به گزارش خبرگزاری فارس از نطنز،کوه چرخه و دارهند یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان نطنز است و این منطقه منحصربه‌فرد که مبنای مطالعات دیرینه‌شناسی، زمین‌شناسی و ژئوتکنیک در دانشکده‌های جغرافیای طبیعی و زمین‌شناسی قرارگرفته است، یکی از نادرترین سازه‌های طبیعی است و قدمت آن به میلیون‌ها سال پیش (الیگوسن و میوسن) می‌رسد.
ارزش وجودی این کوه به دلیل چشم‌انداز، شکل خاص و چین‌خوردگی طبیعی این منطقه است و از معدود مناطقی به‌شمار می‌رود که دوره‌های مختلف زمین‌شناسی در آن به‌وضوح قابل‌مشاهده است. جنس لایه‌های موجود قسمت‌های زیرین از آذرین و لایه‌های فوقانی رسوبی است. تنوع سیستم فرسایش چون مارن‌ها و آهک‌ها نشان‌دهنده پیشروی و پس‌روی دری‌ها در دوره‌های الیگوسن و میوسن در این نقطه است.
این رشته‌کوه یکی از محل‌های انباشته شدن مواد طبیعی (نهشته) مهم قم است که برش چینه‌شناسی آن بیانگر این است که این نقطه یکی از سالم‌ترین و کامل‌ترین بخش‌های برجای‌مانده از این سازند هست. (به‌طورکلی "سازند" به مجموع لایه‌هایی گفته می‌شود که دارای ترکیب سنگ‌شناسی مشخص بوده و در سطح نسبتاً وسیعی گسترش و امتداد داشته، حدفاصل آن با لایه‌های زیرین و بالایی کاملاً مشخص باشد، همچنین زمان رسوب‌گذاری در طول امتداد آن یکسان و قابل نقشه‌برداری باشد.)
سازند در این برش با حدود ۷ متر ضخامت عمدتاً از سنگ‌آهک، سنگ‌آهک ماسه‌ای، مارن و شیل تشکیل‌شده است. از قله‌های معروف این رشته‌کوه، می‌توان به قله‌های چولوک و دارهنه و چرخه اشاره کرد. در فرهنگ عامیانه مردم بومی منطقه از این کوه با دامن چین‌دار رقصان تعبیر می‌شود که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و نوع ترکیبات رسوبی و داشتن فسیل و سنگواره می‌تواند سایت آموزشی ویژه‌ای برای محققان، معلمان و دانشجویان رشته زمین‌شناسی و گردشگران طبیعی باشد.
از دیگر دلایل ارزشمندی کوه چرخه می‌توان به وجود فسیل‌ها اشاره کرد. فسیل‌های گیاهی و جانوری، نشانه‌هایی بی‌همتا، بسیار حساس و شکننده از شرایط جغرافیایی و زمین‌شناسی گذشته هستند. مکان‌های دارای فسیل، به دلیل فرسایش عادی و فعالیت‌های انسانی مانند ساخت‌وساز، معدنکاری و جاده‌سازی در معرض نابودی قرار دارند و در صورت تخریب یا نابودی، قابل احیا نخواهند بود که این موضوع‌های مطروحه تهدیدی جدی برای این محوطه ارزشمند نیز محسوب می‌شوند.
پراکنش فسیل‌ها در غالب این محدوده وجود دارد به همین دلیل انباشت و تراکم فسیل‌ها در این منطقه غالباً در جنوب چرخه و شمال غرب دارهنه است. فسیل‌های قابل‌مشاهده در بررسی‌های سطحی غالباً از نوع بقایای حقیقی بوده و تاکنون نمونه فسیل‌های اثری دیده نشده است.
طبیعت زیبا و بکر در کوه چرخه و دارهنه سبب ایجاد محیطی بسیار مساعد و مناسب برای رونق گردشگری شده به‌نحوی‌که وجود انواع فسیل‌ها به همراه ساختار زمین‌شناسی و گونه‌های خاص گیاهی و جانوری و نمونه‌های فراوان دیگر که هرکدام خود دنیایی از زیبای و قدرت بی‌انتهای خالق یکتا است، به زیبایی این اثر می‌افزاید.
بی‌تردید وجود این آثار طبیعی در کنار جاذبه‌های تاریخی و معماری در باغ شهر تاریخی نطنز، تأثیر فراوانی در جذب و رونق گردشگری و اقتصاد منطقه دارد.
قابلیت تبدیل کوه چرخه به ژئوسایت
داود حسنعلیان پژوهشگر و زمین‌شناس در این خصوص اظهار کرد: این منطقه متعلق به 34 میلیون تا 20 میلیون سال پیش است و تناوب مارن با آهک باعث تنوع نقش‌های مارکولوژی در این کوه شده است.
وی افزود: این کوه ویژگی زمین‌شناسی و قابلیت ایجاد ژئوسایت را دارد و با توجه به وجود فسیل‌های مختلف و متنوع می‌تواند به یک مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی برای زمین‌شناسان و دانشجویان مورداستفاده قرار گیرد.
کوه چرخه در حریم حفاظت میراث فرهنگی
حسین یزدانمهر رئیس اداره میراث فرهنگی نطنز نیز با اشاره به حفظ این آثار تاریخی گرانبها اظهار کرد: محوطه کوه چرخه و دارهند نطنز به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های طبیعی نطنز در فهرست آثار ملی ثبت شد و ازاین پس این محدوده با عرصه و حریم‌ها، تحت حفاظت میراث فرهنگی خواهد بود.
پایان پیام/63025/ش
