به گزارش خبرگزاری فارس از خرمشهر، محمدرضا عبادی در یادداشتی نوشت: «خرمشهر» بیش از اینکه امروز نام یک شهر از توابع استان خوزستان باشد؛ عنوان مسئله‌ای در ابعاد ملی و عمومی است همچنان‌که سوم خرداد امسال در چهلمین سالگرد آزادسازی، چهره غم‌زده و جنگ‌زده «خرمشهر» برای چهلمین سال پیاپی سوژه رسانه‌ها و مطبوعات خواهد بود بی‌آنکه سرانجامی برای ریشه موانع پیشرفت و آبادانی این ملی‌شهر مطرح شود.
ضرورت نگاه ملی به خرمشهر، تخصیص اعتبارات ملی برای این شهر، روایت زخم‌های استوار بر پیکره آن، برجسته‌سازی بی‌توجهی‌ها در حوزه روایت مقاومت مردمی در خرمشهر، بیکاری، رکود اقتصادی، نقش ضعیف دولت‌ها در بازسازی و آبادی خرمشهر، چالش‌های مرزی و تجاری همچنین وجود منطقه آزاد اروند، مشکلات کشاوزی و بسیاری دیگر از این دست موارد در آستانه چهلمین سالگرد آزادسازی خرمشهر به‌عنوان محور اصلی تولیدات رسانه‌ها و مطبوعات قابل پیش‌بینی است.
اما به‌واقع مسئله اصلی و اساسی این ملی‌شهر چیست؟
شاید اساسی‌ترین عامل عقب‌ماندگی‌ها و موانع پیشرفت و آبادانی «خرمشهر» را بتوان ناشی از «گسست یا شکاف بین‌نسلی» در بافت جمعیتی این شهر دانست.
با نگاهی مختصر به پیشینه رخدادهای پیش از جنگ تحمیلی و یا تقسیم جریان تحولات اجتماعی و جمعیتی در خرمشهرطی 4 دهه اخیر را به 5 دوره اساسی شامل پس از انقلاب اسلامی و پیش از جنگ تحمیلی، آغاز جنگ تحمیلی تا اسارت و آزادسازی، آزادسازی تا بازگشت مردم تا بازسازی، پایان بازسازی تا پیش از تبدیل به منطقه آزاد اروند، از تبدیل به منطقه آزاد اروند تا توسعه منطقه آزاد اروند تقسیم کرد.
خرمشهر به‌واسطه موقعیت استراتژیک در جغرافیای ملی و منطقه‌ای، طی یک قرن گذشته همواره محل بسیاری از تحولات تاریخی بوده است. دروازه ورود تشیع به کشور، اشغال توسط عراق در دوره امپراطوری عثمانی به‌واسطه رونق تجاری بندر این شهر و بازگشت مجدد آن به ایران در دوره سلطنت محمدشاه قاجار طبق معاهده ارز روم، اشغال خرمشهر توسط نیروهای انگلیسی در جریان جنگ جهانی دوم با هدف دسترسی به بندر و ظرفیت کشتیرانی این شهر برای پشتیبانی متفقین، نخستین مقصد حملات رژیم بعث عراق در جریان جنگ تحمیلی و شکل‌گیری نخستین هسته‌های مقاومت مردمی تا زمین‌گیر شدن ارتش تا دندان مسلح بعثی در ورودی‌های خرمشهر تنها بخشی از نقش این ملی‌شهر در تحولات تاریخی ملی و منطقه‌ای بوده است.
جنگ‌زدگی و گسست بین‌نسلی حاکم بر خرمشهر
طی 4 دهه اخیر شهرستان خرمشهر وقایع مختلفی را تجربه کرده همچنین دولت‌ها در حوزه‌های مختلف با هدف تکمیل بازسازی و توسعه این ملی‌شهر اقداماتی داشته‌اند فارغ از اشکالاتی که بعضاً توسط کارشناسان محلی و ملی تحت عنوان اقدامات غیر اصولی، توزیع نامتوازن و ناعادلانه، سوء مدیریت‌ها و سایر مواردی که پیرامون موانع توسعه‌ای این شهر مطرح می‌شود اما همچنان مسئله «گسست و شکاف بین‌نسلی» مسئله‌ای جدی‌تر است چرا که بازتعریف هویت تاریخی، روایت فرصت‌ها و ظرفیت‌های طبیعی این ملی‌شهر همچنین محورهای اصلی پیشرفت و آبادانی این شهر در کنار مواردی همچون فقدان روایت دقیق و صحیح از نگاه اولیه مقامات تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز در دوره پس از آزادسازی تا بازسازی برای احیای این شهر و بی‌توجهی مقامات تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز ادوار پس از بازسازی به نگاه‌ها و برنامه‌ریزی‌های اولیه و البته عدم دستیابی نسل‌های جدید و جوان به اسناد، مستندات و روایات سیر وقایع طی 40 سال گذشته را می‌توان مهر تأییدی بر «شکاف عمیق بین‌نسلی» حاکم بر بوم خرمشهر دانست.
تغییر در بافت جمعیتی شهرستان خرمشهر طی دوره‌های مختلف به‌واسطه جنگ‌زدگی، عدم رغبت برای بازگشت به جهت آسیب‌های عمیق بازمانده از جنگ تحمیلی همچنین وجود برخی اشکالات و تناقضات در نوع نگاه دولت‌های وقت، مهاجرت‌های ناشی از کمبود امکانات و بالا بودن سطح توقعات به واسطه تجربه «خرمشهر قبل از جنگ»، افزایش بیکاری و مهاجر پذیری معکوس از روستا به شهر بسیار محسوس بوده به‌نحوی که خرمشهر امروز به شهری با چالش‌های بسیار در حوزه فرهنگی و اجتماعی همچنین ضعف مشارکت‌های اجتماعی تبدیل شده است؛ همین مسئله شاید مهم‌ترین عامل کاهش درصد موفقیت دولت‌ها در کارزارهای عمران و آبادانی این ملی‌شهر به‌رغم صرف اعتبارات کلان باشد.
بازتعریف هویت ملی و تاریخی «خرمشهر»
از مجموع آنچه مطرح شد و آنچه می‌توان بسیار درباره مسئله «خرمشهر» نوشت، موضوع بازتعریف هویت ملی و تاریخی «خرمشهر» در جهت ترمیم «گستت و شکاف بین‌نسلی» حاکم بر فضای این شهر کلیدی‌ترین راه‌حل این کلاف سردرگم است. آنچه از دولت سیزدهم و شخص رئیس‌جمهور به‌عنوان دغدغه‌مند «توسعه خرمشهر» انتظار می‌رود، پیش از اینکه دولت بخواهد مجدداً نگاهی مستقل به مسئله «خرمشهر» داشته باشد لازم است مسئله ترمیم شکاف بین‌نسلی موجود در این شهر و بازتعریف هویت ملی و تاریخی آن را به‌عنوان اولویت اقدامات خود قرار دهد.
«خرمشهر» کارزار موفقیت دولت در 1404
بی‌تردید بدون ترمیم شکاف بین‌نسلی حاکم بر بوم این ملی‌شهر، نه منطقه آزاد اروند می‌تواند راه چاره باشد، نه تزریق اعتبارات ملی و نه ویژه شدن استانداری خوزستان.
«خرمشهر» بیش از آنکه نیازمند اعتبارات عمرانی باشد، نیازمند احیای هویت اصیل و مشارکت‌های اجتماعی از برای موفقیت دولت در کارزار آبادانی خرمشهر است که شعار («خرمشهر» کارزار موفقیت دولت سیزدهم در 1404) می‌تواند بخشی از پازل پیشرفت این ملی‌شهر را تکمیل کند.
09/02/1401
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
