آسیای مرکزی و حوادث اوکراین؛ پس‌لرزه‌های ناخواسته از تنش دو همسایه

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه روز پنجشنبه 5 اسفند با صدور فرمانی از اعزام نیروهای نظامی این کشور به منطقه دونباس واقع در شرق اوکراین خبر داد که حکایت از آغاز رسمی جنگ داشت.

در کمتر از ۲۴ ساعت، درگیری های مسلحانه به بیشتر مناطق اوکراین حتی تا شهر «کی‌یف» پایتخت هم کشیده شد در این بین علاوه بر تاثیر تنش روسیه و اوکراین در ابعاد مختلف بر اقتصاد روسیه، کشورهای وابسته به این کشور به خصوص کشورهای آسیای مرکزی نیز در آینده نزدیک از این وقایع متأثر خواهند شد.

استانیسلاو زاس، دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: این سازمان می تواند نیروهای خود را به عنوان حافظ صلح به شرق اوکراین در منطقه درگیری اعزام کند.

به گفته زاس، شرط اصلی رضایت «کی‌یف» و مأموریت رسمی شورای امنیت سازمان ملل برای استقرار نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی است که شامل قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان در بین کشورهای آسیای مرکزی است.

با این حال، چنین طرحی برای حل بحران در اطراف اوکراین به سختی امکان پذیر است. اولا، ایالات متحده و متحدانش با این ابتکار عمل در شورای امنیت سازمان ملل متحد مخالفت خواهند کرد. ثانیاً، اوکراین با حضور نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی، در واقع متحدان نظامی روسیه در شرق کشورش موافقت نخواهد کرد.

در عین حال، درگیری مسلحانه در اوکراین می تواند بیشترین تأثیر را از جنبه اقتصادی بر کشورهای آسیای مرکزی داشته باشد. کارشناسان آژانس بین المللی رتبه بندی بیشترین تأثیر اقتصادی را برای قرقیزستان و تاجیکستان در میان کشورهای مستقل مشترک المنافع پیش‌بینی می‌کنند.

بر این اساس، کشورهای مستقل مشترک المنافع که از لحاظ اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با روسیه دارند، به ویژه قرقیزستان و تاجیکستان، که درآمد حاصل از حواله‌های مهاجران کاری را دریافت می‌کنند، بر اساس گزارش بانک جهانی برای سال 2021، 30 تا 33 درصد از تولید ناخالص داخلی دو کشور را تشکیل می‌دهند، به میزان بیشتری آسیب خواهند دید.

تحریم های اقتصادی غرب علیه روسیه در درجه اول در آسیای مرکزی جایی که استانداردهای زندگی و درآمد مردم پایین است، به ویژه بر قرقیزستان و تاجیکستان اثر می‌گذارد.

این سناریو در آسیای مرکزی بیشترین منافع را برای ایالات متحده و متحدانش به همراه دارد زیرا دو مرکز درگیری در حوزه منافع روسیه -شرق اوکراین و در مرزهای جنوبی- ایجاد می‌کند.

همانطور که رویدادهای قزاقستان در ژانویه سال جاری نشان داد، آسیای مرکزی یک حلقه نسبتا ضعیف در حوزه منافع ژئوپلیتیک روسیه و چین است که قادر به ایجاد کانون‌های بی‌ثباتی در نزدیکی مرزهای این دو کشور است.

انتهای پیام/ح