به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، هر سرزمینی اگر در جنگ سخت موفق به تقابل با دشمن و برتری علیه خاطیان شود، در جنگ نرم، رسانه و جنگ روایت اگر قوی نباشد و نتواند به موقع و سریع بازدارندگی و پاسخ مناسب برای افکار عمومی خودی و تبادل آتش اطلاعاتی دشمن داشته باشد قطعاً شکسته خورده است.
این در حالی است که برخی کشورها و قدرت‌های جهانی به آن اندازه که در جنگ نرم و رسانه موفق هستند در جنگ سخت پوشالی بوده و با اتکا به روایت‌های زیرکانه و فریب اذهان حتی پیروز جنگ سخت هم خواهند بود. اصل اطلاع رسانی و روایت‌گری سریع، شفاف و دقیق می‌تواند خنثی‌کننده موج‌سواری جنگ روانی و روایت دشمن و تردیدهای مردم باشد که به‌علت عدم رعایت همین اصل، موضع اقتداری جمهوری اسلامی در چندسال اخیر با چالش بزرگی مواجهه شده است. این‌چالش و بحران نمود عینی ناکارآمدی رسانه است و درک نیاز به بازسازی ساختاری و بازآرایی هویتی و رویکردی عرصه فرهنگ و رسانه در این میان شدیداً حس می‌شود.
در این‌خصوص خبرگزاری مهر گفت‌وگویی با معصومه نصیری، معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.
نسخه رهایی‌بخش حکمرانی از سردرگمی با محوریت مردم رسانه
- در عصر جامعه شبکه‌ای و ظهور شهروند خبرنگاران و هر موبایل یک‌رسانه، با عنایت به مختصات زیست در دوران پساحقیقت، غلبه جریان شایعه، جعل و تلاش برای ایجاد ابهام و تضاد در ذهن مخاطبان، سکه رایج و دارای خریدار محسوب شده و برای خروج از این مسیر بی‌انتهای پر خطر سه‌گانه «پیوست رسانه‌ای»، «روایت و ضد جریان» و «واکنش سریع» نسخه رهایی‌بخش حکمرانی با محوریت مردم رسانه، از سردرگمی بوده و در عین حال مغلوب سازی جبهه‌های معارض رسانه‌ای کشور قلمداد شده و دیگر برای کوچک‌ترین موضوعاتی افکار عمومی منحرف و مقام مسئول غافلگیر نشده و رسانه‌ها نیز دچار پریشانی در چگونگی پرداخت رسانه‌ای نمی‌شوند.
فقدان پیوست رسانه‌ای پاشنه آشیل اقدامات حکمرانان
- گام نخست پیوست رسانه‌ای است. بی‌شک امروز فقدان پیوست رسانه‌ای پاشنه آشیل بی‌اثر و خنثی‌سازی اقدامات حکمرانان نزد افکار عمومی است.
- تدوین پیوست رسانه‌ای موضوعات و سیاست‌های مختلف در گام نخست به منزله تشخیص ضرورت اقناع افکار عمومی درباره موضوعات است که در صورت نبود آن، تمام اقدامات به ضد خودشان تبدیل می‌شوند.
- پیوست رسانه‌ای دارای اثرگذاری است که مبتنی بر نظام مسائل موجود در کشور، پاسخگو به تمام سوالات و ابهامات افکار عمومی بوده و بتواند منوط بر علوم شناختی، اثرگذاری روایت‌های موازی ساخته شده را کاهش داده یا از بین ببرد. این پیوست باید دارای ادبیات اقناعی و با قابلیت رمزگشایی عموماً مشترک از سوی مخاطب باشد و در عین آفند، خاصیت پدافندی نیز داشته باشد.
ضرورت روایت رسانه‌ای به هنگام، جذاب و دارای اثرگذاری بالا
- گام دوم ضرورت ساخت روایت و ضد جریان است. اگر بپذیریم که برندگان نبرد رسانه‌ای امروز همان سازندگان روایت‌ها و ضد جریان‌ها هستند و این روایت‌های مبتنی بر سناریوی دقیق هستند که باعث تضادآفرینی و تردیدآفرینی شده و باعث خدشه در عزت نفس ملی و اعتماد به نفس همگانی می‌شوند، فرایند ساخت، ارائه، تداوم و تثبیت یک روایت رسانه‌ای به هنگام، جذاب و دارای اثرگذاری بالا بیش از پیش ضروری می‌نماید.
- در کنار این روایت سازی که مبتنی بر شناخت موقعیت و ضرورت، مخاطب شناسی، واژه گزینی، پرهیز از کتمان مسائل و ورود شفاف و هدفمند به موضوعات از سوی رسانه و مسئولان است، بحث ضد جریان نیز دارای اهمیت است. مراد از «ضد جریان» ایجاد و تولید جریانات جدیدی است که به تنهایی بتوانند هم روایت ساخته و هم تولید گفتمان کنند.
دولت واکنش‌های دیرهنگام، جزیره‌ای و دور از ادبیات اقناعی را ترمیم کند
- گام سوم اتاق واکنش سریع رسانه‌ای نام دارد. در کنار پیوست رسانه‌ای و تولید روایت و ضد جریانات مبتنی بر سناریوی دقیق و نه شتاب زده، آنچه محل جولان شایعات و اخبار جعلی است و اساساً فضای پاره حقیقت گویی و قلب واقعیت را فراهم می‌آورد، عدم ورود به هنگام مسئولان و رسانه‌ها به موضوعات جهت تنویر افکار عمومی و روشن سازی نورافکن بر روی موضوعات با هدف آگاه سازی و ارائه اطلاعات صحیح و پر کردن فضای ابهام ذهنی مخاطبان است.
- این مهم با تشکیل اتاق عملیاتی رسانه‌ای که مبتنی بر رصد دقیق، نسبت به موضوعات قبل از فراگیر شدن، واکنش سریع نشان داده و با جریان معارض رسانه‌ای هماوردی کند، قابل تحقق است.
- در حال حاضر واکنش‌های دیرهنگام، جزیره‌ای، دور از گفتمان و ادبیات اقناعی و با سویه انکار و تکذیب جای مدل رفتار رسانه‌ای مبتنی بر خرد، مخاطب شناسی، نیازسنجی و فهم جریان و نقشه راه رسانه‌ای مقابل را گرفته است که نیاز است دولت در ابتدای راه نسبت به ترمیم آن اقدام کند.
رسانه نباید غافلگیر شده و باید از پیش در جریان قرار گیرد
- پس از جریان‌سازی رسانه‌های معارض رقیب، ما با تأخیر اعلام نخواهیم کرد که سامانه‌های پدافندی در آسمان منطقه نطنز شلیک تمرینی داشته و جای نگرانی نیست و با هماهنگی کامل شبکه یکپارچه پدافندی صورت گرفته است! در این‌مواقع و در صورت چنین آزمایشی، رسانه نباید غافلگیر شده و باید از پیش در جریان قرار گیرد تا بتواند در برابر شایعات و هجمه‌های رسانه‌ای اقدام مؤثر داشته باشد.
- افکار عمومی و رسانه‌ها باید در برابر اقدامات رسانه‌ای مخرب واکسینه شوند که یک راه ارتقای سواد رسانه‌ای است و راه دیگر بستن سرچشمه ایجاد شایعات و ناامنی افکار عمومی که به مدل کنشگری و سیاستگذاری مسئولان در بخش‌های مختلف باز می‌گردد.
تکلیف مسئولان و حکمرانان در جنگ نمایان رسانه‌ای
- مسئولان نباید فراموش کنند که نبود صداقت و عدم ایجاد این احساس موجب اختلال و تزلزل در اعتماد عمومی نسبت به حکمرانی و همچنین بی اعتمادی به رسانه‌ها می‌شود و این به معنای کمک به اثرگذاری رسانه‌های رقیب بر مهندسی افکار عمومی و تحقق پدیده وارونگی افکار عمومی به عنوان یک فرایند است.
- اگر حفظ افکار عمومی از طریق سه‌گانه «پیوست رسانه‌ای»، «روایت و ضد جریان» و «واکنش سریع» در اولویت قرار نگیرد و تولید پیام و اقدامات اجرایی رسانه‌ای بر مبنای به کارگیری ظرفیت‌های حداکثری اقناعی برنامه‌ریزی نشود، غافلگیری مدام رسانه‌ای، ربایش ممتد و مستمر افکار عمومی و بی اثری اقدامات مسئولان و در نهایت کاهش سرمایه اجتماعی رخ خواهد داد.
- دولت باید بداند در شرایط فعلی امکان سعی و خطای رسانه‌ای وجود ندارد و یک اشتباه می‌تواند آخرین اشتباهات باشد. مدیریت افکار عمومی را در اولویت برنامه‌ریزی سیستم‌های رسانه‌ای قرار دهیم وگرنه برای افکار عمومی ما برنامه‌ریزی می‌شود.
انتهای پیام/
