به گزاش خبرگزاری فارس از اصفهان، اصفهان از جمله شهرهای صنعتی است که به دلیل جذابیت‌های مختلفی که در آن وجود دارد به عنوان یکی از شهرهای هدف مهاجرت همواره مطرح بوده است، از طرفی افزایش تقاضا برای مسکن به ویژه در بین جمعیت متولدین دهه ۶۰ و ۷۰ ، صنعتی بودن شهر اصفهان و فعالیت آن در صنایع فولاد و سنگ و همچنین دیگر صنایع پایین‌دستی از جمله مواردی بود که هم قابلیت اصفهان برای مهاجرپذیری را بالا برد و هم نیاز به مسکن را افزایش داد.
شهرک‌های اقماری پاسخ به تقاضای مسکن
افزایش تقاضای مسکن در شهر اصفهان به دلایل ذکر شده، موجب شد تا سیاست‌گذاران امر، برای پاسخ به این مشکل، به ایجاد شهرک‌هایی در اطراف شهر اصفهان دست بزنند که در اصطلاح به آن‌ها «شهرک‌های اقماری» می‌گوییم، آنچه از این شهرک‌ها انتظار می‌رفت این بود که از طریق اسکان جمعیت در آن‌ها بتوان به گونه‌ای توازن جمعیتی ایجاد کرد؛ در حالی که عدم توجه به زیرساخت‌های بهداشتی، ترابری، آموزشی، تجاری، رفاهی و غیره در این شهرک‌ها به تدریج مشکلات مضاعفی را نیز بوجود آورد که در ادامه به بررسی این مشکلات در بعضی از شهرک‌های اطراف اصفهان می‌پردازیم.
شهرهای بهارستان، مجلسی، فولادشهر و شهرک‌های نظیر سیمرغ، نگین و... از جمله مناطق جدیدی است که برای اسکان جمعیتی در اصفهان دهه‌های پیش شکل گرفت اما بعد از گذشت چند دهه هنوز از فقدان زیرساخت‌های مختلف رنج می‌برند و بسیاری از امور مردم با مشکلاتی مواجه است، در گفتوگو با کارشناس عمران و عضو سابق شورای شهر اصفهان علت را جویا شدیم.
خیلی از شهرک‌های اطراف اصفهان با خیلی از سیاست‌های پیش‌بینی شده مطابقت ندارد
عبدالرسول جاننثاری، عضو سابق شورای شهر اصفهان در گفتوگو با خبرنگار فارس در اصفهان، در ارتباط با معضلات شهرک‌های اقماری اظهار داشت: زمانی که طرح جامع و طرح تفصیلی یک شهر یا شهرک تهیه می‌شود، ظرفیتی را برای آن در نظر می‌گیرند و بر اساس آن ظرفیت‌ها، برخی از سرانه‌ها را تخصیص می‌دهند که این‌ها شامل فضای سبز، فضای آموزشی، فضای ورزشی، مراکز بهداشت و درما و امثال این‌ها جزو این سرانه‌ها است.
زیرساخت شهرک‌ها باید تامین شود
وی ادامه داد: دو هدف عمده وجود دارد که شهرک‌های اقماری برای آن‌ها ساخته می‌شود؛ اول جلوگیری از افزایش جمعیت و دوم تحقق تدریجی سرانه‌های خدماتی برای بهبود وضعیت زندگی مردم؛ پس وقتی ما در حال محدود کردن جمعیت شهر هستیم، در واقع داریم با هرگونه الحاقی مخالفت می‌کنیم و به خاطر افزایش ظرفیت و پاسخگویی به تقاضای مسکن، شهرک‌هایی اطراف اصفهان تعبیه می‌شود که قرار است منفصل از شهر باشند نه متصل به شهر.
جاننثاری با بیان اینکه یکی از اهداف این شهرها این است که جمعیتی که در داخل خود شهر امکان اسکان برای آن‌ها وجود ندارد به آنجا گسیل کنیم؛ خاطرنشان کرد: وقتی دولت در طرح مسکن مهر یا اقدام ملی مسکن می‌گوید ما باید خانه‌هایی بسازیم که آورده مالک برای سهم زمین کم باشد یعنی نخواهد قیمت بالایی برای زمین بپردازد، قاعدتا ما در اصفهان چنین زمین بزرگی نداریم که بتوان با آن جمعیت زیادی را صاحب خانه کرد و ظرفیت خود اصفهان هم که پر شده است، پس مجبور هستیم مردم را به خارج از اصفهان گسیل کنیم.
عضو سابق شورای شهر اصفهان تصریح کرد: این اشکال کلی وجود دارد که وقتی داریم شهرک‌های جدیدی می‌سازیم، در ارائه خدمات زیربنایی و روبنایی ضعیف هستیم.
وی افزود: مثلا در خدماتی مثل فضای سبز، خدمات حمل و نقل و ترابری، فضای آموزشی و غیره، آنطور که باید موفق نبوده‌ایم، بنابراین اکثر نارضایتی‌ها برای این است که زیرساخت‌های لازم ایجاد نشده است و خدمات ضروری ارائه نمی‌شود.
جاننثاری ادامه داد: بعضا در داخل شهرها هم مشکل تخصیص سرانه وجود دارد، یعنی در داخل خود شهر اصفهان به سختی می‌توان یک زمین ۲ هزار متری پیدا و برای مردمی که در آن منطقه تقاضا دارند، فضای سبز ایجاد کرد؛ اما در شهرهای جدید همه این موارد پیش‌بینی شده است و زمین‌های آن هم موجود هست، فقط بحث تخصیص و تکمیل کردن این زمین‌ها مطرح است که در این زمینه، آموزش و پرورش یا بهداشت و درمان باید سرانه‌ای که برای کار مربوطه آن پیش‌بینی شده است را تجهیز کنند و بسازند.
لزوم مشارکت بخش خصوصی در تکمیل زیرساختها و شروع پروژه‌های جدید
عضو سابق شورای شهر اصفهان به علت اصلی مشکلات مربوط به شهرک‌های اقماری پرداخت و عنوان کرد: ریشه خیلی از مشکلات مربوط به تجهیز و ساخت مراکز برای سرانه‌های تخصصی، به تأمین اعتبار مالی و بودجه برمی‌گردد؛ به عنوان یک کارشناس عرض می‌کنم که وقتی یک شهرک ساخته می‌شود، همه این سرانه‌ها در آن دیده می‌شود، به همین دلیل وقتی می‌بینیم در یک شهرک زمین‌های بایر زیادی دیده می‌شود، به این خاطر است که سرانه‌های تخصیص داده شده، ساخته و تجهیز نشده‌اند.
وی به راه‌حل فائق آمدن بر این مشلات اشاره کرد و گفت: برای حل مشکلات و معضلانی که مردم با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و فعلا هم اعتباری برای آن‌ها وجود ندارد تا تکمیل شوند، در ابتدای امر باید حل معضل این شهرک‌ها در اولویت مدیران قرار گیرد؛ یعنی به این صورت که مکان‌هایی که مردم خیلی وقت است در آن ساکن هستند باید در اولویت قرار گیرد و مکان‌هایی که تازه در حال ساخت و ساز هست، در رتبه بعدی اختصاص بودجه لحاظ شوند.
جاننثاری بیان کرد: گام بعدی افزایش مشارکت و به کار گرفتن بخش خصوصی در این پروژه‌هاست، خیلی از کارها را هم می‌توان به صورت تهاتر انجام داد، یعنی بخش خصوصی با سرمایه خود یک پروژه‌ای را احداث کند و ارگان دولتی در زمینه اعطای یک مجوز به این بخش کمک کند؛ البته در هر حوزه باید متفاوت با بخش خصوصی وارد تعامل شد و باید متناسب با هر حوزه‌ای مثلا درمان یا آموزش و پرورش با سرمایه‌گذار خصوصی وارد همکاری شد.
عضو سابق شورای شهر اصفهان در پایان به طرح ملی جهش مسکن هم اشاره و تصریح کرد: در حال حاضر ما در آستانه طرح جهش مسکن هستیم و در این زمینه جلسات جدی در حال برگزاری است که باید به همه ابعاد این موضوع اعم از مهاجرت‌پذیری، سرانه‌های بهداشت و آموزش، موضوع آلودگی هوا، آب و غیره توجه کنیم.
وی یادآور شد: اگر در مکانی خانه‌هایی ساخته می‌شود، این فقط صرف ساخت خانه نیست، بلکه تامین سرانه‌ها و تامین فضاهای خدماتی جهت رفاه شهروندان حتما باید مدنظر مدیران قرار گیرد، در نتیجه اولویت باید با مکان‌هایی باشد که زیرساخت بیشتری دارند یا حداقل این است که می‌توانیم خدمات را بهتر به آن‌ها برسانیم؛ پس اصل این باشد که بعد از ساخت و ساز، اولویت مدیران باید تامین خدمات یا رساندن خدمات به آن منطقه باشد.
ضرورت توجه به پیوستهای فرهنگی و اجتماعی در طرح‌های مسکن
در همین زمینه حسین رجایی، نماینده مردم لنجان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: یکی از طرح‌هایی که دولت در دست اجرا دارد ساخت یک میلیون مسکن در سال در کشور است.
وی ادامه داد: این طرح در اصل طرح مجلس بود و منابعش هم در بودجه دیده شد، دولت قبل چون اعتقادی به ساخت مسکن نداشت خودش را درگیر این قانون نکرد اما دولت جدید نظر مثبت داشت و شروع به اجرای این طرح کرد؛ در حال حاضر حدود ۶۰۰ منطقه در قالب طرح مسکن ملی جایابی شدند.
رجایی با بیان اینکه نکته مهم این است که مسکن ملی کجا ساخته شود، افزود: آیا نگاه ما نسبت به مسکن این است که صرفا مردم خانه‌دار شوند یا یک خانه ایده‌آل و مطلوب با یک معماری ایرانی اسلامی و با رعایت مسائل شرعی و فقهی ساخته شود.
نماینده مردم لنجان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از این مکان‌ها فولادشهر بود، عنوان کرد: وقتی وارد این منطقه می‌شویم، می‌بینیم که همین اتفاق حدود یک دهه قبل در دولت اسبق رخ داد، به این بهانه که فلاورجان، بهارستان، خمینی‌شهر زمین ندارد و همه به فولادشهر بیایند.
رجایی ادامه داد: وقتی بررسی شود می‌بینیم که ساختمان‌هایی که یک دهه پیش در این مکان ساخته شد تا الان هنوز زیرساخت‌هایش آماده نشده است، یعنی ساختمان ۸ طبقه ما هنوز آسانسور ندارد و مردم چون ناچار بودند ساکن شدند.برخی ساختمان‌ها آتش‌نشانی ندارند، ایمنی ندارند و مجموعه‌ای که ساخته شد نه پیوست فرهنگی و نه اجتماعی داشت، فقط یک خانه ساخته و تحویل مردم داده شده است.
نماینده مردم لنجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برخی کمبودهای در مسکن مهر فولادشهر، تصریح کرد: ۱۰۰ هزار جمعیت در این منطقه ساکن شد و توجهی هم به ایجاد زیرساختها نشد.
ایرادات مسکن مهر در طرح جهش مسکن رفع شود
در ابتدای ساخت شهرک‌ها لازم است نیازسنجی صورت گیرد و به گونه‌ای برنامه‌ریزی‌ها انجام شود که به موازات ساخت مسکن، زیرساختها و تخصیص سرانه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی و خدماتی نیز برای مردمی که قرار است در این مناطق ساکن شوند به مرحله اجرا برسد نه اینکه بعد از ساخت مسکن بخواهند زیرساختها را تکمیل کنند.
تجربه موفق مسکن مهر در رفع نیاز مسکن و البته ضعف‌های آن در عدم تکمیل زیرساختها الگوی مناسبی است که دولت‌مردان باید در طرح جهش مسکن مد نظر قرار دهند.
انتهای پیام/۶۳۱۲۱/آ/
