به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، خراسان شمالی که به باب الرضا، گنجینه فرهنگها و معرفتها شهرت یافته، در مسیر جاده اصلی تهران به مشهد، موسوم به جاده آسیایی قرار دارد، اقوام ساکن در خراسان شمالی را بیشتر تات‌ها، کرمانج‌ها، ترک‌ها، ترکمن‌ها و فارس‌ها تشکیل می‌دهند. علاوه بر این قومیت‌ها اقوام عرب، بلوچ و لر نیز در چند روستای استان سکونت دارند. وجود اقوام مختلف با فرهنگها و آداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگها شهرت یابد.
در آستانه نوروز ۱۴۰۱ با هدف معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی روزانه یکی از شهرستان ها و مناطق دیدنی شان تقدیم نگاه‌تان می‌شود.
شهرستان بجنورد به مرکزیت شهر بجنورد و مرکز استان فرهنگها و معرفتها، از شمال با کشور ترکمنستان، از شرق به شهرستان شیروان، از غرب به شهرستان مانه‌وسملقان و از جنوب به شهرستان های اسفراین و جاجرم محدود می شود.
جلگه بجنورد با چشمه‌ها، رودها، جنگل‌ها و کوههای بلندی که گرداگرد آن را چون نگینی در برگرفته‌اند، از جمله زیستگاه‌های مناسب در بخش شمال غربی خراسان است.
در جای دره‌های حاصل‌خیز رشته‌کوه آلاداغ، واقع در جنوب شهر بجنورد، از گریوان گرفته تا اسدلی و سر حصار کلاته نقی، نشانه‌هایی از سکونت اقوام بومی و آریایی در هزاره اول پیش از میلاد مسیح به‌دست آمده است.
وجود تپه‌های باستانی (سریوان) و (تاتار) و ( بدرانلو ) و تپه‌های (بلبل) و (حصارگرمخان) در حاشیه رود اترک متعلق به هزاره اول قبل از میلاد پیشینه تاریخی تمدن بجنورد را به سه هزار سال پیش می‌رساند و پژوهش‌های مقدماتی انجام شده بر روی سنگ‌نگاره تَکَه در روستای نرگسلو بیانگر حیات و تمدن در حداقل پنج هزار سال پیش در این نواحی است.
آیینه خانه مفخم (موزه اسناد و نسخ خطی) به شماره ثبت ملی: ۱۱۶۷
عمارت معروف به آیینه خانه مفخم یکی از یادمان‌های برجسته دوره قاجار در منتهی‌الیه شمالی خیابان شریعتی شهر بجنورد قرار دارد.
در دوره قاجاری بنای آیینه خانه همراه با آثار دیگری از جمله عمارت مفخم، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر، در باغ بزرگی قرار داشته و مجموعه دارالحکومه سردار مفخم را تشکیل می داده است.
این بنا در حدود ۱۳۰۰ هجری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یار محمد خان شادلو، معروف به سردار مفخم بجنوردی ساخته شده و به عنوان فضای اداری و دیوانی، برای انجام دیدارهای رسمی سردار با رجال سیاسی عهد قاجار و نیز انجام مراسم تشریفات نظامی و رایزنی در باب مسایل سیاسی و اجتماعی با سران ایل شادلو و ... مورد استفاده قرار می گرفته است.
عمارت مفخم (موزه باستان شناسی و مردم شناسی) به شماره ثبت ملی: ۹۵۲
عمارت مفخم بزرگترین و شاخص‌ترین اثر تاریخی قاجاری در استان خراسان‌شمالی است که همزمان با آیینه‌خانه در اوایل قرن چهاردهم هجری به‌دستور سردار مفخم، به عنوان محل سکونت وی و خانواده اش ساخته شده است.
این بنای مجلل در دو طبقه ساخته شده و دارای دو تالار بزرگ و ۳۴ اتاق می باشد. نمای اصلی ساختمان در سمت جنوب است. بنای عمارت مفخم پس از مرمت و احیا به موزه بزرگ باستان شناسی و مردم شناسی استان تبدیل شده است.
حسینیه تاریخی جاجرمی به شماره ثبت ملی: ۱۱۵۱
حسینیه جاجرمی‌ها واقع در خیابان طالقانی شرقی کوچه جاجرمی شهر بجنورد از بناهای اواخر دورۀ قاجاریه است که به استناد کتیبه موجود در سال ۱۳۲۵ هجری قمری به دست استاد غلامرضا بنا یزدی ساخته شده است.
این بنای کوچک و زیبا با پلان مربع و حدود ۶۰۰ متر مربع مساحت، نمونه ارزشمندی از معماری سنتی نوعِ حیاط مرکزی است. درهای چوبی و همه پنجره‌ها و نورگیرها رو به حیاط باز می شوند. ورودی حسینیه از طریق یک هشتی به حیاط مرکزی متصل شده که با دو رشته پلکان در گوشه های شمال شرقی جنوب غربی به مهتابی های طبقه بالا راه می یابد.
قسمت فوقانی دیوار ایوان شرقی یک افریز تزیینی با کتیبه به خط نستعلیق دارد که در آن گزیده ای از ترکیب بند مشهور محتشم کاشانی در مرثیه شهدای کربلا (باز این چه شورش است) گچبری شده است. این مکان امروزه به خانه صنایع دستی استان تبدیل شده است و در آن انواع صنایع دستی استان تولید وعرضه می شوند.
مقبـره شهدا به شماره ثبت ملی: ۹۲۴۱
بنای یادبود «مقبره شهدا» واقع در خیابان ۳۲ متری شهدا از آثار ارزشمند معماری اوایل دوره پهلوی اول درشهر بجنورد است که در گذشته در مرکز باغی ساخته شده بود.
این بنا مدفن چند تَن از افسران ارتش است که در واقعه‌ی سرکوب شورش لهاک خان (که در سال ۱۳۰۴ در منطقه، علم طغیان برافراشته بودند) به دستور رضا شاه کشته شده و پیکرشان در این مکان به خاک سپرده شد.
منطقه نمونه گردشگری بش قارداش
«بش قارداش» واقع در ۴ کیلومتری جنوب غربی بجنورد، در گذشته پارکی معروف و امروزه «منطقه نمونه ملی گردشگری» نام گرفته است و تفرجگاهی کم نظیر جنوب شهر بجنورد و در مجاورت جاده بجنورد به اسفراین می باشد.
یادمان سردار مفخم حاکم بجنورد و استرآباد در اواخر دوره قاجاریه بنای آرامگاهی با شکوهی به شماره ثبت ملی «۴۷۵۷» است مشرف به چشمه معروف بش قارداش در این پارک زیبا که در اکثر مواقع و بویژه روزهای پایانی هفته تفریح گاه و تفرجگاه اهالی شهر و میهمانان و گردشگران است.
منطقه نمونه گردشگری باباامان
پارک ملی باباامان بجنورد که امروزه «منطقه نمونه ملی گردشگری» نام گرفته، از گذشته‌های دور تفرجگاهی بسیار زیبا در مجاورت جاده سنتو (شاهراه آسیایی) در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شرق بجنورد بوده و در سال های اخیر تحت مدیریت شهرداری بجنورد رونق و توسعه ای قابل توجه یافته است.
چشمه پر آب باباامان و بقعه مذهبی امامزاده سید اسماعیل(ع)، یک متل و چندین رستوران و واحد خدماتی در دل طبیعت سر سبز و درختانی سر بفلک کشیده، جذابیت کم نظیری به این منطقه خوش آب و هوا داده است.
مجموعه سبزه میدان
از آثار مجموعه دوره قاجار در شهر بجنورد می توان به مجموعه سبز میدان اشاره کرد. در این مجموعه یک کاروانسرا، حمام، راسته بازارو چند قهوه خانه و حجره به چشم می خورد.
طرح کلی کاراوانسرایی که در این مجموعه قرار دارد از یک میانسرا گرفته شده، این کاروانسرا با پشت بغل قوس‌ها به نحو آجر چینی خفته راسته و آجرهای قالبی برجسته منقش شده است.
این کاروانسرا که به کاروانسرای سردار مفخم معروف می باشد، به دستور یار محمد خان شادلو (سردار مفخم) برای اسکان مهمانان غیر رسمی ایشان در اواخر سده ۱۲ و اوایل قرن ۱۳ بنا شده است. این کاروان سرا که در زمان قدیم مرکز خرید و فروش شهر به حساب می‌آمده است محل جشن های و آئین های اجتماعی هم بوده است.
حمام این مجموعه که در سمت شمال شرقی قرار گرفته است به شکل حمام‌های سنتی ساخته شده است که سیستم گرمایشی آن در کف قرار دارد و با حرارت کوره ها حمام‌ها را گرم می کرده اند؛ پس از ورودی، رختکن قرار گرفته است که پس از عبور از یک راهروی باریک به سربینه و در نهایت به گرمخانه می‌رسد.
یکی دیگر از مکان هایی که در این مجموعه قرار گرفته است بوستان سبز میدان می باشد که یکی از بهترین مکان‌های تاریخی در شهر بجنورد شناخته می شود.
منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری اسفیدان
روستای توریستی اسفیدان در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد واقع شده است. این روستا بافت مسکونی جالب توجهی دارد و خانه ها به صورت پلکانی در دامنه کوه ساخته شده اند برهمین اساس اسفیدان به «ماسوله خراسان شمالی» نیز شهرت یافته است.
از جاذبه های روستا به آبشار هِنَه‌ور، آبشار بارگاه، غار خزانه هِنَه‌ور، مقبره شیخ محمدرضاربانی معروف به حاج آخوند، بقعه امامزاده محمدبن‌باقر بن موسی بن جعفر (ع) به شماره ثبت ملی ۵۹۴۲، می توان اشاره کرد.
صنایع دستی این روستا فرش‌های دستباف، صنایع چوبی، صنایع سفالی، قالی بافی و چادر شب بافی است. از ورزش‌های رایج محلی کشتی با چوخه، تسمه، درنا، ریسمان کشی و پشتک را می توان نام برد.
غذاهای سنتی اسفیدان از جمله فتیر مسکه، آش پلو، قورمه، کاچی، آش قلیه، طرفداران زیادی دارد.
موسیقی محلی شامل قشمه و دوتار؛ مراسم محلی از جمله مراسم روز اول عید نوروز که نزدیک امامزاده نذری می دهند و مراسم روز سیزده بدر که به آبشار هِنَه‌ور می‌روند از ویژگی های برجستۀ اسفیدان قلمداد می شوند.
سوغات اسفیدان کشمش، بادام و گردو است.در سال های اخیر یک کمپ گردشگری به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نزدیکی روستا احداث شده است.
منطقه نمونه گردشگری ایوب
روستای ایوب واقع در ۷۷ کیلومتری شمال غرب بجنورد از توابع دهستان گیفان بخش گرمخان شهرستان بجنورد است. زبان اهالی این روستا تاتی است. در مجاورت غربی و جنوب غربی روستای ایوب بلندی هایی است که بر فراز آن محوطه ای باز معروف به «تخته ایوب» واقع است.
از جاذبه های این منطقه گردشگری می توان به بقعه امامزاده ایوب و چشمه و استخرهای آبگرم آن، همچنین چند آبگرم دیگر (حاج رحیم رضوان، آبگرم محمدکریم و...)، اشاره کرد و در کنار آن چشم‌انداز باغات و طبیعت زیبای روستای ایوب، طبیعت زیبا و بقعه امامزاده عسگری روستای گیفان، دره آسیا زو و... قرار دارد.
در افق دور دست شمالی «کوهستان معروف می‌سی‌نو » دیده می شود. روستای ایوب در ۱۵ کیلومتری جنوب مرز کشور ترکمنستان واقع است.
چشمه آب گرم ایوب در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۸ به شماره «۴۵» و با قدمت دوره کرتاسه در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است. دبی چشمه اصلی ایوب حدود ۶ اینچ در ثانیه و دمای آن حدود ۴۰ درجه سانتی گراد است.
همه این جاذبه ها به‌علاوه برخی امکانات و خدمات رفاهی گردشگران و زوار بقعه مذهبی در این نقطه موجب تصویب و شکل گیری «منطقه نمونه گردشگری ایوب» در سال ۱۳۸۵ شد.
آبشار حمید (حِمِد)
روستای سرسبز و زیبای حمید در جنوب شرقی شهر بجنورد قرار دارد. اهالی این روستا کرمانج (کرد) هستند.
در انتهای درهای صخره‌ای و طولانی در جنوب روستا، آبشاری بلند در میان کوههای سر بفلک کشیده وجود دارد که زیبایی آن و نیز مسیر نسبتا طولانی این دره در حد فاصل روستا و آبشار به جاذبه گردشگری مهمی در نزدیکی شهر بجنورد تبدیل شده است.
منطقه گردشگری بدرانلو
«گردنه بدرانلو» عنوان بلندی‌های سر سبز شرق بجنورد است که از قدیم نشانه‌ای آشنا در مسیر و مجاورت جاده سنتو (شاهراه آسیایی) برای مسافران جاده شمالی است.
به جهت توجه گردشگران به این منطقه به عنوان مکانی توریستی با چشم انداز و مواهب طبیعی، این خطه نقش بسزایی در جذب علاقمندان به مقوله گردشگری استان ایجاد نموده است.
روستای بدرانلو در میان باغات سر سبز و به‌ویژه در دل تاکستانهای معروفش واقع است و روستاهای زیبای دیگر چون نرگسلوی علیا و سفلی و دهگاه و چشمه خورخوری نیز در این محور قرار دارند.
منطقه نمونه گردشگری فیروزه
روستای فیروزه در جنوب شرق بجنورد واقع است. طبیعت زیبا و باغات سرسبز آن گسترده در جنوب دشت بجنورد جذابیت و پتانسیل قابل توجهی فراهم نموده که در سالیان گذشته به عنوان «منطقه نمونه گردشگری» برگزیده شده است.
این منطقه همواره مورد توجه اهالی بجنورد گردشگران استان به‌ویژه در فصول بهار و تابستان می باشد.
اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان در سال های اخیر اقدام ساخت تاسیسات گردشگری در این روستا نموده و انتظار می رود با توسعه این خدمات در آینده نه چندان دوری همچون طرقبه و شاندیز در مشهد به یکی از پر مخاطب ترین مناطق گردشگری استان تبدیل گردد.
روستای گردشگری مهنان
در فاصله ۱۸ کیلومتری شهر بجنورد و در حاشیه جاده بجنورد - اسفراین دره و روستای زیبا مهنان قرار دارد. این دره به دلیل سهولت دسترسی و بهره مندی از درختان انبوه، رودخانه و چشمه‌های آب قابل شرب همواره پذیرای مسافران و گردشگران بوده است.
چشمه معروف مهنان که در قسمت انتهای دره داریان روستای مهنان قرار دارد یکی از پر آب‌ترین چشمه‌های منطقه است که باوجود درختان کهنسال چنار و بقایای آسیابی قدیمی در اطراف آن برای گردشگران جذابیت قابل توجهی یافته است.
انتهای پیام/آ
