به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، برنامه زنده ثریا در ساعات پایانی شب گذشته 30 بهمن ماه با موضوع بافت تاریخی شیراز و با حضور منتقدان و موافقان طرح روی آنتن شبکه یک سیما رفت.
در اینجا بخشی از مسائل مطرح شده در این برنامه ذکر خواهد شد.
علیرضا صحراییان، معاون توسعه و مدیریت منابع حرم شاهچراغ (ع) در این برنامه گفت: شاید یکی از عللی که اطراف بافت حرم دچار آسیب شده، بلاتکلیفی بوده است.
هدف از تعیین محدوده 57 هکتاری منطبق کردن کلیه فعالیت های فرهنگی و ضوابط شهرسازی با فعالیت آستان های مقدس است.
این نیست که محدوده 57 هکتاری به یک صحن تبدیل شود که مثلا در آن قبر فروشی یا تجاری سازی شود.
تولیت های آستان از گذشته تا کنون همواره مخالف تجاری سازی اطراف و ساخت مجتمع تجاری بین الحرمین بودند که 8 ، 9 هکتار از بافت رسمی شیراز را دچار آسیب کرده است.
تولیت حرم معتقد به گسترش فرهنگ زیارت و فعالیتهای علمی، فرهنگی و اجرایی در محدوده حرم است.
توسعه ای که به عنوان توسعه حرم ذکر می شود در خود حرم قرار است انجام شود و ارتباطی با بافت تاریخی ندارد. این موضوع در حریم املاک خود آستان انجام می شود.
در قسمتی که قرار است صحن محمدی اجرا شود چند خانه تاریخی شناسایی و باز سازی شده است از جمله خانه حسنی اردکانی، خانه صدر جهرمی، خانه اکبری و خانه ظریفکار.
یک طرح در شورای عالی شهر سازی تعریف شد که البته این طرح هم به آستان ارتباطی ندارد و من تنها به عنوان یک کارشناس توضیح می دهم. مقرر شد بین دو حرم یک سری کاربری تعریف شود که این محل با حفظ بناهای تاریخی ثبت شده به پایلوت گردشگری زیارتی کشور تبدیل شود و بعد بحث بر سر این شد که بناهای واجد ارزش نیز شناسایی شوند.
طرحی که یک بخش از روبروی حرم سید علاءالدین حسین، قسمتی از روبروی مسجد جامع عتیق و طبالیون را در نظر گرفته، یک طرح بهسازی با در نظر گرفتن حفظ و احیای بافت است و وسعت آن 1/5 هکتار است.
این طرح و اجرای آن بر عهده حرم نیست. آستان نه مصوب کننده است نه مجری. فقط حرم گاهی به عنوان یک عضو بدون حق رأی در جلسات کمیسیون ماده پنج، شورای برنامه‌ریزی یا شورای عالی شهرسازی دعوت می شود.
در تخریب هایی که در دهه هفتاد انجام شد ای کاش تصمیم به شکلی بود که پیاده راه بین دو حرم تعریف و بناهای ثبت ملی حفظ میشد.
همه تصویب و لغو شدن ها باعث بلاتکلیفی شده است. ما اعتقاد داریم هر چه سریعتر این موضوع تعیین تکلیف شود.
اتفاقات سال 89 نیز بر مبنای طرح شورای عالی شهرسازی و معماری انجام شد.
تخریب های ادامه دار دهه هفتاد، هشتاد و نود!/ استان روی طرح خوب مشاور خط انداخت
در ادامه محمدمهدی کلانتری، مدرس دانشگاه و پژوهشگر مرمت بناها و بافت های تاریخی به عنوان منتقد طرح گفت: در بافت تاریخی شیراز 410 اثر ثبتی، 2هزار اثر واجد ارزش قرار دارد.
سال 89 میدان احمدی بسته و به صحن تبدیل می شود و باعث شد شریان ترافیکی مسدود شود. برای حل مشکل اقدام به احداث خیابان نه دی می کنند که 130 پلاک تاریخی تخریب می شود.
بر مبنای طرح سال 89 تخریب های شرق شاهچراغ به صورت کاملا کف تراش انجام شد یعنی از کوچه گرفته تا بنا کاملا از روی زمین بریده می شود.
بخشی که الان به عنوان چهار دیواری حرم از آن یاد می شود تا ده سال پیش ملک مردم بود.
تخریب ها از سال 90 تا 96 ادامه یافت که آخرین آن خانه سلیمی و منتصری دو بنای ثبت ملی بودند که تخریب شد.
همچنین در سالهای 74 تا 76 به یکباره 8 هکتار از بافت تاریخی تحت عنوان مقدس بین الحرمین به اسم اتصال دو حرم با خاک یکسان شدند اما چیزی به حرم اضافه نشد. تبدیل شد به پاساژ، هتل، شورای شهر، دفتر نمایندگان مجلس.
این تخریب به نام حرم انجام شد اما 11 سال هیچ طرحی برای آن وجود نداشت و رها بود و بعد از آن هم هیچ فضایی به حرم اضافه نکردند، مجتمع تجاری ساخته شد و هیچ منفعتی برای حرم نداشت.
کسانی که این تخلف را انجام دادند الان در سمتهای دیگر دارند بخش های دیگری را تملک می کنند.
اما تخریب 3/5 هکتاری سال 89 برای جریان ترافیکی انجام شد در حالی که بخش های زیادی که به این مسیر مرتبط نبود تخریب شد و تا زیر مسجد نو زده شد.
طرح شورای عالی شهرسازی و معماری یک بخش را برای اتصال دیده اما مسئولان وقت خارج از طرح هر مقدار که توانستند تملک و تخریب کردند و به دلیل تخلفات عدیده سال 94 متوقف شد.
در طرح سال 89 یک راه ارتباطی s شکل و شمال شاهچراغ خیابان 9 دی را دیده شده بود اما بخش هایی که در طرح مسکونی است تخریب شد و در واقع نیت کف تراش کردن کل 57 هکتار است.
طرح جایگزین سال 94 می آید اما در استان تمکین نمی شود و با تخریب دو بنای ثبت ملی کار متوقف شد.
در سفر استانی سال گذشته مجدد طرح 57 هکتاری به عنوان طرح بر زمین مانده مطرح می شود.
این طرح از سال 99 به مشاور سپرده شده بود که توسعه حرمین را فقط در شرق شاهچراغ و آستانه، محدوده بین الحرمین را هم در همین مسیر موجود دیده است. اما در سفر استانی طرح به استان تفویض شد که موضوع خطرناکی است زیرا نهادهای کشوری را خلع ید می شوند.
اصل طرح مشاور، طرح خوبی است اما با تفویض اختیار به استان، یک خط پیشنهادی بر آن انداخته شد که محدوده بین الحرمین را افزایش دهد و در همین افزایش 5پلاک ثبت ملی و 30 پلاک واجد ارزش وجود دارد.
از خرداد ماه تملک شروع شده است. این طرح مصوب وابلاغ شده است.
تخریبی در کار نیست، خدمات پشتیبانی سکونت تصویب شده است
امیرحسین جمشیدی، مدیرکل فنی استانداری فارس به عنوان موافق طرح گفت: سومین طرح جامع شهر شیراز که سال 88 تهیه شد، با یک مصوبه از سوی شورای عالی معماری و شهرسازی به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ شد، و بر اساس آن طرح این وزارت ملزم به تهیه طرح توسعه حرم شاهچراغ در محدوده چهل هکتاری که در سال 89 هکتار تصویب شد که تا محدوده لطفعلی خان ادامه پیدا کرده است.
سال ۹۰ این طرح ابلاغ و آغاز گشت، اما سال ۹۳ اعتراض دوستداران میراث فرهنگی شروع شد و شورای عالی شهرسازی و معماری طرح تصویب شده را لغو کرد.
از آن تاریخ تا ۱۴۰۱ هیچ طرحی مصوبی نداشتیم که بر اساس آن اقدامی شود.
تخریب دو خانه منتصری و سلیمی سال ۹۶ موارد استثنایی بود که شورای تامین مصوب کرد عین همان بنا احداث شود.
سال ۹۴ مجدد تصویب شد طرح تهیه شود اما تا کنون هیچ وقت جمع بندی صورت نگرفته و طرحی که میراث فرهنگی، شهرداری، آستان و راه و شهرسازی متفق القول باشند تهیه نشده است.
وزیر سابق راه و شهرسازی نظرش این بود که این اختلاف نظر ها در استان حل شود و اعلام کرد طرحی که به تصویب استان برسد را من قبول میکنم که نهایتاً این موضوع در مصوبات سفر رئیس جمهور قرار گرفت.
مشاور خوبی برای طرح گرفته شد که دیدگاهش بیشتر میراثی است و سرانجام طرح جدید تهیه و تصویب شد که همه روی آن متفق القول هستند تنها محدوده ۱/۵ هکتاری محل اختلاف است.
بند چهار مصوبه صراحتا می گوید «به منظور ارتقای کیفیت زندگی و سرزندگی اجتماعی و اقتصادی در بافت شهری محدوده ۵۷ هکتاری با رویکرد حفظ کلیه آثار ثبت شده و واجد ارزش با کاربری مسکونی...» یعنی خدمات پشتیبانی سکونت مورد تصویب قرار گرفته است.
الان محدوده اختلاف 1/5 هکتار است در حالی که در طرح سال 89، 3/5 هکتار برای پیاده رو بین دو حرم طراحی شده است.
مساحتی که در طرح جدید که مصوب شده نسبت به طرح ۸۹ (که بیش از پنجاه هکتار بود) ۵ هکتار کمتر است.
با توجه به نامه وزیر شهرسازی در مورخ 21 خرداد مبنی بر اتصال حرمین در قالب یک پیاده راه، یک محدوده در نظر گرفته شده که از شمال به خط ترسیمی نقشه، از شرق به حرم آستانه و از غرب به مسجد عتیق طبالیون، از جنوب به ساختمان بین الحرمین به تصویب رسید.
برای این محدوده طبق ضوابط تعیین شده ذکر شده است که کلیه آثار ثبت شده ملی و واجد ارزش حفظ شده و در صورت تردید در ارزشمندی در یک کمیته بازنگری شود.
بند 7 مصوبه بیان می کند طراحی شهری پیاده راه مناسب با مداخلات کالبدی چون مرمت، حفاظت، نوسازی، باز سازی تغییر عملکرد به فضای باز شهری تهیه و به تأیید کمیسیون ماده پنج برسد.
در خصوص خط پیشنهادی ما همان حرف مشاور را به شکل دیگری بیان کردیم و قرار شد مشاور، بجای پیاده راه طراحی شهرسازی انجام دهد.
کل محدوده هم 95 پلاک است که 60 پلاک فاقد ارزش 5 ثبت شده و 30 پلاک واجد ارزش است.
پایان پیام/ن
