خروج دانشگاه‌ها از نگرش سنتی، راهی برای رشد دانش‌بنیان و توسعه لرستان

خبرگزاری فارس لرستان_ امین نورکرمی، مشاور کسب و کار؛ امروزه اقتصاد دنیا در حال تغییر از صورت منبع محوری به دانش بنیانی است به نحوی که از میان ۱۰ شرکت برتر و ثروتمند دنیا ۹شرکت متأثر از فناوری‌های نوین و دانش بنیان هستند، طی قرن‌های گذشته نیز اقتصاد از شکل کشاورزی به صنعتی و پسا صنعتی و امروز به شیوه دانش بنیان توسعه یافته‌است، عصر دانش و اقتصاد دانش بنیان توان و کاربردهای سازنده خود را نیز در سال‌های اخیر به خصوص طی دوران بحران همه گیری کرونا به خوبی نشان داده است.

 یکی از ارکان اصلی اقتصاد دانش بنیان نیروی انسانی اندیشمند و ماهر است، در واقع آنچه در اقتصاد دانش بنیان مزیت رقابتی ایجاد می‌کند، میزان دانش تخصصی است که هر شرکت، مجموعه و یا کشور در خود دارد و دانش جزء لاینفک شتاب‌دهنده و پیونددهنده اقتصاد مدرن دانش بنیان شده‌است. اکنون بیش‌از آنکه منابع مالی و یا طبیعی تضمین‌کننده توسعه یک اقتصاد باشد نیروی انسانی دانشی بزرگ‌ترین منبع توسعه آن به شمار می‌رود.

 مراکز تولید ایده و فکر، دانشگاه‌ها و مراکز مهارت‌آموزی هستند و هر آنچه در این دو حوزه برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری صورت پذیرد به همان اندازه افراد صاحب ایده بیشتری تربیت‌شده و همچنین با ایجاد مهارت در زمینه تبدیل ایده‌ها به محصولات علاوه‌بر تقویت نیروی کار و تبدیل آن‌ها از نیروی کار فیزیکی به نیروی کار دانشی ساختار اشتغال و اقتصاد کشور نیز به سمت دانش بنیان شدن سوق داده می‌شود.

 متأسفانه به دلیل عدم توجه به نیاز بازار کار و همچنین نبود برنامه‌های نیازسنجی از سوی عرضه‌کنندگان نیروی کار خصوصاً دانشگاه‌ها و مراکز مهارت‌آموزی سبب شده، آموزش  و مهارت‌نیروی کار متناسب با بازار کار نباشد به‌نحوی‌که می‌توان گفت در استان لرستان کمتر از ۲۰درصد رشته‌های دانشگاهی و کمتر از ۱۵ درصد رشته‌های مهارتی متناسب با نیاز بازار است، بازار کاری که به دلیل تغییرات روزافزون حوزه‌های کسب‌وکاری نیازمند افراد مسلط به دانش روز است، از این‌رو علاوه‌بر به‌روز نمودن رشته‌های مهارتی و دانشگاهی نیاز به بازنگری در سرفصل‌های آموزشی مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان ضروری به‌نظر می‌رسد.

با توجه به این‌که کسب‌وکارهای دانش بنیان عموماً متأثر از اندیشمندان چندین رشته متفاوت هستند و با آمیختگی چندین رشته علمی در کنار یکدیگر از مرحله ایده به محصول می‌رسند نیاز به ایجاد نهادهای مهارتی خاص از سوی مراکزی ازجمله فنی‌حرفه‌ای استان ضرورت دارد، که در آن نهادهای مهارتی،  افراد مستعد و صاحب ایده از رشته‌های مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و ضمن فراگیری آموزش‌های روز دنیا از سوی مربیان سطح بالای ملی و بین المللی  برای ارتقا سطح دانشی مهارتی، تیم‌سازی و هم‌افزایی نیز در این نهادها صورت پذیرد.

با توجه به سیال بودن و تغییرات سریع و پرشتاب در حوزه‌های کسب‌وکاری دانش بنیان، طی کردن دوره‌های چندین ساله مرسوم در دانشگاه‌ها دیگر نمی‌تواند جواب‌گوی بازار کار  پرشتاب  و متغیر مذکور باشد؛ لذا ایجاد دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدتی که مبتنی بر نیازهای ضروری دانشی بازار کار باشد و بتواند آمادگی لازم برای همراهی با امواج پرشتاب اقتصادی متاثر از نوآوری‌ها را در افراد ایجاد کند اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و دانشگاه‌های استان می‌بایست از چارچوب سنتی خود خارج‌شده و با تغییر در این ساختار، زمینه‌ شکوفایی اقتصاد دانش بنیان و اشتغال فارغ‌التحصیلان خود را فراهم کنند. 

در حال حاضر سهم اقتصاد دانش بنیان از کل اقتصاد کشور قریب به یک درصد است، با توجه به حجم بالای نیروی انسانی جوان استان لرستان که عمدتاً  فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند با تغییر رویکرد در نظام آموزشی و مهارتی استان می‌توان امیدوار بود که لرستان بتواند سهم مناسبی در تولید دانش بنیان و اشتغال در این حوزه داشته و از این ظرفیت در جهت افزایش تولید ناخالص داخلی و صادرات محصولات دانشی استفاده کند.

انتهای پیم/