گروه زندگی ـ زهره سعیدی: سال‌هاست که شاهد هستیم بخش اعظمی از زنان و دختران جوان تا میانسال ما به دلائل مختلف از علاقه به پیشرفت های شغلی گرفته تا اجبار اقتصادی و سرپرستی خانوار، صبح‌ها در تاریکی از خانه بیرون می‌زنند و به محل کارهایشان می‌روند و تا عصرگاه مشغول به کار بیرون از منزل هستند، شب هنگام نیز با خستگی هر چه تمام‌تر یا باید به امورات خانه بپردازند یا فرزندانشان.
شاید با این عبارات آشنا باشید که مردم درباره بانوان شاغل می‌گویند: «بنده خدا هیچوقت غذاش گرم نیست و همیشه باید غذای مونده یا فریزری بخوره» یا جملاتی مثل اینکه «بچه هایشان همیشه مهد هستند و هیچوقت خانواده همدیگر را نمی‌بینند». شاید اقتضای عصر امروز این باشد که زنان نیز همپای مردانشان بیرون از منزل کار کنند و شاید هم خود بانوان علاقه داشته باشندکه دستشان در جیب خودشان باشد و به عبارتی استقلال مالی داشته باشند، یا اینکه کمک خرج خانواده شوند، اما در هر حال می توان از طریق سیستم سیاست گذاری کاری انجام داد که لااقل بخشی از بار روی دوششان کمتر شود.
دوره شیوع ویروس کرونا ثابت کرد که در برخی مشاغل می توان روزهایی را به دورکاری پرداخت و البته این مختص بانوان نیست ، منتها دولت ابلاغیه ای برای بانوان فرزند دار صادر کرد، مبنی بر اینکه بانوان دارای فرزند زیر هفت سال در دوره کرونا در منزل حضور داشته باشند و اتفاقات بهره وری شان نیز طبق تحقیقات نسبت به قبل کاهش پیدا نکرد. اخیرا پویشی در خبرگزاری فارس با عنوان «ساعت کاری زنان شاغل کاهش یابد» از سوی مخاطبان فارس من ثبت و به مطالبه بخشی از بانوان کارمند تبدیل شده است.
نویسنده این پویش می‌گوید:« در اکثر ادارات و کارگاه‌ها ساعت کاری کارمندان و کارگران از ساعت ۸ تا ۱۶ است، یعنی از حدود ساعت ۶ صبح تا ۶ غروب کار ادامه دارد. خانم ها در زمستان در تاریکی منزل را ترک کرده و در تاریکی نیز به منزل باز می‌گردند. این بانوان شاغل رسما دوازده ساعت از وقت خود را در منزل نیستند تصور کنید این رویه برای مدت سی سال خدمت (یعنی از حدود بیست سالگی تا چهل و پنج سالگی) که دقیقا اوج باروری و تربیت فرزند برای هر بانوی ایرانی است، ادامه دارد و قطعا چنین چیزی با کرامت خانواده و سیاست های فرزندآوری نظام جمهوری اسلامی ایران نیز در تعارض است»
«میترا امین‌لو»، دبیر انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران در گفت وگو با فارس در این باره می گوید: «قطعا علت خیلی از مشکلات و استرس های ما این روزها همین ساعت کاری بدون انعطاف است اینکه همه باید سر یک ساعتی مثلا هفت یا شش صبح در اداره یا هر شغل دیگری انگشت کاری بزنند و بعد هم سر یک ساعتی اگر کارشان تمام شود از محل کار خارج شوند».
من اعتقاد دارم که مسئولیت گرداندن یک خانواده با خانم خانه نیست، مسئولیت با همه اعضای خانواده است هم مرد، زن و بچه ها. چرا که همه اینها مسئول نگهداری و مراقبت از هم هستند و خانواده یک سیستم است. بنابراین اگر به خانواده اینطور نگاه کنیم دیگر باز شناور بودن یا ثابت بودن ساعت کاری نیز مسئله زن و مرد ندارد. اگر زنی یا مردی به ویژه در فضای دولتی که آنقدر هزینه ها نیز بالا است و در یک سیستم حکمرانی سالم ساعتی کمتر نیز در محل کار حضور داشته باشد، قطعا هزینه‌های تحمیل شده به دولت کمتر می شود اما آیا واقعا دولت ما اینطور عمل می کند؟
بنابراین در این فضای منعطف اگر مرد یا زن کارمند یا کارگر یک ساعت هم کمتر در محل کار باشند، یک ساعت برق یا آب، چای و غذای کمتری مصرف می‌کنند لذا اینجا من تفکیکی بین زن و مرد قائل نمی شوم به ویژه اینکه معتقد به شناور بودن ساعت کاری به دلائل فیزیولوژیک متفاوت بدن هر انسانی هستم. منظورم این است که مثلا برخی افراد آدم های شب هستند مثلا در ساعت های تاریکی راندمان کاری بالاتری دارند،یابرخی دیگر صبح های زود ذهنشان بهتر کار می کند.
البته باز هم منظورم این نیست که بگوییم مثلا ساعت کاری همه شناور باشد یکی دوست داشته باشد یک روز شش صبح بیاید یک روز دیگر دوازده شب یا برعکس، چرا که ساعات کاری افراد با هم در یک محل کارگاهی باید همپوشانی داشته باشد، درستش شاید این باشد که بگوییم در دوازده ساعت، هشت ساعت یک نفر باید در محل کارش حضور داشته باشد و این هشت ساعت را شناور کنیم»
«میترا امین لو»دبیر انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
*چرا بچه‌ها در محیط‌های کاری‌مان حضور ندارند
خیلی از افراد معتقد هستند که خوب است بتوانند فرزندانشان را نیز به همراه خود به محل کار ببرند، مثلا اتاقی یا بخشی مثل مهد برای بچه‌ها باشد و آنها هم خیالشان راحت باشد که بتوانند به کارشان برسند.
امین لو در این باره می‌گوید: «ما چقدر در تصاویر فضای مجازی می بینیم که مثلا نماینده پارلمان فلان کشور اروپایی با بچه اش در پارلمان حضور پیدا کرده و اتفاقا هم خیلی خوشمان می آید و تحسینش می کنیم اما به خودمان که می رسد، سختمان است یا مدیرانمان چنین چیزی را بر نمی تابند. چه اشکالی دارد که مثلا در محل کار یک بچه کوچک هم باشد که اتفاقا در گوشه ای بازی کند یا حتی شیطنت داشته باشد.
خاطرم می آید که در یکی از سال های 88 یا 89 قانونی آمد که مهدکودک های ادارات جمع شود، من چون خودم بچه هایم دقیقا تا شش سالگی در مهد کودک محل کارم حضور داشتند اما دقیقا زمانی که می خواستند به مدرسه بروند این قانون لغو شد. چرا ما نباید فضا را برای کم شدن دغدغه بانوان مناسب کنیم؟ سیاست گذاران تفکرشان شاید این باشد که مثلا یک خانمی بچه اش را در مهد یا خانه بگذارد ، آن سوی شهر به سر کار برود و هزار مشکل یا مسئله ممکن است برای این بچه پیش بیاید و مادر نتواند به سرعت خود را به او برساند درحالیکه اگر یک فضا امنی در محیط کار برای بچه ها ایجاد شود، این مادر هم با خیال راحت به کارش می پردازد.
ما دقیقا حرف سیاست مدارانمان در کلام به دنبال استحکام خانواده اما در عمل و محیط کار به شدت خانواده ستیز می شود. به هرحال این بچه ها بخشی از جامعه هستند چرا باید آنقدر رسمی برخورد کنیم که حضوری در محل کارمان نداشته باشند. گاهی ما آنقدر مسائل را پیچیده، سخت و رسمی می کنیم که همه جای زندگی مان ترکیبی از این پیچیدگی ها می شود.»
شما تصور کنید یک روز صبح به جای یک خانم، آقا هستید و اتفاقا اتفاقی باعث شده که دچار تشویش شده و در محل کار حواستان نباشد، همه چیز دست به دست هم می‌دهد که روزتان خراب شود و کارتان به هم بریزد. حال یک زن را در نظر بگیرید که مادر هم هست. هر روز صبح تا عصر این احساس اضطراب اینکه بچه کجاست و چه می کند، با اوست. با این حال همین خانم در رقابت با یک آقا نیز در محل کارش هست و اتفاقا میزان بهره وری کارش نیز کمتر نیست. بنابراین اگر بتوانیم دغدغه او را رفع کنیم، قطعا برای سلامت او و کارش نیز بهتر است. حال تصور کنید یک آدمی را که در باغچه بیل می زند، اما دستش نیز با چاقو بریده و زخم شده و او را اذیت می‌کند اما به او اجازه نمی دهند که آن را باندپیچی کند. سیستم مشاغل ما دقیقا همینطور است این سیاست گذار در محل اشتغال بانوان اتفاقا خانواده ستیز عمل می کند.
امین لو همچنین می گوید: «به نظر من در بخش خصوصی انعطاف بیشتری برای حضور بچه ها در مشاغل بانوان وجود دارد تا ادارات دولتی، چرا که من به شخصه خودم این تجربه را دارم و در بین همکارانم هم زیاد دیده ام. نکته دیگر هم این است که اکثر مدیران و معاونان ما در این زمینه آقایان هستند و آنها به سختی می توانند دغدغه های یک خانم در محل کار را که مادر هم هست، درک کنند و زمانی که مشکلی پیش می آید، این کارمند را یک کارمند ناکارآمد ارزیابی می کنند، در این زمینه باید آقایان نیز به درک بهتری برسند.»
پایان پیام/ ت 1
