خبرگزاری فارس- مرتضی مزینانی: ظهر روز دوشنبه، دوم خردادماه ۱۴۰۱، در تقویم ایران روز تلخی است؛ فروریختن ساختمان متروپل، حادثه‌ای بود که در خیابان امیرکبیر (امیری) شهر آبادان رخ داد و میلیون‌ها ایران را داغدار کرد.
حادثه، ساده نبود. بخشی از برج شماره ۲ متروپل فروریخته بود و در پی وقوع این حادثه، شماری از هم‌وطنانمان جان خود را زیر انبوهی از آوارهای این ساختمان از دست دادند.
به گفته مسؤولان، این حادثه تا ۱۷ خردادماه، ۴۳ فوتی و ۳۷ نفر مصدوم داشته و امروز گرچه عملیات آواربرداری متروپل به پایان رسیده است؛ اما همچنان غم این حادثه تلخ در یادها ماندگار است.
گرچه این ساختمان بخشی از پروژه برج‌های دوقلوی متروپل مربوط به هلدینگ عبدالباقی بود که به‌نوعی پروژه‌ای شخصی‌ساز محسوب می‌شود؛ اما امروز واژه «متروپل»، دیگر یادآور تنها یک ساختمان نیست. این اسم، هشداری برای صدها، بلکه میلیون‌ها سازه غیرمقاوم و مستعد ریزش است که هر آینه، جان شهروندان این مرزوبوم را تهدید می‌کند.
ریزش متروپل که گفته شد بر اثر شکست سازه‌ای به خاطر نقض ضوابط فنی و استانداردها رخ داده، خود باید درس عبرتی برای ما باشد تا نسبت به سایر ساختمان‌های دارای شرایط مشابه بیشتر حساس شده و اقدامات پیشگیرانه را قبل از وقوع حادثه مدنظر قرار دهیم.
ریزش ساختمان متروپل آبادان و عملیات آواربرداری چندین روزه و احتمالاً تخریب باقی‌مانده ساختمان را نباید ساده دید؛ عمده مشکل در چنین طرح‌هایی، به «عدم نظارت کافی» بازمی‌گردد که متأسفانه در برخی پروژه‌های دولتی‌ساز یا تحت نظارت و هدایت دولت نیز دیده می‌شود.
در سال‌های اخیر، متروپل‌های دولتی‌ساز یا تحت عنوان طرح‌های دولت، در حالی بیخ گوش مردم قد کشیده‌اند که هر روز بیم وقوع حوادث مشابه آبادان در آنها می‌رود و یک پرسش اساسی بی‌پاسخ، همچنان در اذهان مطرح است: نظارت دولت بر ساخت‌وسازها بالأخره تشدید می‌شود؟
نمونه‌ای از طرح‌های غیرفنی در مجتمع مسکونی مهر سرخه
برش اول: ریزش پارکینگ در مجتمع مسکن مهر سرخه!
یکی از طرح‌هایی که در قالب شرکت‌های تعاونی و با نظارت دولت در سال‌های اخیر در کشورمان اجرا شده، طرح «مسکن مهر» است؛ این طرح، گرچه به‌سرعت توانست به نیاز شدید بازار مسکن پاسخ دهد و در تعدیل قیمت‌ها اثر خوبی بگذارد، اما معایبی در اجرا هم داشت.
فارغ از مزایا و اثرات مثبت این طرح در بازار مسکن به‌ویژه در کاهش مشکلات قشر کم‌درآمد جامعه، یکی از حلقه‌های مفقوده اساسی در اجرای طرح مسکن مهر، همواره «نظارت کافی دولت» بوده است.
کُمیت چهار دولت گذشته که مبدع طرح و مجری و تکمیل‌کننده واحدهای مسکونی مهر بوده‌اند، همواره در بخش نظارت عالی بر اجرای پروژه لنگ زده است.
ریزش متروپل، خود باید درس عبرتی باشد تا نسبت به سایر ساختمان‌های دارای شرایط مشابه بیشتر حساس شده و اقدامات پیشگیرانه را قبل از وقوع حادثه مدنظر قرار دهیم
شرایط امروز واحدهای مسکونی مهر در اغلب نقاط کشور نشان می‌دهد که باید نظارت جدی‌تری بر نحوه اجرای این طرح که زیر نظر دولت به مرحله اجرا رسید، انجام می‌شد که متأسفانه این اقدام عملی نشده است.
یک نمونه از حوادثی که در طرح مسکن مهر و در روزهای اخیر در استان سمنان رخ داده، مربوط به «ریزش پارکینگ مجتمع مسکن مهر سرخه» است؛ تنها یک برش از آنچه می‌تواند در آینده بیش از امروز خطرآفرین شود.
گفته شد که به دنبال ترکیدگی لوله آب، بخشی از پارکینگ مجتمع مسکن مهر سرخه ریزش کرده و سبب ایجاد حفره‌ای بزرگ و آویزان شدن خودروها از آن شده است (فارس به‌زودی گزارش مشروحی از این حادثه منتشر خواهد کرد).
مسؤولان آبفا می‌گویند: در این مجتمع، در پی ترکیدگی لوله و نشست زمین، پس از رفع مشکل، باز به دلیل داشتن انشعابات دیگر با کشش لوله، بعد از اتصال، آب از جای دیگر لوله نشت کرد و نیروهای امدادی مجدداً برای رفع مشکل در محل حادثه حضور یافتند.
گفته می‌شود در مسکن مهر سرخه، روش اصلی برای نصب کنتور و آب‌رسانی به واحدهای مجتمع مسکن مهر رعایت نشده و این‌چنین خسارت سنگین بر جای گذاشته است.
مسکن مهر سمنان نیازمند توجه بیشتر مسؤولان است
برش دوم: 2 بلوک مسکن مهر سمنان؛ همچنان درگیر بی‌خطرسازی!
نبود نظارت کافی و صحیح در طرح‌هایی که زیر نظر دولت به مرحله اجرا رسیده، تنها به ریزش پارکینگ در مجتمع مسکن مهر، کیفیت پایین سازه و نازک‌کاری‌های داخلی و عدم تأمین بسیاری از زیرساخت‌های جانبی منتهی نمی‌شود؛ گاهی این بی‌توجهی‌ها، جان کل ساکنان مجتمع‌ها را تهدید می‌کند.
دو بلوک مسکن مهر سمنان، بعد از چند سال، همچنان درگیر بی‌خطرسازی است و هر روز بیم وقوع حادثه در آنها می‌رود؛ گرچه اقداماتی نیز برای پیشگیری از وقوع حادثه‌ای مشابه متروپل آبادان در آنها در نظر گرفته شده است.
محمدشریف ابراهیمی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان با اشاره به اقدامات دستگاه قضا برای بی‌خطرسازی دو بلوک مسکن مهر سمنان، از احتمال صدور اخطار تخلیه این بلوک‌ها برای اجرای مقاوم‌سازی اساسی آنها خبر می‌دهد و می‌گوید: به‌عنوان یکی از موضوعاتی که می‌توانست نقض حقوق عامه در آن مطرح باشد و با توجه به گزارش‌های مردمی، از سال 98 به موضوع ایمن‌سازی ساختمان‌های مسکن مهر ورود پیدا کردیم.
وی با اشاره به اینکه ورود به بحث ایمن‌سازی ساختمان‌های عمومی مانند مسکن مهر موضوع جدیدی نبوده و مربوط به بعد از حادثه متروپل نمی‌شود، تصریح کرد: از سال 98 تاکنون اقدامات و پیگیری‌های خوبی در این زمینه انجام دادیم.
در سال‌های اخیر، متروپل‌های دولتی‌ساز یا تحت عنوان طرح‌های دولت، در حالی بیخ گوش مردم قد کشیده‌اند
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان با اشاره به ورود دادستانی به بحث مقاوم‌سازی دو بلوک از واحدهای مسکن مهر در استان سمنان تصریح کرد: در مقاوم‌سازی دو بلوک به سمتی رفتیم که مردم مجبور به تخلیه واحدهای خود نشوند؛ شاید اقدامات انجام‌شده در این زمینه تاکنون کافی نبوده و هنوز به حد لازم نرسیده باشد؛ اما مسؤولان هنوز دارند تلاش می‌کنند.
وی تأکید کرد: اگر به این نتیجه برسیم که مقاوم‌سازی انجام‌شده، مناسب نیست، عقل و شرع و حفظ جان مردم اقتضا می‌کند که بر اساس قانون و طبق مقررات آن اخطار دهیم که این ساختمان‌ها به‌صورت موقت تخلیه شود تا مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی به‌صورت مطلوب و بر اساس استانداردهای لازم صورت گیرد.
سازه این خوابگاه ناایمن در سمنان قرار بود «پلمب» شود!
برش سوم: خوابگاهی ناایمن در مرکز استان سمنان!
در روزهای اخیر، جلسات مختلفی برای بررسی چالش‌های فنی ۲۴ پروژه دستگاه‌های دولتی استان سمنان برگزار شده تا ضمن رفع دغدغه‌های موجود در این طرح‌ها، مشکلات آنها نیز به بهترین شکل ممکن رفع شود؛ یکی از این پروژه‌ها، یک خوابگاه ورزشی ناایمن در مرکز استان است.
بازسازی خوابگاه ورزشی مجموعه چمران سمنان امروز دچار ایرادات اساسی شده و علاوه بر قطع تعداد زیادی از درختان قدیمی به‌منظور ساخت‌وساز در این طرح، گفته می‌شود برای احداث این بنا، مجوزهای لازم از شهرداری اخذ نشده است و الزامات مهندسی در آن رعایت نمی‌شود.
استانداری سمنان البته رویکرد پیشگیری را برای حفظ ایمنی مردم در این طرح در پیش گرفته و این نقطه مثبتی است؛ اما لازم است تا برخورد با بانیان این قبیل پروژه‌ها با قاطعیت تمام توسط دستگاه‌های اجرایی، نظارتی و قضایی ادامه‌دار باشد.
محمد حمیدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان با اشاره به اجرای یک ساختمان خوابگاه ورزشی در شهر سمنان اذعان می‌کند: این خوابگاه دارای ایرادات جدی بود که مصوب شد تا پس از پلمب ساختمان، اصلاحات توسط مشاور ذی‌صلاح مقاوم‌سازی بررسی شود.
دادستانی به مقاوم‌سازی دو بلوک از واحدهای مسکن مهر در سمنان ورود کرده است
وی در خصوص اجرای مجدد پروژه ساختمان خوابگاه ورزشی گفت: پس از انجام اصلاحات، باید نقشه این ساختمان مورد تأیید مشاور مقاوم‌سازی قرار گیرد؛ در غیر این صورت، روند فسخ قرارداد را دستگاه‌های اجرایی با سرمایه‌گذار پیگیری کنند تا با اجرای پروژه غیر فنی این ساختمان که مورداستفاده عموم مردم است، با مشکل مواجه نشویم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان اظهار کرد: بررسی و نظارت بر اجرای پروژه‌هایی که از محل اعتبارات عمومی دولت تأمین اعتبار می‌شوند، ضرورت دارد.
حمیدی اضافه کرد: پروژه‌های عمرانی توسط کمیته نظارت شورای فنی استان سمنان نظارت و رصد می‌شوند و مشکلات اجرایی موجود در پروژه‌ها، تک‌به‌تک به دستگاه‌های اجرایی استان سمنان ابلاغ شده است تا با حضور و گزارش دستگاه‌های اجرایی، شاهد رفع این مشکلات باشیم.
نمونه‌ای از طرح‌های غیرفنی در مجتمع مسکونی مهر سرخه
مطالبه مردم از دستگاه قضا: مماشات نکنید!
بر اساس اعلام دادستان خوزستان، بیش از ۱۶ نفر در ارتباط با حادثه متروپل بازداشت شده‌اند و ممکن است به‌موجب نظر هیأت کارشناسی، افراد دیگری نیز مقصر شناخته شوند؛ این امر، ابعاد گسترده تنها یک پرونده از ساخت‌وسازهای ناایمن در کشورمان را نشان می‌دهد.
رئیس قوه قضاییه هم در همان روزهای نخست واقعه متروپل، از مسؤولان دستگاه قضایی خواست تا رسیدگی به پرونده متروپل را معطل شناسایی همه افراد مقصر نکنند و تقصیر هر کسی که محرز شد؛ پرونده را سریع به دادگاه بفرستند.
معاون اول دادستان کل کشور نیز تأکید کرد که با افراد خاطی در حادثه متروپل بر اساس تخلف و یا جرمی که مرتکب شده‌اند، برخورد خواهد شد.
محمدجعفر عبداللهی، رئیس‌کل دادگستری استان سمنان در همین زمینه، صیانت از زیرساخت‌ها و حفاظت از جان مردم را ضرورتی جدی عنوان می‌کند و می‌گوید: امر مهم پیش‌بینی و پیشگیری از مخاطرات و تهدیدات و حوادث مختلف باید همواره مدنظر باشد و حساسیت بیشتر نسبت به اجرای اصول ایمنی، حفاظتی و پدافندی در همه سطوح و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی مورد تأکید است.
رئیس‌کل دادگستری استان سمنان، وجود ساختمان‌ها و سازه‌های ناایمن را از موضوعات تهدیدزا دانست و رعایت الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل برای مصون‌سازی و کاهش آسیب‌پذیری در را در این زمینه خواستار شد.
شرایط امروز واحدهای مسکونی مهر در اغلب نقاط کشور نشان می‌دهد که باید نظارت جدی‌تری بر نحوه اجرای این طرح که زیر نظر دولت به مرحله اجرا رسید
امروز اما مطالبه جدی از دستگاه قضایی این است که با عاملان ساخت‌وسازهای ناایمن در شهرهای مختلف کشور مماشاتی صورت نگیرد.
در عین حال، باید با افرادی که چه در دولت و چه در غیر آن، مسؤول نظارت عالی بر پروژه‌های دولتی‌ساز یا تحت نظارت دولت بوده و به وظایف خود به‌خوبی عمل نکرده‌اند، برخوری قاطع انجام شود.
گزارش دادستانی از متروپل‌های شهرهای مختلف کشور ازجمله شهرهای استان سمنان باید دقیق و متقن و البته با همراهی شهرداری‌ها تهیه شده و با توجه به اهمیت آن در مرحله بررسی جدی قرار گیرد.
با انتشار این گزارش، علاوه بر شفاف‌سازی ابعاد بسیاری از سودجویی‌ها، افرادی که در حادثه‌های احتمالی آینده نقش داشته باشند، از همین امروز و بدون نیاز به تحقیقات پیچیده در آینده، قابل پیگرد خواهند بود.
بازسازی خوابگاه ورزشی مجموعه چمران سمنان امروز دچار ایرادات اساسی شده است
ملاحظه نفرمایید؛ تخریب و مجازات کنید!
«تخریب متروپل آغاز شد»؛ این تیتر شاید خوشایندی بود که در روزهای گذشته در صدر اخبار رسانه‌ها نشست. «خوشایند»، نه از این جهت که «تخریب» ماهیتاً امری مطلوب باشد، بلکه از این باب که هم قاطعیت در برخورد با ساختمان‌های ناایمن را بالأخره در دولت فعلی نشان می‌دهد و هم اهمیت حفاظت از جان انسان‌ها را گوشزد می‌کند.
به گفته وزیر کشور، «متروپل در حال حاضر به یک مجموعه تحویل داده شده تا کارهای تخریب ساختمان را انجام دهند» و خواست مردم در اقصی نقاط کشور از مسؤولان دستگاه قضایی و البته دولت این است که تصمیم‌گیری برای متروپل‌ها را به تعویق یا مصلحت‌اندیشی بیندازند.
مردم امروز می‌خواهند تا پس از بررسی‌های کارشناسی و فنی، اگر سازه‌ای در هر جای ایران اسلامی‌مان، ناایمن و برای شهروندان خطرساز تشخیص داده شد، به‌سرعت نسبت به ایمن‌سازی و رفع خطر یا تخریب و تعقیب مسببان آن اقدام شود.
ابلاغ‌هایی که بعد از حادثه متروپل از سوی دولت آیت‌الله رئیسی صورت گرفته، نویدبخش جدیت در پیگیری این دست طرح‌ها، چه در دولت و چه در غیر دولت، است. همچنین دستوراتی از سوی رهبر معظم انقلاب وجود داشته و منجر به تحرک در شهرداری‌ها، نظام مهندسی و دیگر مراجع مسؤول شده است تا آنها بتوانند روشن‌تر و قاطع‌تر با مسأله سازه‌های ناایمن برخورد کنند.
امروز مطالبه جدی از دستگاه قضایی این است که با عاملان ساخت‌وسازهای ناایمن در شهرهای مختلف کشور مماشاتی صورت نگیرد
محمد حمیدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان هم تأکید کرده است: شهرداران در اجرای مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات در خصوص ساخت‌وسازهای غیرمجاز را در دستور کار داشته باشند.
وی بیان کرد: شهرداری‌ها طبق قانون، ملزم هستند تا گزارشات مرحله‌ای مهندسان ناظر را اخذ و در بایگانی شهرداری‌ها ثبت کنند. شهرداری‌ها طبق تبصره هفت قانون مقررات ملی ساختمان مکلف هستند با مهندسان ناظری که گزارشات خود را ارائه نمی‌دهند، برخورد جدی داشته باشند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان گفت: نظام مهندسی موظف است با مهندسانی که در اجرای کار خود کم‌کاری می‌کنند، برخورد قانونی کرده و همچنین مالکان بناها نیز باید با مهندسان ناظر در شهرداری همکاری کنند.
حمیدی افزود: ضروری است از تمامی ظرفیت‌های قانونی در این استان برای برخورد با تخلفات در ساخت‌وسازهای مغایر با پروانه ساخت بهره گرفته شود. شهرداری‌ها ساختمان‌های ناایمن را شناسایی کنند و مجوزها بازنگری شوند تا از بروز حوادث احتمالی در این حوزه جلوگیری به عمل آید.
نمونه‌ای از طرح‌های غیرفنی در مجتمع مسکونی مهر سرخه
این نهضت را نیمه راه رها نکنید!
امروز گرچه در راستای پیشگیری از حوادثی نظیر متروپل، رعایت مقررات ملی ساختمان در ساخت‌وسازها باید مورد توجه ویژه و جدی فرمانداران، شهرداران و نظام مهندسی قرار گیرد؛ اما دولت و دستگاه قضایی نیز نباید نهضت کنونی برای شناسایی، مقاوم‌سازی یا تخریب سازه‌های ایمن را در نیمه راه رها کنند.
گرچه برخورد با مسببان احداث سازه‌های ناایمن و افرادی که جان انسان‌ها را با سودجویی‌ها یا بی‌مبالاتی‌های خود گره می‌زنند، یک راهکار مؤثر بازدارنده است؛ اما باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که راه‌های سودجویی به‌واسطه احداث هر نوع سازه بی‌کیفیتی به‌کل مسدود شود.
معاون رئیس‌جمهور در حادثه متروپل به مردم اطمینان داده است که دولت به‌صورت ویژه پیگیر مجازات مسببان حادثه ریزش ساختمان متروپل است و مماشاتی با عاملان آن در کار نخواهد بود و این اطمینان باید قبل از وقوع حادثه به مردم سایر نقاط کشور هم داده شود که شناسایی و پیگیری متروپل‌ها در دستور کار مدیران خواهد بود.
انتهای پیام/2249/م/م
