به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، برنامه شب شعر تاجیکستان و ایران با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سفیر جمهوری اسلامی ایران، معاون وزیر فرهنگ تاجیکستان و جمع زیادی از شخصیت‌های ادبی، فرهنگی و دوستداران شعر و ادب فارسی در محل اتحادیه نویسندگان تاجیکستان در فضای دوستی و صمیمیت برگزار شد.
«نظام قاسم» رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان ضمن افتتاح این محفل ادبی، به «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مهمانان ایرانی خیر مقدم عرض کرد و گفت: آنچه را که میان تاجیکستان و ایران وجود دارد، نمی‌توان فقط روابط عنوان کرد، چرا که در اصل یک زندگی مشترک بسیار طولانی، زیبا، پرمعنی و فرح‌بخشی است که امیدواریم قرن‌ها ادامه خواهد داشت. در این سفر طولانی تاریخ، یاور تاجیک‌ها و ایرانی‌ها دو عامل است که یکی زبان و دیگری ادبیات است و ما را به سوی افق‌های نوین همزیستی، همفکری و همدلی هدایت می‌کند.
وی ادامه داد: خوشبختانه در دوران جدید با کسب استقلال تاجیکستان، روابط میان دو کشور در زمینه‌های مختلف به پیشرفت‌های خوبی دست یافته است که نتایج آن را می‌توان در ساخت جاده، تونل، کارخانجات و غیره مشاهده کرد. به ویژه سفرهای متقابل رؤسای جمهور تاجیکستان و ایران فرصت‌های مناسبی را برای توسعه همکاری‌های دوجانبه و از جمله تعاملات فرهنگی و ادبی فراهم کرده است. از جمله طی سال‌های اخیر به انتشار آثار شاعران، نویسندگان و محققان تاجیک و ایرانی در کشورهای یکدیگر توجه بالایی مبذول شده است.
رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان یادآور شد: یک ماه قبل در ایران روزهای فرهنگی تاجیکستان برگزار و علاوه بر تهران، همچنین برنامه‌های خوبی در دو شهر نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای همه فارسی زبانان و از جمله تاجیک‌ها مهم و عزیز، یعنی شیراز و تبریز اجرا شد.
وی ابراز امیدواری کرد که پیوند دوستی و اخوت میان دو کشور همزبان و هم‌فرهنگ بیش از پیش تقویت خواهد شد.
سپس «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران طی سخنانی با ابراز خوشحالی از فراهم شدن فرصت حضور در جمع ادیبان و فرهیختگان تاجیکستان، گفت: امروز شعرا و نویسندگان خوب کشور برادر تاجیکستان، هنرمندان و تمام کسانی که به‌گونه‌ای به ادبیات ربط دارند یا علاقه‌مند هستند؛ تلاش می‌کنند با ایجاد و خلق آثار نوین ارزشمند، این ادبیات را در خود کشور و در میان جامعه جهان معرفی کنند. در اشعار شاعران معاصر تاجیک از ایران کنونی به تعابیر «ریشه» «اصل»، «منشاء اجداد»، «تار و پود»، «قصر جهان‌آرا»، «نور جام جم»، «خانه ایمان»، «میعادگاه»، «قبله»، «قبله‌‌نما»، «آشیان سیمرغ»، «سرزمین دلیران»، ««بارگاه نور خدا»، «سرزمین جاوید ایزدی»، «قلمرو عشق و ایمان» و غیره یاد شده است. شعرای تاجیک وقتی درباره هم‌بستگی ایران و تاجیکستان سخن می‌گویند؛ تعابیر «یک جان در دو تن» ، «یک روح در دو پیکر»، «دو دیده و یک دل»، «یک بحر و دو ساحل»، «دو مغز در یک پسته» به کار می‌برند.
وی با ذکر این نکته که «زبان در مقام مهم‌ترین مؤلفه فرهنگ، یکی از ملاک‌های معرفی‌شده برای تعیین حدود مصداقی ایران فرهنگی است»، تصریح کرد: در بحث فرهنگ در ایران فرهنگی، ادبیات پارسی مهم‌ترین نماد فرهنگی است. طبیعتاً ایران فرهنگی مرزهایش بسیار دورتر و قلمروی آن بسیار پهناورتر از جغرافیای کنونی ایران است. سپس زبان و ادبیات شیرین پارسی که تیره‌های گوناگون ایرانی را در هر سرزمین به یکدیگر پیوند می‌دهد، به منزله سازنده هویت مشترک با کشورهای تاجیکستان و افغانستان است و ارزش و اهمیت شعر و ادبیات در میان پارسی زبانانی چون ایران و تاجیکستان می‌تواند زمینه مناسبی باشد برای تعمیق تعلق‌های فرهنگی.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران ادامه داد: دو ملت ایران و تاجیک به گذشته خود که می‌نگرند، به ریشه‌های خود باز می‌گردند؛ نقاط مشترک می‌یابند و احساس یگانگی و همدلی می‌کنند. گویی از این مانع‌ها، مرزهای فکری و تعلق‌ها رهایی پیدا کرده و به ذات خود و به معنا برمی‌گردند و این برای ما باعث خوشحالی و خوشنامی است. این وظیفه ماست اجازه ندهیم فاصله مکانی، بین ما جدایی افکند و فرزندان راستین رودکی، فردوسی و ابن سینا را در آن سوی آمو تنها نگذاریم. زیرا چه بخواهیم چه نخواهیم، آنها برادران و خواهران ما هستند و فرهنگ، ادبیات و زبان مشترک، شناسنامه خدشه ناپذیر و بهترین دلیل این ادّعاست.
اسماعیلی در بخش پایانی سخنان خود بیان کرد: خوشبختانه شاعران تاجیک با توجه به تاریخ، فرهنگ، دین و تمدن مشترکی که ایرانی‌ها و تاجیکان در طول تاریخ بنیاد کرده‌اند، دوستی، یک‌دلی و هم‌بستگی ایرانی و تاجیک را پایدار و خدشه‌ناپذیر می‌دانند که در حقیقت اراده و خواست ملتهای دو کشور است. مرحوم جمال‌الدین کریم‌زاده شاعر خوش کلام تاجیک در شعر خود بنام «عهد و وفا» بر این امر مهم اینگونه تاکید کرده است:
ایرانی و تاجیک ز یک گل بوده
چون نُقل یکی مجلس و محفل بوده
تا بود ستارگان دنیا و بشر
آنان چو برادران یک‌دل بوده
ما در غم هم چو جان و سر باخته‌ایم
از نقد وفای هم سر افراخته‌ایم
جاوید چو شعر حافظ و خیام است
کاخی که ز مهر و دوستی ساخته‌ایم
گر دوست صفای خانه انسان است
کاشانه با دوست چراغستان است
یک دوست اگر تاجیکستان دارد
ایرانی و ایران و ابد ایران است
در ادامه برنامه «علیرضا قزوه» رئیس دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما و شاعر نامی ایران خبر داد که کتاب 8 نفر از شاعران شناخته تاجیک «عسکر حکیم»، «نظام قاسم»، «رستم وهاب زاده»، «فرزانه خجندی»، «دولت رحمانیان»، «رستم عجمی»، «شاه منصور شاه‌میرزا» و «بوری کریم» در ایران منتشر شده و ضمن این برنامه از آنها رونمایی می‌شود.
وی همچنین اعلام کرد که انتشار آثار 30 نفر از شاعران و نویسندگان مشهور و همچنین جوان تاجیک نیز در دستور کار قرار گرفته و در آینده بر تعداد آنها افزوده خواهد شد.
«محمدتقی صابری» سفیر جمهوری اسلامی ایران از همکاری خوب مقامات تاجیک در برگزاری هفته فرهنگی ایران قدردانی کرد و حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در راس یک هیئت بلندپایه را دلیل توجه بالای «تهران» به تقویت همکاری‌ها با این کشور دوست، همزبان و هم‌فرهنگ دانست.
وی برگزاری روزهای فرهنگی ایران و تاجیکستان در کشورهای یکدیگر طی فاصله یک ماه اخیر را مبین اهمیت حوزه فرهنگ، هنر و ادب برای روابط میان تهران و دوشنبه عنوان کرد.
صابری با اشاره به موضوع اعلام آمادگی برای انتشار آثار 30 نفر از ادیبان تاجیک در ایران، گفت که چاپ کتاب‌های شاعران و نویسندگان تاجیک در ایران محدودیتی ندارد.
«گل‌رخسار صفی» شاعر نامی تاجیک خوشحالی خود از فرصت دیدار و صحبت با اهل ادب و فرهنگ ایران را با این قطعه شعر بیان کرد:
چه خوش باشد که بعد انتظاری
به امیدی رسد امیدواری
از آن خوشتر وزان بهتر نباشد
دمی که می‌رسد یاری به یاری
وی با اشاره به علایق متقابل تاجیک‌ها و ایرانی‌ها و یادآوری از وجود نام‌های «ایران‌دخت»، «ایران‌گل»، «ایران‌بیبی» و «ایران‌ماه» در خانواده‌های مردم تاجیک، بیان کرد: جالب است که این نام‌ها در تاجیکستان معمولا به زن‌ها تعلق می‌گیرند و دلیلش نیز بر آن بر می‌گردد که دقیقا زن‌ها بودند که کتاب حافظ را در گهواره زیر بالین کودکانشان می‌گذاشتند و آنها بودند که زبان ما و شما را از گزندها نگاه داشتند. آنها باز هم فرزندانی به دنیا خواهند آورد که نه تنها این زبان زیبا و فرهنگ بزرگ آریایی را حفظ خواهند کرد، بلکه افتخارات جدیدی خواهند آفرید:
با شیوه عاشقان سخن میگویم
با لهجه عارفان سخن میگویم
از آنکه به فارسی سخن میگویم
با لحن فرشتگان سخن میگویم
سپس شاعران تاجیک و ایرانی «نظام قاسم»، «علی رضا قزوه»، «عسکر حکیم»، «غلام رضا خوش اقبال»، «رستم وهاب زاده»، «دولت صفر»، « محمدرضا بحری لاله»، «بهروز ذبیح‌الله»، «محمد غایب»، «محمد مرادی» به قرائت اشعار خود پرداختند که بیشتر در وصف تاجیکستان و ایران، افتخارات مشترک تاریخی و تمدنی، دوستی و برادری بین دو ملت سروده شده‌اند.
اجرای موسیقی از سوی گروه «شهپر»، «افضل‌شاه شادی» و «عمر تیمور» از دیگر بخش‌های برنامه زیبا و معنوی شب شعر تاجیکستان و ایران بود که مورد تشویق و استقبال گرم قرار گرفت.
شایان ذکر است که علاقه دوستداران شعر و ادب مشترک فارسی-تاجیکی تا جای بود که تعداد قابل توجهی از حضار تا پایان این برنامه که حدود سه ساعت ادامه کرد، سر پای ایستاده و آن را دنبال کردند.
پایان پیام/ح
