نکات مهم در ترجمه تخصصی متون
افراد به دلایل گوناگون اقدام به ترجمه متون میکنند. اما رعایت موازین خاص در ترجمه متون اهمیت بالایی دارد. لذا باید متون و مکتوبات خود را به دست مترجمینی بسپارید که به این نکات اشراف کامل داشته باشند.در ادامه به نکات مهم در ترجمه تخصصی میپردازیم با ما همراه باشید.
اصول و نکات طلایی در ترجمه تخصصی متون
ترجمه تخصصی به ترجمههایی گفته میشود که در حوزه و زمینههای خاصی انجام میشوند و برای متونی مملو از اصطلاحات تخصصی کاربرد دارند. در ترجمه تخصصی، ارائه یک ترجمه خوب و باکیفیت میتواند به یک اثر ارزش و اعتبار ببخشد و در صورت نقض یک سری موارد هنگام ترجمه سبب کاهش اعتبار و بار اطلاعاتی متن میشود.
بنابراین مترجم در ترجمه تخصصی متون مستلزم رعایت نکات و اصول مهمی است. این نکات و اصول مهم عبارتاند از:
استفاده از جملات کوتاه
ترجمه جملات طولانی و دارای کلمات اضافی، کاری زمانبر و دشوار است. لذا زمانی که یک مترجم میخواهد یک متن را ترجمه کند، بهتر است از جملات کوتاه استفاده نماید. زیرا سادهسازی جملات طویل سبب سهولت کار ترجمه میشود و تأثیر به سزایی در کاهش زمان انجام کار دارد.
ایجاد یک لغتنامه استاندارد
در ترجمه متون تخصصی آنچه لازم و ضروری است داشتن یک لغتنامه استاندارد است. لغتنامه استاندارد باید بهگونهای باشد که معانی لغات را بهصورت کامل و متناسب با متن بیان کند. جامع بودن لغتنامه سبب پوشش طیف عظیمی از اصطلاحات تخصصی مربوطه شده و کار مترجم را آسانتر میکند.
درک تفاوت بین جملات معلوم و مجهول
در ترجمه جملات معلوم ترجمه بهراحتی انجام میشود اما ترجمه صحیح جملات وجه مجهول برای مترجم دردسرساز است؛ چون شیوه استفاده ازاینگونه جملات در زبانهای مختلف مانند یکدیگر نیست. این نوع تفاوتها اغلب سبب تغییر معنی کل عبارت میشوند. به این خاطر بعضی از نویسندگان سعی میکنند تا جملات را بهصورت معلوم بنویسند و منظور خود را روشن بیان نمایند. ازآنجاییکه در جملات وجه مجهول، فاعل جمله مشخص نیست؛ لذا برگردان آن در بیشتر موارد برای خواننده گنگ خواهد بود.
ترجمه یک متن در زمان مشخص
زمان مقولهای مهم برای افراد به شمار میرود. مراکز معتبر ترجمه توانایی بالایی درزمینهٔ مدیریت زماندارند. و میتوانند به نحو احسن تمام مکتوبات و پروژهها را بهصورت تخصصی ترجمه کنند.
وفاداری به سبک نویسنده اصلی
در زمان انجام خدمات زبانی نباید لحن و سبک نویسنده تغییر داده شود. فرقی نمیکند که نویسنده از چه لحنی برای بیان مفهوم خود استفاده کرده؛ چون درهرصورت مترجم مجبور است مطابق سبک وی به کار ترجمه مشغول شود. اگر نویسنده بهصورت علمی مطالب را بیان نموده مترجم نیز باید بهصورت دقیق آن را پیادهسازی کند و به سبک اصلی نویسنده وفادار باشد.
معادلیابی اصطلاحات تخصصی
در ترجمه تخصصی متون معادلیابی اصطلاحات تخصصی بسیار مهم و ضروری است چراکه در هر رشته و زبانی اصطلاحات تخصصی خاصی وجود دارد که باید مترجم از آن مطلع باشد و مترجم باید از بهترین واژگان که دقیقترین معنی تخصصی را منتقل میکنند استفاده نماید. گاهی برای معادلیابی یک کلمه تخصصی مترجم باید به جستجو بپردازد تا معنی برابری که در زبان مقصد برای آن پیشنهادشده است را بیابد.
جملهبندی و ساختار گرامری ترجمه
در ترجمه تخصصی متون باید اصول جملهبندی و ساختار گرامری رعایت شود چون در صورت عدم رعایت جملهبندی مناسب و اصول ساختاری و گرامری زبان مبدأ و مقصد، معمولاً تفهیم متن شما دشوار خواهد بود. این امر نیاز به دانش زبانی و سابقه بالای مترجم در کار ترجمه متون تخصصی رشته موردنظر دارد.
بررسی و اصلاح اشتباهات ترجمه
مترجمان علاوه بر ترجمه، باید متن را ازلحاظ مختلف بهدقت بررسی کنند و اشتباهات آن را اصلاحکرده سپس معادل صحیح آن را ترجمه کنند. توجه داشت باشد یک مترجم نمیتواند تغییرات زیادی را در هنگام ترجمه روی متن اعمال کند اما اگر موارد اساسی نیاز به اصلاح داشت مترجم میتواند با مشورت خود نویسنده این تغییرات را روی متن اعمال کند.
مطالعه زمینه علمی متون تخصصی
برای هر مترجم متخصصی لازم و ضروری است که قبل از انجام ترجمه، درباره متن موردنظر مطالعه داشته باشد چون ترجمههای تخصصی متون اغلب شامل ترجمههایی است که درزمینههای علمی مختلفی انجام میشود و داشتن اطلاعات و آگاهی برای انجام صحیح روند ترجمه لازم و ضروری است. پس مترجم باید سعی کند که زمینههای تخصصی متن را بشناسد، از مجلات و کتابهای بهروز در این زمینه استفاده کند و دانش خود را ارتقاء دهد. همچنین از آخرین تحقیقات در آن زمینه اطلاع کسب کند. لازم به ذکر است این کار در درک بهتر مفاهیم در انجام کار ترجمه بسیار مؤثر خواهد بود.
اجتناب از عبارتهای گنگ
در ترجمه متون تخصصی باید متن روان باشد و خواننده از خواندن متن لذت ببرد جملات طولانی و نامفهوم با عبارات ثقیل سبب خستگی ذهن مخاطب و درنتیجه ناتوانی در درک موضوع میشود. پس سادهسازی و استفاده از عبارات مفهومی باعث میشود تا مخاطب با خواندن متن دچار سردرگمی نشود و درک بهتری روی موضوع داشته باشد.
کاربردهای مختلف ترجمه تخصصی متون
ترجمه تخصصی متون برای افراد مختلف در جامعه علمی بسیار کاربرد دارد چراکه بیشتر دانشجویان و متخصصان این حوزه برای مطالعه و انجام تحقیقات علمی خود نیاز به مطالعه و ترجمه متون تخصصی و حتی تماشای فیلمها و ویدئوهای مرتبط رادارند. برخی از کاربردهای ترجمه تخصصی متون عبارتاند از:
ترجمه مقاله
بیشتر دانشجویان و متخصصان دانشگاهی برای مطالعه و انجام تحقیقات علمی خود نیاز به بررسی طیف عظیمی از علوم و دستاوردهای علمی مرتبط دارند.
ازاینرو به ترجمه تخصصی مقاله نیاز پیدا میکنند. مقالات درصورتیکه درست ترجمه شوند میتوانند منبع علمی و تحقیقاتی برای پژوهشگران بوده و موجب پاسخگویی به چالشهای ذهنی آنها باشند و آنها را برای رسیدن به هدف موردنظر سوق دهند.
ترجمه کتاب
کتابها همیشه عامل انتقال فرهنگ، علوم مختلف هستند به همین جهت مطالعه کتابهای تخصصی میتواند به آن دسته از افراد که در حوزههای مختلف قصد دارند با تجربیات و نظریه حوزههای مختلف آشنا شوند بسیار کمک کند. ازاینرو ترجمه تخصصی کتابها باید توسط مترجمی که دانش زیادی درزمینهٔ علوم مختلف دارد، انجام پذیرد.
ترجمه ویدئو و فیلم آموزشی
امروزه مطالب بسیار زیادی در قالب فیلم، فایل صوتی و ... منتشر میشود که به کمک اینترنت و شبکههای مجازی بهراحتی در اختیار افراد در زمینههای مختلف قرار میگیرند. بنابراین جهت استفاده و بهرهمندی از مطالبی که در کشورهای مختلف تولید میشود نیاز به ترجمه و یا در برخی مواقع زیرنویس کردن آنها است که بهترین خدمات ترجمه ویدئو و فیلم آموزشی توسط مراکز معتبر ترجمه انجام میشود.
سخن پایانی
انجام صحیح خدمات ترجمه تخصصی متون و موفقیت در این عرصه نیازمند مطالعه و تمرین است. عمل به نکات کاربردی ترجمه تخصصی متون نوعی از این مراحل تمرینی محسوب میشود که میتواند در مراحل تحصیلی و کاری به کمک افراد بیاید.
علاوه بر این دانستن این نکات سبب میشوند تا بتوانید درک خوبی از زبان منبع به دست آورید و بهتر بتوانید ترجمه کلمات را از زبان مبدأ به زبان مقصد انجام دهید. به دلیل حساسیتهای خاص ترجمه متون تخصصی، شبکه مترجمین اشراق برای اینگونه ترجمهها از مترجمین متخصص و هم رشته با زمینه تخصصی متن استفاده میکند. این مجموعه در بیش از 85 رشته تخصصی اعم از پزشکی، مهندسی عمران و ... آماده ارائه خدمت ترجمه تخصصی متون است.