«ذوالفقار اسماعیلیان» کارشناس مسائل منطقه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، به بررسی دلایل تصمیم واگذاری ریاست حزب حاکم «نور آتن» به «قاسم ژامرت تاکایف» رئیس جمهور قزاقستان پرداخت.
وی گفت: «نورسلطان نظربایف» نخستین رئیس جمهور قزاقستان در نشست عمومی شورای سیاسی حزب حاکم «نور آتن» اختیارات خود به عنوان رئیس این حزب را به «قاسم ژامرت تاکایف» رئیس جمهور این کشور واگذار کرد. این اقدام از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا در اختیار تاکایف قرار گرفتن حزب حاکم منجر به تقویت نقش و جایگاه وی در سیاست داخلی قزاقستان خواهد شد.
اسماعیلیان ادامه داد: پس از استعفای نظربایف در 19 مارس 2019 از پست ریاست جمهوری قزاقستان و جانشینی تاکایف، هم در محافل سیاسی داخلی و هم خارجی این باور وجود داشت که در قزاقستان دو کانون قدرت به صورت موازی فعالیت می‌کند که یکی با رئیس جمهور سابق و دیگری با رئیس جمهور فعلی همراه هستند.
حتی بسیاری معتقد بودند که قدرت نظربایف در تصمیم گیری‌های مهم داخلی و خارجی به مراتب بیشتر از تاکایف است. در حقیقت طی سال 2019 این وضعیت تا حدود زیادی مشاهده شد ولی از سال 2020 به این طرف و به خصوص با توجه به بروز مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی در متن همه گیری کرونا، نقش تاکایف به عنوان رهبر این کشور به طور قابل توجهی تقویت گردید.
وی با اشاره به روند تدریجی انتقال قدرت در قزاقستان، تصریح کرد: در پایان ماه آوریل سال جاری میلادی نظربایف ریاست مجمع مردم قزاقستان را به تاکایف واگذار کرد. این مجمع به عنوان یک نهاد اجتماعی در طرح ابتکارات مختلف در جهت حمایت از دولت نقش مهمی دارد که واگذاری ریاست آن به تاکایف به معنای تقویت جایگاه وی در فضای سیاسی و اجتماعی قزاقستان بود.
البته انتظار می‌رفت که در قدم بعدی اختیارات ریاست حزب حاکم نیز به تاکایف سپرده شود. حالا دیگر می‌توان این پیش بینی را داشت که احتمالا طی یک تا دو سال آینده نظربایف ریاست شورای امنیت را نیز در اختیار رئیس جمهور قرار خواهد داد که در صورت تحقق این اقدام روند تدریجی انتقال قدرت تکمیل خواهد شد.
کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: نظربایف در سخنرانی خود تاکید کرد که باید حزب «نور آتن» جامعه را به سوی خط مش دولت و رئیس جمهور بسیج کند. این را می‌توان یک پیام واضح به طرف‌های داخلی و خارجی در رابطه با یکپارچگی قدرت در قزاقستان ارزیابی کرد زیرا از زمان استعفای نظربایف از قدرت هم در محافل سیاسی و هم کارشناسی این دیدگاه مطرح است که در قزاقستان دو کانون قدرت وجود دارد که یکی به «کتابخانه» (دفتر «پیشوای ملت» و رئیس شورای امنیت) و دیگری به «آکوردا» (نهاد ریاست جمهور) تعلق دارد.
وی تصریح کرد: در شرایط پیچیده ژئوپلیتیکی، افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی مربوط به شرایط همه گیری کرونا، تشدید رقابت‌های میان قدرت‌های جهانی در منطقه و رشد میزان چالش‌های امنیتی در آسیای مرکزی با توجه به تحولات مناطق پیرامون از جمله افغانستان، برای تاکایف در اختیار داشتن حزب حاکم ابزار جدی در جهت بسیج نهادهای دولتی، نخبگان و اقشار مختلف جامعه قزاقستان خواهد بود.
نکته دیگر قابل توجه این است که «نور آتن» به عنوان حزب حاکم بر دولت، پارلمان، استانداری‌ها، شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها کنترل دارد که اکنون این ابزار موثر در اختیار تاکایف قرار گرفته و زمینه برای مدیریت وی بر بسیاری از فرآیندهای اساسی سیاست داخلی را فراهم می‌کند. بنابراین در آینده نه چندان دور شاهد تقویت نقش و جایگاه نظربایف در قزاقستان خواهیم بود که احتمالا بر تقویت جایگاه منطقه‌ای این کشور نیز کمک خواهد کرد.
اسماعیلیان با اشاره به اینکه نظربایف به عنوان یک شخصیت تاریخی برای قزاقستان مستقل در زمان حیات خود در امور این کشور نقش بازی خواهد کرد، گفت: علاوه بر آنکه نظربایف می‌تواند مادام العمر ریاست شورای امنیت قزاقستان را داشته باشد، طبق قانون «درباره اولین رئیس جمهور جمهوری قزاقستان – پیشوای ملت»، وی از حق ابلاغ پیام به مردم، مقامات و نهادهای دولتی در رابطه با مهم‌ترین مسائل دولتی، سیاست داخلی و خارجی و امنیت کشور برخوردار است.
علاوه بر این، نخستین رئیس جمهور این حق را دارد که در نشست‌های پارلمان و دولت در رابطه به مسائل مهم کشور سخنرانی کند. همچنین تعیین جهت‌های اصلی سیاست داخلی و خارجی قزاقستان با نخستین رئیس جمهور هماهنگ می‌شود. این همه بدین معنی است که نظربایف همچنان در امور قزاقستان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های سیاسی باقی خواهد ماند.
انتهای پیام/ح
