دادستان مرکز استان گلستان در در نشست و هم‌اندیشی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با رئیس کل دادگستری گفت: برداشت قارچ ترافل به صورت جدی به جنگل‌ها و مراتع صدمه می‌زند و در برخی موارد باعث آفات و بیماری‌ها در جنگل‌ها خواهد شد. این نوع قارچ فقط در پای درختان رشد می‌کند که با بیل زدن و برداشت آن ریشه درختان آسیب می‌بیند و در نهایت سبب خشک شدن درخت می‌شود.
محمود اسپانلو اظهار کرد: قارچ ترافل یا «دنبلان» بخشی از زنجیره غذایی جنگل به شمار می‌رود. به عبارتی، گذشته از تخریب خاک جنگل و خشکاندن درختان، برداشت غیراصولی این قارچ با چنگک و بیلچه که هم‌اکنون سودجویان انجام می‌دهند، سبب می‌شود تا به مرور زمان نسل این قارچ زیرخاکی از بین برود.
نشست و هم‌اندیشی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با رئیس کل دادگستری و دادستان مرکز استان گلستان
* قارچ «دنبلان کوهی» یا قارچ ترافل ملقب به «الماس آشپزخانه» چیست؟
قارچ دُنبَلان (دنبالان یا ترافل) نوعی قارچ خوراکی گران‌قیمت و کمیاب است، این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه یافت می‌شود ولی لذیذترین نوع آن دارای پوستهٔ سیاه رنگ است.
دو نوع سیاه و سفید این قارچ گران‌قیمت‌ترین قارچ‌های دنبلان زیرزمینی هستند، بیشترین میزان مصرف قارچ «دنبلان» در رستوران‌ها، صنایع غذایی، تهیهٔ انواع سس‌ها و روغن‌های معطر و نیز داروسازی است، سر آشپز معروف فرانسوی، «ژان آنتلم بریلا سوارین»، دنبلان را «الماس آشپزخانه» لقب داده است.
قارچ «دنبلان» که در عمق تقریباً ۳۰ سانتیمتری و در مجاورت ریشهٔ گیاهان رشد می‌کند، شکلی شبیه به سیب‌زمینی دارد و اندازهٔ آن از یک فندق تا اندازهٔ یک پرتقال است.
قارچ «دنبلان» کوهی سفید در سال ۲۰۰۱ به قیمت هر کیلو بین ۲ هزار –۴ هزار و ۵۰۰ دلار آمریکا به فروش رفته است، در دسامبر ۲۰۰۹ این قارچ به قیمت ۱۴ هزار و ۲۰۳ دلار بر کیلوگرم فروخته می‌شد، رکورد قیمت یک «دنبلان» سفید در دسامبر ۲۰۰۷ زده شد فردی به نام «استانلی هو» مبلغ ۳۳۰ هزار دلار برای خرید یک «دنبلان» یک و نیم کیلویی پرداخت کرد.
رضا اخوان عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در خصص این قارچ در تحقیقی اعلام کرد: این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه یافت می‌شود.
لذیذترین و گران‌قیمت‌ترین نوع آن دارای پوسته سیاه‌رنگ است که به‌طور طبیعی در مناطق جنگلی شرق استان گلستان (گالیکش و کلاله) می‌روید. این قارچ که در عمق تقریباً پنچ تا ۳۰ سانتیمتری خاک و در مجاورت ریشه گیاهان رشد می‌کند، شکلی شبیه به سیب‌زمینی داشته و اندازه آن از یک فندق تا اندازه یک پرتقال متغیر است.
* خواص قارچ دنبلان
دنبلان سرشار از پروتئین، چربی، قند و مواد نشاسته‌ای، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، تیامین، نیاسین و ریبوفلاوین به‌همراه آب بوده و سرشار از آنتی‌اکسیدان طبیعی است.
در منابع مختلف، ویژگی‌ها و خواص متعددی برای این نوع قارچ ذکر شده است که ازجمله آنها می‌توان به کاهش قند خون در افراد دیابتی، درمان بیماری‌های چشمی، درمان بیماری‌های ناشی از پیری، بهبود قوای جنسی، اثرات ضدمیکروبی و اثرات آنتی‌اکسیدانی در برابر انواع سرطان و محافظت از کبد اشاره کرد.
بیشترین مصرف آن در رستوران‌ها، صنایع غذایی، تهیه انواع سس‌ها ، روغن‌های معطر و نیز داروسازی است.
* برداشت بی‌رویه قارچ دنبلان در استان گلستان/ رویش گران‌قیمت‌ترین قارچ «ترافل» در گالیکش و کلاله
تقریباً از دو سال پیش (۱۳۹۷)، برداشت این قارچ به نوعی اشتغال جدی برای ساکنان شرق استان گلستان تبدیل شده است، به‌طوری‌که این روزها تلاش بیشتر مردم منطقه برای برداشت آن به‌وفور مشاهده می‌شود.
این روزها جمع‌آوری قارچ «ترافل» در شرق استان گلستان رواج زیادی پیدا کرده و پای دلالان زیادی را از شهرهای مختلف به‌‌ویژه از تهران به شرق گلستان کشانده است.
براساس مستندات موجود، هر کیلوگرم از این قارچ به مبلغ ۴۰۰ هزار تومان در شرق گلستان به فروش رسیده است، اما قیمت فروش هر کیلوگرم آن در خارج کشور به چندین میلیون تومان می‌رسد و تقریباً تمام قارچ‌های جمع‌آوری‌شده در ایران، صادر می‌شوند.
لازم به ذکر است که جمع‌آوری شدید قارچ ترافل سبب تخریب جنگل می‌شود. از آنجایی‌که محل رویش دنبلان سیاه با چنگک و بیل زیرورو می‌شود، با شخم زدن خاک کف جنگل، زادآوری طبیعی کاملاً نابود می‌شود.
در حال حاضر، در جنگل‌های لوه استان گلستان، ساکنان بومی روستای لوه و روستاهای اطراف از شهرستان‌های گالیکش و کلاله هر روز صبح به تعداد بسیار زیاد با استفاده از وسایل نقلیه شخصی وارد جنگل‌های منطقه شده و با استفاده از ابزار فلزی ابتکاری (که یک طرف آن بیلچه و طرف دیگر آن چنگک است) به کندوکاو در زمین‌های جنگلی منطقه برای پیداکردن قارچ مشغول می‌شوند (شکل ۲).
شدت و تراکم حضور اهالی در سطح جنگل‌های منطقه به‌حدی است که خاک کف جنگل در اکثر مناطق به‌صورت شخم‌زده و به‌هم‌خورده دیده می‌شود و تردد اهالی در جاده‌های خاکی و جنگلی منطقه بسیار زیاد است.
* دوره‌های آموزشی برای بهره‌برداران محلی
برداشت بی‌رویه‌ای که در حال حاضر توسط اهالی این منطقه (به‌دلیل سود زیاد فروش آن به دلالانی که این قارچ را به خارج از کشور صادر می‌کنند) انجام می‌شود، در آینده نزدیک سبب کاهش تدریجی این قارچ در طبیعت خواهد شد، چون برداشت شدید و غیراصولی، بی‌رویه و خارج از زمان سبب می‌شود که ترشحات این قارچ انجام نشده و در نتیجه تا دو یا سه سال آینده، نسل این قارچ در منطقه نابود خواهد شد.
این موضوع سبب شده تا اداره منابع طبیعی شهرستان گالیکش برای بهره‌برداران محلی دوره‌های آموزشی برداشت قارچ «دنبلان» تدارک دیده و پس از گذراندن این دوره‌ها، برای آنها کارت و مجوز برداشت قارچ صادر کند تا بتواند این برداشت متراکم را مدیریت کرده و جلوی افراد سودجو را بگیرد.
دارندگان کارت بهره‌برداری فقط مجاز به برداشت قارچ ترافل در محدوده تعیین شده خود هستند. اقدام دیگر اداره منابع طبیعی منطقه تلاش برای استفاده از سگ‌های آموزش‌دیده برای پیدا کردن این قارچ در کف جنگل است تا از به‌هم‌خوردگی و شخم کف جنگل جلوگیری شود.
* لطفی: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری برداشت این نوع قارچ را که ارزش بالایی نیز دارد، ممنوع کرده است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نیز در نشست و هم‌اندیشی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با رئیس کل دادگستری و دادستان مرکز استان گفت: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری برداشت این نوع قارچ را که ارزش بالایی نیز دارد، ممنوع کرده است و با متخلفان براساس قانون برخورد می‌شود.
رحمان لطفی اظهار کرد: برخی از حیوانات داخل جنگل مانند سنجاب‌ها و موش خرما از قارچ «دنبلان» تغذیه می‌کنند، شاید به همین دلیل هم باشد که قارچ‌خوارها هنگام گشتن به دنبال قارچ «دنبلان»، سوراخ‌هایی را که حیواناتی مانند سنجاب و موش خرما در پای درختان ایجاد می‌کنند، دنبال کرده و به آن دست می‌یابند.
وی با اشاره به اینکه برداشت قارچ «دنبلان» از اواسط اسفندماه شروع می‌شود و تا اواخر شهریور ادامه می‌یابد، افزود: قارچ «ترافل» یا «دنبلان کوهی» دارای خواص دارویی و تغذیه‌ای زیادی است، گیاه «دنبلان» یکی از غنی‌ترین گیاهان خوراکی در جهان است که قیمت بالایی نیز دارد.
انتهای پیام/2307/
