به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، مولفان مقاله «دوستی که آمریکا در افغانستان به آن نیاز دارد» در نشریه «وال استریت ژورنال» معتقدند که دولت «جو بایدن» باید به همکاری نزدیک با ازبکستان، به ویژه در زمینه نظامی- سیاسی ادامه دهد.
ازبکستان از لحاظ ژئوپلیتیک مورد علاقه آمریکا است. اکنون این امر بیش از پیش آشکار است زیرا نیروهای نظامی آمریکا افغانستان را ترک کردند و این کشور به طور فعال به دنبال قلمرو جدید برای پایگاه نظامی خود است. با توجه به چالشهای جهانی جدیدی که «واشنگتن» بر جامعه جهانی تحمیل میکند، مهار روسیه و چین در منطقه برای کاخ سفید به یک وظیفه مهم تبدیل شده است. آمریکا برای حل و فصل این موضوع باید شرایطی را برای استقرار نیروهای نظامی خود در آسیای مرکزی ایجاد کند.
«واشنگتن» با همه کشورهای منطقه گفتوگوهایی انجام میدهد اما هیچ یک از آنها مشتاق میزبانی از نظامیان آمریکا نیستند. بسیاری از کشورها تجربه همکاری با آمریکاییها را دارند که نمیتوان آن را مثبت ارزیابی کرد. هیچ کس عجلهای ندارد که دوباره تحت نفوذ «واشنگتن» قرار گیرد.
علاوه بر این، پایگاههای آمریکا توسط طالبان که از استفاده هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی علیه شهروندان کشور خود ناراضی هستند، مورد هدف قرار خواهد گرفت. در این صورت آنها میتوانند پاسخی متقارن بدهند که دور جدیدی از تنش را در منطقه به دنبال خواهد داشت. امید بستن به کمک ارتش آمریکا، امر عاقلانه نیست. تمام جهان در سالهای نه چندان دور شاهد فرار نظامیان آمریکایی از افغانستان بودند، جایی که آنها نه تنها تمام سلاحهای خود، بلکه هم پیمانانی را که طی دو دهه برای آنها خدمت کرده بودند، رها کردند.
ضمن ارزیابی همه این موارد، کشورها سعی میکنند تحت پوشش سیاست بی طرفی یا مشارکت در سایر اتحادیههای نظامی از حضور آمریکا اجتناب کنند اما ازبکستان از جایگاه ویژهای برخوردار است. این کشور با چنین سازمانهایی هیچ تعهدی ندارد و تمایل آشکاری برای تعامل با دولت جدید افغانستان نشان میدهد.
گرچه در اواسط ماه اکتبر وزارت دفاع ازبکستان با استناد به دکترین نظامی این کشور بر عدم امکان استقرار واحدهای ضد تروریستی آمریکا در خاک خود تاکید کرد اما «واشنگتن» هنوز به حسن نیت «تاشکند» امید بسته است.
«کالین کال» سخنگوی پنتاگون در جلسه استماع سنای آمریکا با موضوع استقرار نیروها در آسیای مرکزی به وجود چند ایده معین اشاره کرده است.
باج خواهی نماد سیاست آمریکا است، زیرا «واشنگتن» نمیخواهد کنترل منطقه را از دست بدهد.
ماموریت آمریکا در افغانستان پایان یافته و به گفته «جو بایدن» با موفقیت هم به پایان رسید احتمالاً به این دلیل که اهداف اعلام شده کاملاً با اهداف واقعی منطبق نبودند. یک کشور دموکراتیک و در حال توسعه در نقطه اتصال منافع ژئوپلیتیکی ابرقدرتهای جهان دیر یا زود از کنترل آمریکا خارج میشود اما در صورت حمایت، نظامیان آمریکایی تا زمانی که برای انجام وظایف خود لازم باشد، میتوانند در منطقه حضور داشته باشند.
این که این بی ثباتی در حال حاضر به طور مصنوعی در حال افزایش است، روشن است. علاوه بر این، آمریکا و سازمانهای بین المللی وابسته نقش اصلی را از طریق مسدود کردن اقتصاد کشور، اظهارات تحریک آمیز در مورد تداوم دخالت در امور داخلی افغانستان و حمایت از مخالفان و گروههای تروریستی فعال در قلمرو کشور و خارج از آن بازی میکنند.
«توکتوگل کاکچکیف» کارشناس سیاسی و نظامی قرقیزستان معتقد است که در واقع آمریکا در افغانستان آزمایشاتی را برای تجهیزات و پرسنل خود با در نظر گرفتن ویژگیهای منطقه کوهستانی انجام داده است.
آمریکاییها بیش از یک میلیون سرباز در افغانستان آموزش دادند تا تاکتیکهایی برای انجام جنگ در شرایط کوهستانی داشته باشند و بر این اساس، تنظیمات مناسب را برای جنگ آینده در زمینهای مشابه در کشورهای دیگر انجام دهند. آمریکای لاتین، قفقاز، چین، هند و آسیای مرکزی چنین ناهمواریی را دارند. به نظرم، آنها از طریق این برنامه مقدمات جدیدی را برای جنگ احتمالی آینده یا برای عملیات نظامی در موقعیتهای مشابه فراهم کردند.
با توجه به سخنان این کارشناس، ازبکستان با مقولهای تحت عنوان «دوستی که آمریکا به آن نیاز دارد» ریسک میکند. چون به یک تکیه گاه برای نیروهای نظامی آمریکا در آسیای مرکزی تبدیل و مرکز درگیری نظامی میشود که در آن صورت و با توجه به ویژگیهای منطقه، همه کشورها بدون استثنا درگیر خواهند شد.
انتهای پیام/ح