ساعات طرح ترافیک تهران

در سال‌های اولیه اجرای طرح ترافیک در تهران، ساعات محدودیت تردد کم و معمولا صبح‌ها بود. برای مثال، اوج تردد بین ساعات 6:30 تا 10 صبح بود که افسران راهنمایی و رانندگی از ترددهای غیرضروری جلوگیری می‌کردند. با افزایش تعداد خودروها و ترددها، ساعات اوج ترافیک در شهر بیش‌تر شد و مسئولین نیز ساعات محدودیت تردد را افزایش دادند.

طرح ترافیک تهران رفته رفته کامل‌تر شد و محدوده آن نیز گسترش یافت. خودروهای شخصی از روزهای شنبه تا چهارشنبه و بین ساعات 6 و 30 دقیقه صبح تا 18، حق تردد در محدوده طرح را ندارند. رفت و آمد در محدوده طرح ترافیک در روزهای پنج‌شنبه، جمعه و ایام تعطیل رایگان است. این طرح در ایام نوروز نیز اجرا نمی‌شود. در واقع هدف اجرای طرح ترافیک، کنترل تردد‌های روزمره و کاری است. این طرح باعث می‌شود تا شهروندان برای رفت و آمدهای روزمره خود از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند و خودروهای تک سرنشین کاهش یابند.

شیوع ویروس کرونا در کشور، باعث شد تا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی کاهش یابد. مسئولین نیز برعکس همیشه، باید رفت و آمدها در وسایل نقلیه عمومی را کنترل می‌کردند. به همین خاطر ساعت طرح ترافیک در دوران اوج کرونا کاهش یافت تا سلامت شهروندان حفظ شود. خودروهای شخصی قبل از ساعت 8 و نیم صبح و بعد از ساعت 16 می‌توانستند در محدوده طرح ترافیک تردد کنند. علاوه بر آن، یک بار خروج رایگان از محدوده پس از ساعت 14:30 برای هر خودرو شخصی در نظر گرفته شده بود. پس از آن که فعالیت‌های کاری و مراکز آموزشی آغاز و از شدت شیوع ویروس کرونا کاسته شد، ساعات طرح ترافیک تهران به 7:30 صبح تا 17 افزایش یافت؛ اما هنوز هم نسبت به زمان قبل کرونا کم‌تر بود.

یکی دیگر از طرح‌هایی که سال‌ها در شهر تهران اجرا شد، طرح زوج و فرد بود که محدوده متفاوتی از طرح ترافیک را شامل می‌شد. طرح زوج و فرد برای کنترل تردد خودروهای شخصی و کاهش آلودگی هوای تهران ایجاد شد و ساعات اجرای آن همانند ساعات طرح ترافیک اصلی بود. البته تفاوت مهم این دو طرح، در این است که طرح زوج و فرد در روزهای پنج‌شنبه نیز تا ساعات 13 اجرا می‌شود؛ در حالی که طرح ترافیک اصلی در روزهای پنج‌شنبه آزاد است.

تراکم بالای خودروهای شخصی باعث شد تا مسئولان تغییراتی را در نحوه اجرای طرح زوج و فرد پیاده کنند. از سال 1398، نام این طرح به کنترل و کاهش آلودگی هوا تغییر پیدا کرد و هر خودرویی 20 روز در هر فصل (80 روز در سال) را می‌تواند در محدوده طرح کنترل آلودگی هوا تردد کند و دیگر زوج یا فرد بودن شماره پلاک خودرو ملاک تردد نیست. البته مالکان خودروها برای استفاده از این سهمیه باید در سامانه «تهران من» نام نویسی کرده باشند.

طرح کاهش و کنترل آلودگی هوا نیز همانند طرح ترافیک اصلی، در ایام نوروز اجرا نمی‌شود و از 14 فروردین هر سال شروع به کار می‌کند. اگر سهمیه تردد رایگان خودرویی در این طرح تمام شود، نصف تعرفه عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک از او دریافت می‌شود.

لازم به ذکر است که تردد خودروهای کاربراتوری و یا فرسوده، در محدوده طرح کنترل آلودگی هوا کاملا ممنوع است و در صورت تردد جریمه می‌شوند.
در اخبار خودرو آمده که با ورود به سال 1402، ساعات اجرا شدن طرح ترافیک و طرح کاهش و کنترل آلودگی هوا همانند قبل بوده (6:30 تا 18) و تغییری در آن ایجاد نشده است. البته توجه داشته باشید که قانون یک بار خروج رایگان بعد از ساعت 14:30 از سال 1401 حذف شده است و به هیچ خودرو شخصی تعلق نمی‌گیرد.

ساکنین محدوده طرح‌های ترافیک و کنترل آلودگی هوا، باید مشخصات خود را سامانه «تهران من» وارد کنند. اگر مشخصات آن‌ها تائید شود، به این افراد یک بار خروج رایگان از محدوده تا قبل از ساعت 9 و یک بار ورود رایگان بعد از ساعت 16 تعلق می‌گیرد. اگر افراد ساکن محدوده بخواهند در ساعات دیگری از زمان اجرای طرح تردد کنند، می‌توانند عوارض طرح ترافیک را با تخفیف 50 درصدی پرداخت کنند.