به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، بر اساس شیوهنامههای رژیمی مربوط به سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ میلادی، دستکم ۵۰ درصد از غلات مصرفی روزانه باید از نوع غلات کامل باشند.
بررسیهای انجام شده در ایران نشان میدهد که مردم نان کامل را کمتر و نان سفید را بیشتر مصرف میکنند، درحالی که نان کامل مانند سنگک نسبت به نانهای تهیه شده با آرد سفید مانند لواش از ارزش تغذیهای بالاتری برخوردار است و بخش مهمی از آهن موردنیاز روزانه افراد از طریق نان تامین میشود، مشروط به آنکه زمان ماندگاری خمیر برای انجام تخمیر، کافی باشد.
در سالیان گذشته دانشگاه علوم پزشکی شیراز اقدامات بسیار زیادی برای گسترش میزان استفاده از نان کامل و فرهنگسازی و اطلاعرسانی در بین مردم استان فارس انجام داده است. با این حال نیاز است که این اقدامات در سطح گستردهتری انجام گیرد که این امر، نیازمند استقبال مردم از مصرف نان کامل است.
ویژگیهای نان کامل
نانهایی که با آرد کامل تهیه شده، رنگ تیرهتری دارند و خوب است بدانیم تغییر رنگ در این نوع نان به دلیل افت کیفیت آن نیست، بلکه به دلیل بالا رفتن درصد سبوس است. این نانها ویژگیهای دیگری هم دارند که به اختصار به آنها اشاره خواهیم کرد.
آرد کامل حاوی جوانه و سبوس است؛ در حالی که آرد سفید دارای مقدار ناچیزی سبوس و فاقد جوانه است؛ همچنین آرد کامل منبع غنیتری از فیبر و ویتامینهای گروه B، منیزیم، سلنیوم، روی و ترکیبات آنتی اکسیدانی دیگر را نسبت به آرد سفید دارد که این خود می تواند دلیل مهمی بر اثرات سلامتیبخش نان کامل باشد.
نانی که خمیر آن به صورت طبیعی تخمیر میشود علاوه بر هضم بهتر، اسید اگزالیک و اسید فیتیک آن نیز کاهش و جذب آهن و کلسیم آن بهتر صورت گرفته و عطر و بوی بهتری هم دارد و در مقابل، نان حاصل از خمیرهایی که تخمیر نمیشود و یا با جوش شیرین تخمیر میشود به صورت فطیر و خمیر به دست مصرف کننده میرسد که هضم آن بسیار دشوار است و جذب آهن، کلسیم، روی و دیگر مواد تا حد زیادی کاهش مییابد.
تحقیقات بسیاری نشان داده که مصرف نان کامل در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها از جمله چاقی، دیابت و بیماری های قلبی عروقی، کمک میکند.
مهمترین فواید مصرف نان کامل
- سبوس گندم جزو فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماریهای روده بزرگ تاثیر زیادی دارد.
- غلات کامل بیشتر از غـلات سبوسگیری شده، در دسـتگاه گوارش میماند و احساس سیری بیشتری به فرد میدهـد که می تواند در کنترل وزن و پیشگیری از چاقی موثر باشد.
- مصرف نانهای کامل در مقایسه با نانهای سفید به آهستگی قند خون را بالا میبرد و در نتیجه می تواند به کنترل قند خون و پیشگیری از ابتلا به دیابت کمک کند.
- فیبر موجود در سبوس با اتصال به اسیدهای صفراوی یا چربیها از جذب کلسترول و چربی مواد غذایی جلوگیری میکند که این امر باعث کاهش چربی خون شده و به طور غیر مستقیم از بروز بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری میکند.
- سبوس جزو مواد غذایی مطلوب برای باکتریهای مفید روده است که در مقابل امراض میکروبی روده اقدام میکند و سیستم ایمنی بدن را فعال میکند.
- آهن، اسید فولیک و سایر مواد مغذی موجود در نان کامل به بهبود رشد جسمی و ذهنی کودکان کمک میکند.
- نان کامل سرشار از منیزیم است که برای عملکرد ماهیچه ها و سیستم عصبی اهمیت دارد و موجب تقویت استخوان ها و سیستم ایمنی بدن می شود.
یادداشت از : «مریم مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز