بررسی وضعیت لوازم‌التحریر در آستانه بازگشایی مدارس/ فیلشاه و کلاه‌قرمزی کجا رفتند؟

خبرگزاری فارس ـ گروه تعلیم و تربیت: این روزها بحث بازگشایی مدارس، شکل جدی‌تر به خود گرفته است و آموزش و پرورش در نظر دارد که با هماهنگی وزارت بهداشت، مدارس کشور را از آذر ماه حتی به صورت یک روز در هفته، بازگشایی کند.

از اسفند 98 که مدارس تعطیل شد، عملا لوازم‌التحریر هم کمرنگ و کمرنگ‌تر شد تا جایی که اکثر فعالیت‌های دانش‌آموزان به فضای مجازی منتقل شد و احتیاج به لوازم‌التحریر به اندازه گذشته نبود.

حالا با مطرح شدن موضوع بازگشایی مدارس، خانواده‌ها به سراغ خرید لوازم‌التحریر رفتند اما این بار با قیمت چند برابر دفتر و مداد و خودکار مواجه شدند. در این بین، ناخودآگاه موضوع مهم نوشت‌افزار ایرانی ـ اسلامی در درجه بعدی قرار می‌گیرد.

تصمیم گرفتیم برای پیگیری این موضوع با تولیدکنندگان لوازم‌التحریر گفت‌وگویی داشته باشیم تا راهکارهایی برای مناسب شدن قیمت لوازم‌التحریر و خرید لوازم‌التحریر ایرانی ـ اسلامی ارائه دهیم.

در این میزگرد مصطفی مهربانی دبیر هیأت مدیره مجمع ایران نوشت، محمود داروگر تولید کننده کیف، صادق قلمکاری تولید کننده لوازم التحریر و محمدرضا کمالی تولید کننده لوازم التحریر حضور داشتند.

* محتوا موجب می‌شود که قیمت تمام شده کالا بالاتر برود

مهربانی: من فکر می‌کنم بزرگترین مشکل ناظر بر بحث محتواست. ببینید کالاهایی هستند که فرد به طور مداوم با آن سر و کار دارد مثل پوشاک برای همه مردم یا لوازم‌التحریر برای دانش‌آموزان و دانشجویان. 

ببینید دانش‌آموز حتی به کالایی که متعلق به اوست، انس می‌گیرد و برایش مهم است که نقش روی لوازم‌التحریر یا لباسش چیست؟ ضمن اینکه هویت دانش‌آموز را می‌سازد. 

در حال حاضر محتوا موجب می‌شود که قیمت تمام شده کالا بالاتر برود و وظیفه نهادهای متولی است که باید این موضوع را حل کنند.

*اگر فروش بالا برود، قیمت پایین‌تر می‌رود

کمالی: در سال ۹۷ که دفتر تولید می‌کردم، دفتر سیمی هم از چین وارد می‌شد؛ آن زمان قیمت دفتری که من تولید می‌کردم دو هزار تومان بود و همان دفتر چینی ۱۷۰۰ تومان بود. در حقیقت آن دوره تولید کننده ایرانی توان رقابت با ارز ترجیحی و لوازم‌التحریر وارداتی را نداشت.

 وقتی برای لوازم‌التحریر وارداتی، ارز اختصاصی حذف شد، قیمت‌ها متعادل‌تر است و دیگر برای تجار نمی‌صرفید که دفتر وارد کنند.

به نظر من، یکی از اتفاقاتی که منجر می‌شود قیمت لوازم‌التحریر پایین‌تر بیاید، فروش است؛ اگر فروش بالا برود، قیمت پایین‌تر می‌رود و برای فروش بالا نیاز به حمایت دولت از نظر فرهنگ سازی است.

اکنون اهمیت تولید داخلی بر کسی پوشیده نیست و باید فرهنگ سازی شود. چرا باید خانواده‌ از دستفروشی که لوازم‌التحریر با جلد کارتون‌های غربی دارد، خرید کند. چرا خانواده‌ها، لوازم‌التحریری را برای فرزندشان می‌خرند که با فرهنگ ما سنخیت ندارد و فقط ارزان است؟

این در حالیست که همه دفاتر ما پیام دارند و پشت همه کاراکترها، فکر است اما مشکل اینجاست که تیراژ ما بالا نیست و قیمت بالا می‌رود و امکان رقابت را سخت می‌کند.

*کمتر از ۱۰ درصد از محصولات فروشگاه‌ها از سبد محصولات ایران نوشت است!

قلمکاری: ما چندین سال است که با مجمع نوشت افزار ایرانی ـ اسلامی(ایران نوشت) تعامل داریم. یک ضعف بزرگ که تولیدکننده‌ها با آن مواجه هستند، نظارت است و همچنین فرهنگسازی صورت نمی‌گیرد.

وقتی وارد فروشگاه‌های بزرگ می‌شویم، می‌بینیم کمتر از ۱۰ درصد از محصولاتی که ارائه می‌دهند از سبد محصولات ایران نوشت است و ما گوشه عزلت قرار می‌گیریم.

واردات لوازم‌التحریر با ارز دولتی ضرر به تولید کننده است. ماه پیش نمایشگاهی در تهران بود که ما هم دفاترمان را دادیم و قیمت اعلام کردیم. بعد از یک هفته از نمایشگاه تماس گرفتند و گفتند قیمت شما خیلی بالاست. این در حالیست که دفاتر ما تولید روز بود. یا آنها دفاترشان را انبار کرده بودند یا وارداتی بود که ارزان‌تر شده بود.

ما همه مواد اولیه را از بازار آزاد تهیه می‌کنیم و قیمت‌ها هم در این مدت افزایش‌های زیادی داشته است و هیچ حمایتی برای تهیه مواد اولیه ارزان صورت نگرفته است. چطور می توانیم دفاتر را ارزان بفروشیم.

*کاراکترهای ایرانی رایگان نیست

داروگر: من فکر می‌کنم. موضوع فقط کاراکتر خارج و ایرانی نیست. بلکه ما برای کاراکترهایمان کاری نمی‌کنیم. در حالی که کاراکتر‌های خارجی برایش فیلم و محتوا ساختند. مثلا مرد عنکبوتی را ببینید انیمیشن و فیلم برایش ساختند.

کاراکترهای ایرانی رایگان نیست. سالانه باید هزینه‌هایی را به صورت درصدی بپردازیم مثلا سالانه هر کاراکتر 6، 7 میلیون قیمت می‌خورد.

کاراکتر‌های فیلم‌های خارجی پرمخاطب که از تلویزیون پخش می‌شود، به خوبی فروش می‌رود و هیچکس هم برایش شکایت نمی‌کند. مثلا یک زمانی البته قبل از اینکه به مجمع نوشت افزار ایرانی ـ اسلامی(ایران نوشت) بپیوندیم، کاراکترهای  یانگوم یا جومونگ را روی کیف‌هایمان زدیم که با سرعت به فروش رفت و البته چاره‌ای نداشتم چون داشتیم ورشکسته می‌شدیم.

ما 24 کاراکتر برای قومیت‌های ایران ساختیم اما چون پشتوانه سریال و فیلم ندارد، به خوبی به فروش نمی‌رسد.

نکته دیگر نیروی انتظامی است که فکر می‌کنیم باید ورود کند و مغازه هر کسی که کاراکترهای خارجی را می‌فروشد، پلمب کند.

* برای موضوع کاراکترهای خارجی تصمیم جدی گرفته شود

کمالی: مسلما وقتی کاراکتر یک قهرمان روی لوازم‌التحریر نقش می‌بندد، حس خوبی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود چرا که قهرمان کشورشان را روی نوشت‌افزار خود می‌بینند و الگوی آنهاست.

از سوی دیگر کاراکتر‌های خارجی فقط یک کاراکتر نیست بلکه هویت بچه‌ها را نشانه گرفته است و پشت آن، هزاران مسأله نهفته است.

معتقدم باید تصمیم اساسی حاکمیتی برایش بگیرند تا موجب مشکلات اخلاقی در آینده نشود.

* نقش کاراکتر در زندگی کودک نباید فراموش شود

مهربانی: فکر می‌کنم یک سوء تفاهم شد. وقتی گفتم که کاراکتر برای تولید کننده، هزینه دارد، در شرایط برابر این موضوع را مطرح کردم.

وقتی وارد کنندگان از ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات لوازم‌التحریر استفاده می‌کنند و از مبادی رسمی، محصولاتی که نباید وارد کشور شود، وارد می‌شود، شرایط نابرابر است.

در حقیقت در شرایط نابرابر،‌ وارد کننده از سوبسید بهره‌مند می‌شود و تولید کننده داخلی توان رقابت ندارد. حالا دیگر موضوع کاراکتر، شرایط را پیچیده‌تر می‌کند.

نکته دیگر، ارزشی است که محتوا دارد. پرسش این است که آیا خانواده ایرانی بابت ارزشی که قائل است، هزینه می‌کند؟ معتقدم اینگونه هست. اما مسأله این است که باید شرایط برابر اولیه برای تولید کننده فراهم شود.

ناگفته نماند که نقش کاراکتر در زندگی کودک نباید فراموش شود. کودک با این کاراکتر‌ها زندگی می‌کند و سبک زندگی که این کاراکتر‌ها به او معرفی می‌کنند را در پیش می‌گیرد. در حال حاضر کاراکترهای خارجی با فیلم و انیمیشن تأثیرگذاری دارد و روی لباس، وسایل شخصی و تحصیلی کودک حضور دارند.

مجموعه تخصصی به نام آرش در حال فعالیت است که کاراکتر‌ها را تجاری سازی می‌کند و در حال فعالیت است اما این دو سالی که کرونا موجب تعطیلی مدارس شد، ضررهایی را به نوشت‌افزار و کاراکترها وارد کرد.

* چرا دیگر فیلشاه روی لوازم‌التحریر نیست؟

قلمکاری: یک پیشنهادی سال گذشته مطرح کردیم مبنی بر اینکه از پلتفرم‌ها برای فرهنگ‌سازی استفاده شود. در حال حاضر سریال‌هایی در این پلتفرم‌ها پخش‌ می‌شود که حجم زیادی مخاطب دارد.

بیایند چند ساعتی را خالی کنند و به تولید کاراکتر ایرانی بپردازند و کاراکتر‌سازی صورت گیرد.

بگذارید یک مثال بزنم؛ وقتی انیمیشن فیلشاه تولید شد، آن سال کاراکتر فیلشاه روی لوازم‌التحریر قرار گرفت که بسیار پرفروش شد. ولی سال بعد فروش فیلشاه به نصف رسید و سال بعد نیز تولید کننده‌ها از طراحی روی لوازم‌التحریر صرف‌ نظر کردند. 

فکر می‌کنیم دلیلش چیست؟ دلیل این است که ما تلاش نکردیم که کاراکتر فیلشاه را رشد دهیم و متناسب با موضوعات روز جامعه گسترش دهیم.

ما کاراکتر خوب ایجاد می‌کنیم اما ادامه نمی‌دهیم و این باعث می‌شود که فراموش شود در حالی که کاراکترهای خارجی مدام با سریال‌ها و فیلم‌ها زنده هستند.

* چرا آیین‏‌نامه نحوه نظارت بر علائم، نشانه‏‌ها و تصاویر روی البسه و لوازم ‏التحریر اجرا نمی‌شود؟

مهربانی: در خصوص موضوع کاراکتر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد. شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 474 مورخ 79.11.11 بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، آیین‏‌نامه نحوه نظارت بر علائم، نشانه‏‌ها و تصاویر روی البسه و لوازم ‏التحریر و کالاهای مشابه را تصویب کرد.

ماده 1-

الف - جلوگیری از به کار گرفتن علائم، نشانه ‏ها و تصاویری که با فرهنگ اسلامی - ایرانی در تعارض است و بر فرهنگ عمومی تأثیر منفی دارد.
ب - حفظ نمونه علامت و تصاویری که به صورت‏‌های مختلف انتشار می‏ یابد و در معرض فروش و استفاده عموم قرار می‌‏گیرد و یا از طریق جراید و رسانه‏‌ها تبلیغ می ‏شود.
ج - تعیین مشخصات هرگونه طرح و تصویر قابل انتشار.
د - حفظ حقوق طراحان گرافیک و نقاشان با توجه به قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان.
ه- تشویق به استفاده از نقوش ملهم از هنر ایرانی و اسلامی در کالاها.

ماده 2- طرح‏‌ها و نقوش اعم از نمادها، خطوط و تصاویر و یا طرح‏‌های ترکیبی باید مروج هنر و ارزش‌‏های اسلامی و ملی و ترغیب نوآوری باشد، استفاده از طرح‌‏ها و نقوش و تصاویر روی البسه و لوازم التحریر و کالاهای مشابه دیگر که مغایر با ضوابط این آیین ‏نامه نباشد، بلامانع است.

ماده 3- طرح و نقشی که آشکار و غیر آشکار دارای نکات و پیام‏ هایی نظیر موارد زیر باشد ممنوع است:
الف - اهانت به ادیان رسمی کشور و کتب آسمانی و مقدسات مذهبی.
ب - تبلیغ هرگونه مرام، مسلک و فرق ه‏ایی که به موجب قوانین کشور غیرقانونی می ‏باشد و یا به صورت جریان‏های فکری منحرف مطرح باشد.
ج - تصاویر، کلمات و موضوعات مغایر با فرهنگ عمومی جامعه اسلامی ایران.
د - نقوش و تصاویر مغایر با اصول فرهنگ عمومی و بومی یا فرهنگ اسلامی - ایرانی.

ماده 4- تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاهای مصرفی فوق ‏الذکر ملزم به رعایت ضوابط و معیارهای مصوب شورای نظارت بر علایم و نشانه‏ ها و تصاویر روی البسه و...هستند.

ماده 5- صدور مجوز برای کانون‏های مشاوره هنری به منظور ارائه مشاوره به تولیدکنندگان و نظارت بر کار این کانون‏ها به عهده معاونت امور هنری است.

ماده 6- شورای نظارت بر علایم، نشانه‏ ها و تصاویر روی البسه و... در معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل و اعضای آن به شرح ذیل است:
الف - معاون امور هنری (رییس شورا).
ب - مدیر کل مرکز هنرهای تجسمی.
ج - نماینده سازمان میراث فرهنگی.
د - نماینده انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ه - نماینده وزارت اطلاعات.
و - دو نفر از کارشناسان برجسته هنرهای تجسمی به پیشنهاد معاون امور هنری و تصویب شورای فرهنگ عمومی.
ز - یک نفر صاحب‏نظر در مسایل فرهنگی، تاریخی و دینی از سازمان تبلیغات اسلامی و با تصویب شورای فرهنگ عمومی.
ح - یک نفر صاحب‏نظر در مسایل تربیتی از وزارت آموزش و پرورش با تصویب شورای فرهنگ عمومی.
ط - کارشناس حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پیشنهاد معاونت حقوقی.
ی - نماینده وزارت بازرگانی.

تبصره1: معاونت امور هنری می‏تواند دبیرخانه ‏های مشورتی در استان‏هایی که توانایی انجام این کار را دارند تشکیل دهد. همچنین تعیین میزان و نحوه مشارکت استان‏ها در چارچوب نظارتی، به عهده معاونت امور هنری است.

تبصره 2: تصمیمات شورای نظارت با تأیید اکثریت اعضا معتبر خواهد بود.

ماده 7- دبیرخانه شورا موظف به ثبت وحمایت نقوش به کار گرفته در کالاست . همچنین طبق قانون باید از حقوق مولفان ومصنفان حمایت شود.

ماده 8-شورا می‌تواند در صورت لزوم از متخصصین و مطلعین امر برای شرکت در جلسات شورا دعوت به عمل آورد. ضرورت امر و انتخاب فرد مورد نظر، با تایید رییس شورا خواهد بود.

ماده 9- شورای نظارت دبیرخانه ‏ای خواهد داشت که وظایف آن فراهم آوردن مقدمات تشکیل جلسات و پی‏گیری مصوبات و نظارت بر نحوه اجرای مصوبات است.

ماده 10- شورا برای پی‏گیری امور و جرایم و تخلفات یک واحد حقوقی به عنوان مدعی در دبیرخانه تشکیل می‏ دهد.

ماده 11- رسانه ‏های گروهی بالاخص صدا و سیما و مطبوعات موظف‏ اند نسبت به تبلیغ و ترویج نقوش ملهم از هنر ایرانی - اسلامی تلاش کنند.

پس ما آیین‌نامه را داریم اما چقدر اجرایی شده است و چه کرده‌ایم؟ 

*الگو زیاد داریم و به راحتی می توان کاراکترسازی کرد

داروگر: معتقدم که باید از تولید کننده حمایت شود و این حمایت چه در بخش تولید و چه در بخش کاراکتر باید باشد.

کمالی: در حال حاضر در بحث کاراکتر، هر تولید کننده‌ای، آتش به اختیار بوده است و اقدام منسجمی نبوده است. 

معتقدم الگو زیاد داریم و به راحتی می توان کاراکترسازی کرد؛ انیمیشن، فیلم، سریال، پازل، کتاب، رنگ‌آمیزی و ... تهیه کرد.

البته باید نهادهای دیگر به کمک ایران نوشت بیایند حتی باید برنامه پنج‌ساله گنجانده شود و فرهنگ‌سازی صورت گیرد. در این مسیر باید بهترین نویسندگان، بهترین هنرمندان بهترین فیلمسازان حضور داشته باشند.

* نقش دلالان در گران شدن لوازم‌التحریر

داروگر: ما تولید کنندگان سود آنچنانی روی محصولاتمان نمی‌بریم بلکه این دلالان هستند که سودجویی می‌کنند و باید روی توزیع و عرضه هم برنامه‌ریزی کرد.

بگذارید مثالی بزنم، کیفی که ما قیمت 120 هزار تومان می‌فروختیم، در یکی از فروشگاه‌های معروف کشور، 520 هزار تومان به فروش می‌رسید و ببینید چقدر تفاوت قیمت وجود دارد.

*چرا سازمان‌های نظارتی ورود نمی‌کنند؟

قلمکاری: ببینید الان برخی اتفاقات را شاهدیم که باید کنترل شود مثلا همین گروه‌های پاپ کره‌ای که جوانان را به خود جلب می‌کنند، یک بحث هستند اما لوازم‌التحریر با تصاویر آنها تولید می‌شود و در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد. 

چرا سازمان‌های نظارتی ورود نمی‌کنند؟ چرا اجازه می‌دهند که این لوازم‌التحریر با این تصاویر توزیع شود. نباید این موارد را شوخی بگیریم و از کنار آن ساده بگذریم. باید حواسمان به فرزندانمان که آینده‌سازان کشور هستند، باشد. 

* لوازم التحریر ایرانی با تخفیف را از کجا تهیه کنیم؟

مهربانی: در بحث فروش، پیشنهاد کوتاه مدت داریم که این است که علاقه‌مندان به سایت ایران نوشت مراجعه کنند و در آنجا فهرستی از فروشگاه‌های محلی و معتبر نوشت افزار ایرانی ـ اسلامی درج شده است که می‌توانند نوشت افزار ایرانی ـ اسلامی را با قیمت‌های مناسب تهیه کنند که به مناسبت آغاز سال تحصیلی، تخفیف‌هایی هم داده می‌شود.

در بحث بلند مدت، تلاش می‌کنیم تا سیستم توزیع و پخش را تقویت کنیم که اقداماتی انجام شده است.

نکته بعدی بحث بازاریابی و تبلیغات است و باید ذائقه‌‌سازی صورت گیرد و هر تولید کننده‌ای ناظر به فعالیت خودش، برنامه تبلیغاتی داشته باشد. 

اما یک نکته بسیار مهم، مطالبه‌گری است. فکر کنید بنده یک فروشنده هستیم که لوازم‌التحریر خارجی می‌فروشم. وقتی مشتریان مراجعه می‌کنند و نوشت افزار ایرانی ـ می‌خواهند، بنده احساس می کنم که باید لوازم‌التحریر ایرانی ـ اسلامی را هم به فهرست کالاهای خود اضافه کنم.

نکته بعدی آموزش و پرورش است. در حال حال حاضر 70 درصد مصرف کننده نوشت‌افزار، دانش آموزان هستند که آموزش و پرورش می‌تواند در بحث فرهنگ‌سازی اقداماتی خوبی انجام دهد و در قالب برنامه‌های مختلف به دانش‌آموزان آموزش دهد.

انتهای پیام/