده اثر
با نادانی مدرن در کشور مواجهیم
نویسنده کتاب «زیستگاه رسانه» درباره سه اصل رسانه اظهار داشت: «زیستگاه رسانه براساس سه اصل که با «ژ» آغاز می‌شوند، شروع شده است. ژئوپلتیک، ژئواستراتژیک و ژئومدیا یعنی سرزمین رسانه‌ای. واقعیت امر این است که در یک دهه گذشته کل سیستم دنیا را این آخری در دست گرفته است.»
کبیری درباره اثر گفت: «ما تلاش کردیم رسانه را برای دانشجوی رسانه، ساده بیان کنیم و از طرف دیگر ما با جماعتی در حوزه علم روبه‌رو هستیم که اساساً اعتقادی به موضوعی چون جنگ رسانه‌ای و عملیات روانی ندارند. در حوزه رسانه نیز با همین خلأهای جدی مواجه هستیم. ما از سه سال پیش این کتاب را آغاز کردیم و بیش از چهار هزار صفحه سیاه مشق آماده کردیم.»
وی در ادامه بیان کرد: «ما با نادانی مدرن در کشور مواجهیم و برای این که مخاطب از کتاب زده نشود، مجبور بودیم که کتاب را ساده و کم حجم منتشر کنیم؛ طوری که کتاب را در برش‌های کوتاه به یک جامعه آماری ۶۰ نفره از دانش‌آموزان دهه هشتادی می‌دادیم تا بخوانند و بازخورد بگیریم. سعی کردیم مدل جدیدی در نوشتن داشته باشیم تا مخاطب اذیت نشود.»
کبیری یگانه درباره کتاب‌سازی این اثر بیان کرد: «سعی کردیم نسخه پشتیبانی در فضای مجازی برای این اثر ایجاد کنیم تا خوراکش برای مخاطب آماده باشد. البته بعد از اهتمام برای سادگی مطلب متوجه شدیم قشری از استادان علوم ارتباطات و اساتید دانشگاه هستند که عملیات روانی را قبول ندارند. به همین دلیل حمیدرضا حسینی دانا استاد حوزه ارتباطات مقدمه‌ای جدی نوشتند.»
وی در ادامه اظهار داشت: «جلد کتاب هم برای ما اولویت داشت و شاید بیش از ۲۰ طرح را امتحان کردیم. طرح کتاب باید نشان می‌داد که ما در فضای مجازی زندگی می‌کنیم. اولین بار است که بیش از ۶۰ تکنیک رسانه‌ای را با زبان ساده مطرح کردیم. ما به دنبال این بودیم که با زبانی ساده خلأ گفته شده را پُر کنیم.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا این اثر مصداق و مثال ندارد در حالی که می‌شد از فتنه 1401 مصادیق بسیار دقیقی برای هر تکنیک رسانه‌ای دشمن بیان کرد، گفت: «ارتباط مخاطب با اثر برایمان مهم بود و اضافه شدن این بخش باعث افزایش حجم کتاب می‌شد و اینکه این موضوع بهتر است به شکل تصویری ارائه شود.»
فیلتر دیگر جوابگوی سانه کشور نیست!
در بخش دیگر سیداحمد موسوی صمدی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و مدیر سابق گروه اجتماعی شبکه ۴ سیما در قالب ۲۰ نکته به بررسی این کتاب پرداخت.
صمدی در نکاتی گفت: فصل سوم این اثر بهتر بود که یک نظام‌بندی داشته باشد و من هم دوست داشتم که مثال و مصداق‌هایی را در این کتاب می‌دیدم. حتی می‌شد در قالب‌های دیگری رسانه‌ای آورده شود تا کتاب حجیم نشود.
وی با بیان این نکته که چه به لحاظ حجم تولیدات و چه به لحاظ آموزش رسانه کشور در حوزه «سواد رسانه» کار در دست جریان انقلابی است، اظهار داشت: «البته این کتاب نیاز داشت که به مرجع‌های بیش‌تری ارجاع بدهد. رژیم رسانه‌ای و توانمندسازی را باید مورد توجه داشته باشیم و در فضای رسانه‌ای کشور نیاز به واکسیناسیون داریم و کارهایی مثل فیلتر کردن دیگر جوابگو نیست. بحران ما نیز در آینده تولید محتوا خواهد بود و راهکارش هم ایجاد هسته‌های تولید محتواست تا این خلأ را پوشش بدهد.»
در پایان این نشست یک ساعته، مادر نویسنده اثر از کتاب «زیستگاه رسانه» رونمایی کرد.
کتاب «زیستگاه رسانه» را از اینجا می‌توانید تهیه کنید.
پایان پیام/
