به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، نشست «اشرافیت مسئولین از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» با حضور مهران کریمی، پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی سه شنبه ۱۳ دی ماه، برگزار شد.
مروری بر کلان‌نظریه حکمرانی از سوی رهبری
کریمی در ابتدا گفت: بحثم را با اشاره به کلان نظریه حضرت آقا در باب حکمرانی آغاز می‌کنم؛ نظریه‌ای که پنج مرحله را برای تحقق تمدن نوین اسلامی متصور است. مرحله اول ایجاد انقلاب یا نهضت اسلامی، مرحله دوم نظام سازی اسلامی، مرحله سوم دولت اسلامی، مرحله چهارم جامعه اسلامی و مرحله پنجم نیل به تمدن اسلامی.
این پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: به تعبیر رهبری ما مرحله اول و دوم را پشت سر گذاشتیم و در مرحله سوم قرار داریم. پس از صدور بیانیه گام دوم تقریر‌هایی از این متن ارائه شد با این مضمون که رهبری از کلان نظریه خود عدول کرده است. به تعبیری ایشان پس از این که دیدند در برخی از شرایط نسبت به دولت سازی به مشکل برخوردیم. رویکرد دیگری را اتخاذ کردند، اما من عقیده دارم که این تفسیر از بیانیه دوم غلط است و اساساً بیانیه گام دوم بستری برای تحقق دولت سازی اسلامی است و رویکرد آقا همچنان همان کلان نظریه معروف در حکمرانی است.
اصلاح امور از بالا به پایین است
وی افزود: مسأله اشرافی‌گری را بنده ذیل همین نظریه تفسیر می‌کنم و تحلیلم از اشرافی‌گری با توجه به کلان نظریه حکمرانی حضرت آقا است؛ چرا که اشراف‌گری دو ساحت دارد؛ یکی مربوط به مردم است و دومی مربوط به مسئولین و آنچه که مدنظر ماست، اشرافی‌گری مسئولین است که دلالت‌ها و آثار آن در بستر حکمرانی ظاهر میشود.
کریمی ادامه داد: ما چندی پیش پژوهشی انجام دادیم و در آنجا بیان کردیم که یکی از مهم‌ترین وجوه مورد تاکید رهبری در باب دولت اسلامی خودسازی مسئولین و کارگزاران در جهت تحقق اهداف و آرمان‌ها است. این بدان معناست که حدیث معروف «الناس علی دین ملوکهم» از منظر رهبری یک مبنای مهم و اساسی است که باید به آن رسید.
این پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی تأکید کرد: اصلاح امور و جامعه از منظر امام خمینی و حضرت آقا از بالا به پایین است؛ یعنی اگر به دنبال تربیت اسلامی، جامعه اسلامی و اخلاق اسلامی در بین مردم هستیم، باید آن را از صدر جامعه که مسئولین و دولت هست پیگیری کنیم؛ به عبارتی ما باید در دو بخش اخلاق اسلامی و ساز و کار و مکانیزم اسلامی اصلاح امور را از بالا به پایین دنبال کنیم و اگر غیر از این باشد نمی‌توانیم انتظار یک جامعه اسلامی و تمدن اسلامی را داشته باشیم.
او اشاره کرد: حال در این بین یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت‌سازی اسلامی که مربوط به مسئولین میشود، موضوع اشرافی‌گری آنهاست. برای تبیین و تفهیم بهتر باید گفته شود در فکر سیاسی رهبری مسأله تحقق عدالت یک امر صرفاً سیاسی نیست؛ بلکه دلالت‌های اجتماعی مهمی دارد. به طور مثال رهبری در باب عدالتخواهی به شدت با موضوع افشاگری‌هایی که اعضا در فضای مجازی یا حقیقی مرسوم شده، مخالف است که ما بیاییم بدون محاکمه و پیگیری قانونی و شرعی به صرف اینکه می‌دانیم فلان شخص فلان کاری را انجام داده یا شنیده‌ایم که کاری انجام داده است او را بی‌آبرو کنیم. در ضمنِ این مسأله حضرت آقا توجه به این دارند که بستر اخلاق اجتماعی و عدالت اجتماعی بخشیش در کنش و واکنش مسئولان است. یعنی بروز اشرافی‌گری در سبک زندگی فرهنگ عمومی و تفکر مسئولان موجب پدید آمدن بسیاری از اثرات سوء در اخلاق اجتماعی میشود.
کریمی افزود: رهبری در این‌باره می‌فرمایند: «جلوی اشرافی‌گری باید گرفته بشود؛ اشرافی‌گری بلای کشور است. وقتی اشرافی‌گری در قلّه‌های جامعه به‌وجود آمد، سرریز خواهد شد به بدنه؛ [آن‌وقت] شما می‌بینید فلان خانواده‌ای که وضع معیشتی خوبی هم ندارد، وقتی میخواهد پسرش را داماد کند یا دخترش را عروس کند یا فرض کنید مهمانی بگیرد، مجبور است به سبک اشرافی حرکت بکند. وقتی اشرافی‌گری فرهنگ شد، میشود این. جلوی اشرافی‌گری باید گرفته بشود. رفتار مسئولین، گفتار مسئولین، تعالیمی که می‌دهند، باید ضدّ این جهت اشرافی‌گری باشد؛ کمااینکه اسلام این‌جوری است.» ۱۳۹۵/۰۵/۱۱
کریمی آن‌گاه به فرمایش ایشان اشاره کرد که می‌گویند: «ما البته ضعف‌هایی هم داریم؛ این ضعف‌ها را بایستی از بین ببریم. من بعد برمی‌گردم به این مسأله تحریم و شرائطی که تحمیل شده است و یک جمله‌ای عرض خواهم کرد. ضعف‌های ما خطرهائی است که در سر راه ماست و در این مدت وجود داشته است و باید بعدها جلوی اینها را بگیریم. اولین ضعف ما گرایش به دنیاطلبی بود که گریبان بعضی از ماها را گرفت. بعضی از ما مسئولین دچار دنیاطلبی شدیم، دچار مادیگرائی شدیم؛ برای ما ثروت، تجمل، آرایش، تشریفات و اشرافی‌گری یواش یواش از قبح افتاد. وقتی ما اینجور شدیم، این سرریز میشود به مردم. میل به اشرافی‌گری، میل به تجمل، میل به جمع ثروت و استفاده‌ی از ثروت به شکل نامشروع و نامطلوب، به طور طبیعی در خیلی از انسانها هست. وقتی ما خودمان را رها کردیم، ول کردیم، دچار شدیم، این سرریز میشود به مردم؛ در مردم هم این مسأله پیدا میشود.۱۳۹۰/۱۱/۱۴
پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی ادامه داد: از سخنان رهبری می‌توان چنین برداشت کرد که اشرافی‌گری مسئولین اخلاق جامعه را خراب می‌کند. به تعبیری اگر ما به دنبال دولت‌سازی اسلامی هستیم، این موضوع دارای یکسری دلالت‌ها و وجوه اخلاقی است و اشرافی‌گری دقیقاً نقطه مقابل این مسأله قرار دارد و مثل مین عمل می‌کند که موجب تخریب یک چهارچوب میشود.
وی تصریح کرد: در تفکر سیاسی رهبری، مسئولیت بستر خدمت است. آقا از عبارت ما نوکر مردم هستیم، استفاده می‌کند. امام هم چنین تعبیری دارد. ما می‌توانیم مسئولیت را به عنوان یک طعمه و ابزاری برای دنیا‌پرستی خود تلقی کنیم یا بستری برای خدمت و جهاد که از دل آن افرادی مثل شهید بهشتی و شهید رجایی بیرون می‌آید.
اشرافی‌گری مسئولین با روح نظام اسلامی مغایرت دارد
کریمی در انتها بیان داشت: یک مسأله دیگر در مورد اشرافی‌گری حول محور مردمی بودن نظام اسلامی است؛ به این معنا که کارگزار نظام اسلامی باید خودش را از مردم بداند و رابطه نزدیکی با توده‌های مردمی برقرار کند. این در حالی است که اشرافی‌گری دقیقاً نقطه مقابل آن قرار دارد چرا که یک شخص متأثر از فرهنگ اشرافی‌گری هیچ‌گاه خودش را در مقامی نمی‌بیند که بخواهد با یک کارگر یا یک شخص عادی نشست و برخاست کند.
پایان پیام/
