محمد جواد هراتی قائم مقام وزیر علوم در علوم انسانی و رئیس مرکز آموزش و پژوهش قرآن و علوم انسانی در گفت‌‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس درباره پیشرفت‌ها و چالش‌های وزارت علوم در آمایش علوم انسانی، گفت: اصلاح ساختار وزارت علوم به هموارتر شدن اجرای آمایش آموزش عالی کمک می‌کند.
وی با اشاره به وجوه مختلف آمایش و اهمیت دوچندان آن در حوزه علوم انسانی افزود: آمایش اضلاعی دارد که شامل طیف موضوعی از رشته‌ها و محتوای درسی تا مراکز آموزش عالی و حتی ساختارهای حاکمیتی در حوزه آموزش عالی نیز می‌شود و در دولت سیزدهم برخی اقدامات مثبت برای تحقق آن در حوزه علوم انسانی رخ داده است.
قائم مقام وزیر علوم در علوم انسانی یادآور شد: سال گذشته نیز بارها به این نکته اشاره کرده‌ام که در حوزه‌های علوم انسانی برخی رشته‌ها واقعاً بی‌فایده و هزینه اتلاف منابع است. اراده جدی معاونت آموزشی را می‌طلبد که بدون واهمه و ترسی به حذف آنها در جلسه گسترش مبادرت ورزد. واقعیت آن است که بسیاری از رشته‌های علوم انسانی در غرب برای حل مسائل و رفع نیازهایی که در آن جامعه پدیدار شد و با همان سبک و سیاق وارد کشور ما شد بدون اینکه توجه کنیم قرار است کدام مسئله برای ما پاسخ دهد. این چرخه معیوب در دهه‌های گذشته نیز تداوم یافت و نتیجه آن وجود برخی رشته‌ها است که نه بازار کاری دارد و نه توان حل مسئله‌ای از جامعه را دارا است. ما در وزارت علوم برخی از رشته‌های مرتبط با قرآن و حدیث را با رویکرد کارآمدری با مشارکت نخبگان دانشگاه بازنگری کردیم و برنامه‌هایی نیز برای دیگر رشته ها داریم.
وی ادامه داد: یکی دیگر از اضلاع آمایش، نیاز جامعه است. واقعیت این است که برخی از رشته‌ها مورد نیاز جامعه است اما بدون توجه به نیاز منطقه‌ای در حال توسعه است. خوشبختانه وزیر علوم در دولت سیزدهم بر این امر اهتمام دارند و بارها در شورای گسترش بر این موضوع پافشاری کرده‌اند.
هراتی گفت: آمایش اضلاع دیگری نیز دارد. اما به نظر می‌رسد بازنگری در برخی ساختارها می‌تواند به موضوع آمایش کمک کند. لذا در اجرای آمایش نیم نگاهی به اصلاح ساختارها می‌تواند در این زمینه کمک کند. به عنوان مثال مرکز خاص برای حوزه علوم انسانی تاسیس شد و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در سال‌های گذشته این موضوع در وزارت علوم متولی خاص پیدا کرده و وزیر علوم در ابلاغی که به بنده داده موضوع آمایش رشته‌های علوم انسانی را مورد تاکید قرار داده و این یک گام مثبت است .
قائم مقام وزیر علوم در علوم انسانی افزود: به نظرم حداقل در حوزه علوم انسانی، اصلاح در برخی از حوزه‌ها هم می‌تواند به آمایش کمک کند. اگر مبانی دقیقی برای مجموعه‌های موجود ترسیم کنیم، نتایج خوبی هم می‌توان از آن گرفت. به عنوان مثال در ذیل معاونت آموزشی وزات علوم تحقیقات و فناوری یک اداره کل غیر انتفاعی وجود که امور دانشگاه‌های غیر انتفاعی علی الظاهر با آن است. اما به دلیلی که خواهم گفت وجود آن نه تنها ضرورتی ندارد بلکه در بحث آمایش، می‌تواند خطا ایجاد کند.
وی یادآور شد: معاونت آموزشی وزارت علوم متولی برنامه‌ریزی و گسترش آموزش عالی بر اساس استاندار‌ها برای همه دانشگاه‌ها است و اینکه ما مجموعه غیر انتفاعی و دولتی را از نظر استاندارد جدا کنیم یک خطای استراتژیک است. همین امر موجب می‌شود که در موضوع آمایش نیز دچار خطا می‌شویم و زمانی که می‌خواهیم آمایش انجام دهیم مجبوریم استاندارد‌های دوگانه‌ای تعریف کنیم و برونداد مطلوبی به دست نمی‌آوریم البته مدافعان وجود آن نیز استدلال‌هایی دارند و نظر بنده صرفاً شخصی و در حوزه مربوط به علوم انسانی است.
هراتی گفت: در میان دانشگاه‌های غیرانتفاعی برخی دانشگاه‌های پیشرو را داریم که حتی از دانشگاه‌های سطح یک دولتی نیز در پژوهش و آموزش و تولید محتوای علوم انسانی بر مبنای روز آمدی، کار آمدی و بومی‌سازی پیشرو هستند و برخی دیگر نیز در وضعیت غیر‌مطلوب به سر می‌برند.
وی در پاسخ به این سوال که مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با دانشجویان به موضوع آمایش اشاره کردند و وزارت علوم را مورد خطاب قرار دادند، اظهار کرد: نباید برای آمایش از مقام معظم رهبری هزینه کنیم و این سند مصوب در سال‌های گذشته باید اجرایی می‌شد که با مقاومت‌هایی روبرو شده است و اقداماتی نیز در حال انجام است اما نباید برای رفع این مقاومت‌ها از سوی نهاد‌ها و اشخاص ذینفع از مقام معظم رهبری هزینه کنیم و بگویم چون مورد تاکید ایشان است باید انجام شود. این در حالی است که خطاب مقام معظم رهبری برای این بود که چرا قانون اجرایی نمی‌شود.
قائم مقام وزیر علوم در علوم انسانی در پایان خاطرنشان کرد: متولیان آمایش باید پاسخگوی علل اجرایی نشدن آمایش باشند و بدون ترس و واهمه از فشارها مقاومت‌هایی که در این زمینه می‌شود آن را پیگیری کنند نه اینکه بعد از خطاب مقام معظم رهبری از ایشان هزینه کنند. البته سخنان ایشان حجت را بر همگان تمام کرد و هر چه زودتر این امر باید به نتیجه برسد.
پایان پیام/
