گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ نشست خبری آئین‌نامه حمایت از نخبگان ایرانی، امروز، شنبه، ۱۳ اسفندماه با حضور محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، روح‌الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و ناصر باقری‌مقدم، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان برگزار شد.
اواخر دی‌ماه بود که سخنگوی دولت از تدوین دستورالعمل جامع و بکپارچه به منظور حمایت مؤثر از نخبگان و تصویب آئین‌نامه «حمایت از نخبگان ایرانی» توسط هیئت وزیران خبر داد. جزئیات این آئین‌نامه امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه مطرح شد.
آئین‌نامه جامع حمایت از نخبگان ایرانی
محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، در مقدمه تشریح این آئین‌نامه خاطرنشان کرد: وجود نخبگان در شرایط سختی مانند جنگ و کرونا همواره گره‌گشای بسیاری از مشکلات کشور بوده است و در مقاطع حساس و زمان‌های مختلف شاهد نقش‌آفرینی مؤثر نخبگان در عرصه‌های سازندگی و علمی بوده‌ایم.
وی با اشاره به اهتمام دولت به موضوع نخبگان و حمایت از نخبگان ادامه داد: حمایت از نخبگان در زمان‌های مختلف مورد توجه و با اقتضائات زمان متغیر است و امروز نیز، بیش از پیش نیازمند حضور نخبگان در عرصه‌های مختلف هستیم.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک خاطرنشان کرد: اواخر سال گذشته بود که مأموریت تدوین بسته حمایتی از نخبگان با همکاری نهادها و دستگاه‌های اجرایی مختلف به مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری سپرده شد و حوزه‌های تمرکز و نوع حمایت‌ها از نخبگان طرح و بررسی گردید.
بسترسازی برای اثربخشی نخبگان با تجهیز آزمایشگاه‌ها
خیاطیان با اشاره به زمینه‌سازی برای فعالت نخبگان اظهار داشت: خواسته و انتظار نخبگان از دستگاه‌ها ایجاد زمینه برای اثر بخشی و استفاده از علم، ظرفیت‌ها و استعدادهای آن‌هاست و این موضوع و اینکه چه بسترهایی باید برای تحقق این امر فراهم شود، از موارد اصلی مورد توجه در این آئین‌نامه بوده است.
او تجهیز آزمایشگاه‌ها را از اهداف این آئین‌نامه دانست و افزود: بسیاری از نخبگان ما در دانشگاه‌ها در حال آزمایش، تحقیق و پژوهش هستند. رفع عقب‌ماندگی‌ها و بهبود تجهیزات آزمایشگاهی از ظرفیت‌های این آئین‌نامه است. تجهیز آزمایشگاه‌ها و حمایت‌های پژوهانه از نخبگان در دستور کار این آئین‌نامه است.
توجه به علوم انسانی و علوم پایه
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به عدم اقبال نخبگان به این حوزه‌ها تشریح کرد: با کمک وزارت علوم و سایر دستگاه‌های مرتبط، ایجاد مشوق‌های لازم جهت ورود نخبگان به این موضوعات در این آئین‌نامه مطرح گردیده است.
حمایت و تعریف طرح‌های پیشران و تحول‌آفرین
خیاطیان در خصوص حمایت از طرح‌های پیشران اظهار کرد: در آئین‌نامه حمایت از نخبگان، تعریف برخی از پروژه‌های پیشران، تحول‌آفرین و با نگاه به آینده و حمایت از آن‌ها مورد توجه قرار گرفته است. این پروژه‌ها با تمرکز به فناوری‌های نوین مانند کوانتوم، هوش مصنوعی و... و موضوعات مرز دانشی است. این پروژه‌ها به صورت فناوری‌محور و مسئله‌محور هستند.
او با اشاره به ایجاد فضای کسب‌وکاری در این حوزه افزود: با نقش‌آفرینی بنگاه‌های صنعتی و شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت دستگاه‌های دولتی و با کمک ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان ابزار مناسبی جهت ایجاد مشوق‌ها و اشتغال نخبگان و متخصصان فراهم شده است.
استفاده از ظرفیت‌های نخبگان خارج از کشور
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک موضوع بازگشت نخبگان و انتقال تجارب و فناوری توسط آن‌ها به کشور را از ظرفیت‌های آئین‌نامه دانست و تصریح کرد: این موضوع در معاونت علمی و فناوری نیز دنبال می‌شود و در این آئین‌نامه با گستردگی بیشتری مطرح شده است.
استخدام در دستگاه‌های اجرایی
خیاطیان بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان در دستگاه‌های اجرایی را از دیگر ارکان آئین‌نامه شمرد و اظهار کرد: با هماهنگی سازمان امور استخدامی مقرر شده است سالانه بخشی از ظرفیت استخدامی دستگاه‌ها به نخبگان اختصاص یابد و نخبگان با معرفی بنیاد ملی نخبگان می‌توانند جذب این دستگاه‌ها شوند.
توجه منزلت اجتماعی نخبگان
وی توجه به منزلت اجتماعی نخبگان را بعد دیگر حمایتی و از انتظارات نخبگان دانست و گفت: ایجاد مسکن مناسب از اقتضائات و انتظارات نخبگان است که در این راستا چند نمونه اقدام عملی نیز انجام شده است و تلاش می‌شود به کل کشور تعمیم داده شود. همچنین پوشش بیمه برای نخبگان نیز از دیگر موارد دنبال‌شده در این آئین‌نامه است.
حمایت از سرآمدان علمی و محققان
خیاطیان با اشاره به حمایت‌های ویژه و خاص آئین‌نامه حمایت از نخبگان تشریح کرد: در موضوعات مختلف علمی نخبگانی وجود دارند که می‌توانند موجب جهش علمی آن حوزه شوند. در این آئین‌نامه تلاش می‌شود از این نخبگان حمایت شود.
در ادامه این نشست، روح‌الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با اشاره به اینکه نخستین مولفه نخبگانی پس از توانمندی، تأثیر‌گذاری نخبه در جامعه است، عنوان کرد: مفهوم نخبه و سرزمین، با یکدیگر پیوندی ناگسستنی دارند و نخبگان یک ملت، نماد جایگاه علمی، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های آن کشور هستند که تلاش می‌کنند در اعتلا و پیشرفت سرزمین‌شان تاثیرگذاری و اثربخشی داشته باشند.
او هدف از تصویب آئین‌نامه حمایتی نخبگان را شکل‌گیری یک بسته جامع و منسجم برای حمایت و توسعه جامعه نخبگانی کشور عنوان کرد و گفت: تا پیش از این حمایت‌هایی از نخبگان، به صورت غیر منسجم و پراکنده وجود داشت که پس از تلاش‌های مستمر، مورد تصویب هیئت دولت قرار گرفت که اجرای آن در سال آینده، اصلی‌ترین برنامه بنیاد ملی نخبگان است.
دهقانی با اشاره به نقش معاونت در جریان‌سازی و هماهنگی در حوزه‌های محوری، ادامه داد: محوری‌ترین هدف معاونت علمی در سال آینده این است که با استفاده از بازوی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ضمن شناسایی، ارزیابی و حمایت افراد شاخص که می توانند تولید علم را رونق بدهند، از حوزه تولید علم حمایت کنیم.
دهقانی جریان حمایت از توسعه فناوری و شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان را مأموریت و هدف‌گذاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برشمرد و گفت: برای آن‌که آینده کشور روند شتابان و رو به رشد بگیرد باید به توسعه فناوری میدان دهیم. تمامی حوزه‌های یادشده تنها در صورتی پایدار می‌مانند و به توسعه می‌رسند، که یک الگوی اقتصادی مناسب برای آن‌ها تعریف شده باشد. تلاش اصلی و محوری در معاونت علمی این است که زمینه برای بهبود فضای کسب و کار، ایجاد بازار واقعی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و در نهایت حرکت اقتصاد به سوی دانش‌بنیان شدن فراهم شود.
اجرای 26 پروژه پیشران با محوریت کنسرسیوم‌های دانش‌بنیان
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در تشریح طرح‌های کلان و پیشران اظهار کرد: بالغ بر ۲۶ پروژه پیشران با استفاده از توان و نخبگان ایرانی و نخبگان ایرانی غیرمقیم با سرمایه‌گذاری یک میلیارد یوروئی تعریف و اجرایی‌سازی خواهد شد تا ضمن جذب نخبگان، مردم از ثمرات آن در سطح زندگی خود بهره ببرند. این طرح‌ها در حوزه‌های امنیت غذایی، معدن، فناوری اطلاعات، معدن و سایر حوزه‌ها تعریف شده است و توسط کنسرسیوم‌هایی شامل شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان، مجریان و بهره بردارها اجرا خواهد شد.
دهقانی ادامه داد: این موضوع الگو و تمرینی برای انجام کارهای تحول‌آفرین و مهم در کشور با همکاری و کار گروهی است. برای تأثیرگذاری‌های ماندگار، به شرکت‌های پیشران نیاز داریم که شکل‌گیری این کنسرسیوم‌ها، در قالب تعامل و همکاری شرکت‌ها با یکدیگر اتفاق می‌افتد.
رونق برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی
رئیس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به رشد 3 برابری استقبال از برنامه کارآفرینان و متخصصان بین‌المللی (کانکت) عنوان کرد: خوشبختانه در قالب برنامه کانکت، بیشترین ظرفیت ارتباط و تعامل ایجاد شد. اگرچه مهاجرت وجود دارد اما تمام تلاشمان را به کار ببندیم تا افراد نخبه، ارتباط خود را از هرکجای دنیا حضور دارند، با کشورشان حفظ کنند و هر نخبه ایرانی به نوعی سفیر کشورمان در حوزه علم و فناوری در آن نقطه از دنیا باشد.
او با اشاره به تحول در شاخص‌های تشخیص نخبه و ارزیابی نخبگان، تاکید کرد: در گام نخست، می‌بایست شاخص‌های نخبگی، به سوی تاثیرگذاری تغییر یابد و در گام دوم حوزه نخبگی است که باید گسترده‌تر شود. سیاستمداران، فیلسوفان، بازرگانان، شاعران، کارآفرینان و مهارت‌مندانی داریم که تاثیرگذاری بسیار شگرفی در کشور دارند و می‌بایست در تعریف نخبگی جای بگیرند.
دهقانی، با بیان اینکه در تعریف جدید از نخبگان، باید به وزن نخبگی و میزان رشد آن‌ها توجه شود، افزود: توجه به نخبگان باید متناسب با میزان تاثیری باشد که ایجاد می کنند و همچنین رشد تاثیرگذاری است که فعالیت آنان به دنبال دارد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به نیاز کشور به جذب نیروی انسانی جوان و دانش‌آموخته عنوان کرد: روند جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی کشور، تاکنون برمبنای جذب از طریق آزمون اداری استخدامی بود اما اکنون یک مسیر تجربه جدید را شاهد هستیم.
وی در پایان اظهار کرد: مسیر قانونی کشور به هرحال موانع و محدودیت هایی دارد که تا تسهیل آن باید اقدامات متعددی صورت بگیرد و در این مسیر اراده و عزم بنیاد ملی نخبگان در تحقق روند جذب نخبگان در ساختار اداری کشور جدی است.
پایان پیام/
