«الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی و استاد دانشگاه دولتی «سنت پترزبورگ» روسیه ضمن یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد، به بررسی اهمیت سفر رسمی آیت الله «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران به روسیه پرداخت.
در این یادداشت آمده است: روابط روسیه و ایران دارای سابقه‌ای طولانی است و خوشبختانه این روابط طی سال‌های اخیر با نوعی از جهش جدی همراه بوده است که حتی برخی از حوزه‌های حساس نظیر همکاری در سوریه و هماهنگی عملیات‌های نظامی علیه تروریسم را فرا گرفته است. بدون تردید چنین واقعیتی را می‌توان به معنای وجود سطح بالایی از اعتماد متقابل ارزیابی کرد.
در حال حاضر روابط روسیه و ایران در مرحله مهمی قرار دارد و فقط به این دلیل که غرب علیه «مسکو» و «تهران» تحریم‌های شرورانه اعمال کرده و به دنبال وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی در این دو کشور است، محدود نمی‌شود. در ساختار ژئوپلیتیک در حال تغییر جهان، همسانی نگاه روسیه و ایران به چشم انداز آینده، این دو همسایه را به هم نزدیک و به گونه‌ای متفق کرده است.
موضوع سوریه منجر به تغییر شناخت روسیه از خاورمیانه و همچنین از ایران در روسیه شد. این مهم باید در امر بسترسازی مناسب تر روابط استراتژیک بین روسیه و ایران در خاورمیانه و همچنین در شکل دادن توازن ژئوپلیتیک جهانی و وضعیت بازار بین المللی به یکی از عوامل کلیدی تبدیل شود.
دو کشور به عنوان قدرت‌های دارای مرز مشترک در دریای خزر به عنوان یک نقطه نسبتاً حساس و خطرخیز ژئواستراتژیک و با داشتن مواضع مشترک در مورد اولویت حق حاکمیت ملی، عدم مداخله در امور داخلی کشورها، مخالفت با مشارکت فرا منطقه‌ای در مناقشات خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز، به اصطلاح «محکوم» به مشارکت سیاسی نزدیک هستند.
روسیه و ایران ضمن هماهنگی راهبردهای منطقه‌ای خود نه تنها نقش مهم، بلکه اساسی و تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری نظم جدید و ساختارهای مربوطه در بسیاری از عرصه‌های سیاست جهانی و منطقه‌ای ایفا خواهند کرد.
با چنین رویکردی موضوع برجام و لغو تحریم‌ها علیه ایران نیز که احتمالا در مذاکرات «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران با مقامات عالی روسیه مطرح خواهد شد، باید مورد بررسی قرار گیرد. اشتباه نخواهد بود اگر بگوییم هدف اصلی سفر آقای رئیسی به مسکو مقابله با تحریم‌های ضدایرانی است. از این منظر، این سفر بایستی به تقویت سیاست خنثی سازی تحریم‌ها و بهبود روابط ایران با کشورهای همسایه کمک کند.
می‌توان گفت که روسیه به طور کامل از اقدامات ایران جهت مقابله با تحریم‌ها حمایت می‌کند. این نکته هم قابل ذکر است که «ولادیمیر پوتین» نخستین رئیس جمهوری بود که پیروزی «سید ابراهیم رئیسی» به عنوان رئیس جمهور جدید ایران را تبریک گفت.
این اطمینان وجود دارد که روابط بین روسیه و ایران در دوره ریاست جمهوری آقای رئیسی بهبود قابل توجهی خواهد یافت. کابینه آقای روحانی رئیس جمهور قبلی ایران، غرب را به عنوان اصلی‌ترین هدف و محل رجوع در زندگی بین المللی می‌دانست و به سایر مناطق و کشورها توجه لازم نشان نمی‌داد.
رئیس جمهور جدید ایران دارای دیدگاه‌های مخالف با این امر است. قابل ذکر است که اراده مقامات ارشد ایران نیز بر روابط مثبت و نزدیک با شرق است و این مهم روسیه را نیز فرا می‌گیرد.
رشد روابط میان روسیه و ایران به این معنا نیست که همه ابعاد به صورت ایده آل وجود دارد. در رابطه در برخی حوزه‌ها، روابط با مشکل مواجه است که در این راستا می‌توان به همکاری‌های اقتصادی به عنوان مهم ترین آنها اشاره کرد. در این زمینه البته نیاز به تعامل و همکاری‌های نزدیک تر بین بانک‌ها و قبل از همه بانک‌های مرکزی دو کشور وجود دارد.
به نظر می‌رسد دستیابی به توافقات اساسی که شرایط را برای فعال شدن اقدامات تجاری متقابل فراهم کند، ضروری است. بدون تردید عامل انسانی و روانی نیز در این زمینه نقش دارد. هنوز هم بازرگانان روسی و ایرانی همچنان بیشتر به تعامل با طرف‌های غربی تمایل نشان می‌دهند. لازم است این پارادایم شکسته شود و به طور سیستماتیک محافل تجاری دو کشور نسبت به این موضوع تشویق شوند که نه تنها منافع خصوصی، بلکه منافع ملی را نیز مد نظر قرار دهند.
متاسفانه تصویر ایران در روسیه و همچنین تصویر روسیه در ایران تا حد زیادی توسط منابع رسانه‌ای غربی شکل گرفته است که این موضوع تا جایی در مورد محافل تجاری هر دو کشور نیز صدق می‌کند.
بنابراین اصلاح وضعیت نیاز به اقدامات مشترک هماهنگ و هدفمند دارد تا هم فضای روابط میان مسکو و تهران شاهد تغییر و تحول مثبت و ارزشمند شود و هم نقش دو کشور در معادلات منطقه‌ای و بین المللی بیش از پیش موثرتر گردد.
امید است با سفر آقای رئیسی به روسیه گامی بلند در این مسیر برداشته شود.
انتهای پیام/ح
