به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، عمه هانیه را همه اهالی محله می‌شناختند. پیرزن تنهاکه به اصطلاح آبادی محله بود. سالها پیش زمانی که همسرش را از دست داده بود، با تنها فرزندش به زادگاه مادری خود بازگشته بود اما از پس گذر سالها، گاهی هنوز لباسهای بومی محل سکونت همسرش را می‌پوشید.
هانیه البته چندان پیر هم نبود، 60 سالگی را رد کرده بود اما هنوز قبراق بود. می‌شود گفت مرز میانسالی و پیری را طی می‌کرد. خودش که می‌گفت هنوز جوان هستم. همه بچه‌های قد و نیم قد او را عمه صدا می‌کردند، خوشش نمی‌آمد با عنوان مادربزرگ صدایش کنند، می گفت این طوری احساس پیری می کنم.
روزهای تعطیل، گاهی محفل شاهنامه‌خوانی برپا می‌کرد و بچه‌های همسایه را که آن روز درس و مدرسه نداشتند، در خانه باصفایش پذیرا میشد. نقالی می‌کرد و بعد هم با شکلات و شیرینی محلی، بچه‌ها را بدرقه می‌نمود.
آن روزها، ترم آخر دانشگاه را سپری می‌کردم که هانیه مادرش را از دست داد، پیش از این با مادرش زندگی می‌کرد که او هم مرحوم شد، دخترش هم ازدواج کرده بود و در شهر دیگری زندگی می‌کرد. به من می‌گفت بیا و مونسم باش و هر موقع فرصت داری سری به من بزن.
چند سالی گذشت، یک بار که به خانه‌اش رفتم، گفتم هانیه خانم چرا ازدواج نمی‌کنید که از تنهایی دربیایید؟ عینکش را جابجا کرد و با تاکید گفت: بگو عمه هانیه. چرا غریبگی می‌کنی؟
بعد با خنده ای که او را به دخترکان نوجوان شبیه می‌کرد، گوشه لچک محلی‌اش را سمت صورتش گرفت و گفت: میخوام یک رازی رو برات بگم. من حدود یک ساله که ازدواج کردم!
از تعجب چشانم گرد شد و منتظر شنیدن سرگذشت هانیه شدم و او گفت: چون نگران قضاوت مردم بودم، به کسی چیزی نگفتم و فقط دخترم، قضیه را می داند. پس از آن دستانم را به گرمی فشرد و ادامه داد: البته تو هم مثل دخترم هستی.
و از من خواست رازداری کنم... اما بعد از چند دقیقه قاطعانه گفت: نه دیگه نمیخوام این موضوع مخفی بمونه. کار خلاف شرع که نکردم.
با هیجان گفتم: کو عمه هانیه؟ کجاست؟ خندید و گفت: گاهی به من سر می‌زند اما دائم اینجا نیست. به فرزندانش نگفته و مخفیانه می آید.
دلم برای هانیه و همسرش سوخت. انگار کار خلاف کرده‌اند که این طور مخفیانه همدیگر را ملاقات می کردند...!
ضرورت توجه به نیاز عاطفی سالمندان
سالمندی یکی از دوره های زندگی است که هر فردی بنا به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود، به شکلی آن را سپری می‌کند. برخی از سالمندان در کنار خانواده و تعدادی دیگر نیز بر اثر وفات همسر یا جدایی، سالمندی را در تنهایی سپری می کنند.
از آنجا که فرزندان نیز ازدواج کرده یا مشغول تحصیل و کار هستند، نمی‌توانند به طور مداوم در کنار پدر یا مادر خود باشند. از طرفی، زن یا مرد سالمند همانند دیگر افراد، نیازهای عاطفی دارد که این نیاز، فقط با حضور همسر تامین می‌شود و ازدواج سالمندان می‌تواند، مسیر روشن‌تری را در ادامه زندگی برای آنها ایجاد کند.
اما در این زمینه، چالش‌هایی در جامعه ما وجود دارد و همسرگزینی برای سالمندان حتی افراد میانسال، در عرف به عنوان یک اقدام ناهنجار شناخته شده و تعداد اندکی از اطرافیان فرد، از این اقدام به خوبی یاد می‌کنند.
این در حالی که ازدواج سنت حسنه پیامبر و از توصیه‌های موکد دینی است و همان طور که بر ازدواج جوانان تاکید شده، ازدواج در سنین سالمندی نیز مورد نظر است.
از سوی دیگر تامین نیاز عاطفی، درک متقابل و پیشگیری از افسردگی دوران سالخوردگی، بخشی از اثرات مثبت ازدواج است که نمی‌توان آنان را نادیده گرفت.
چشمها را باید شست...
حال آنکه تعدادی از افراد جامعه، این موضوع را نمی‌پذیرند و ازدواج سالمندان -به ویژه زنان سالمند- با نگرشی سنتی، نکوهش می‌کنند حتی برخی از آنان از سوی خانواده یا فرزندان خود طرد می‌شوند و هویت اجتماعی آنها کمرنگ می شود.
بنابراین پذیرش ازدواج سالمندان به عنوان یک هنجار در سطح عموم جامعه، نیاز به فرهنگ‌سازی دارد تا این تابوی نادرست و نامبارک، از اذهان برخی از افراد پاک شود.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، 9 درصد مردان سالمند و 49 درصد زنان سالمند، بدون همسر و تنها زندگی می‌کنند.
بیش از 70 درصد مردان و 30 درصد زنان تنهای سالمند، احساس نیاز به ازدواج مجدد را به فرزندان خود ابراز می‌کنند و حدود یک چهارم افراد بالای ۶۵ سال از افسردگی رنج می‌برند.
فرزندان نگاه‌های تعصب‌آمیز را کنار بگذارند
در این زمینه مدیر مرکز مشاوره سازمان بهزیستی فارس به خبرنگار فارس می‌گوید: سالمندان همچون گروه‌های دیگر افراد، بر مبنای خلقت خود همچنین بر مبنای دلایل روانشناختی، به همدم و همسر نیاز دارند تا فردِ مقابل، تنهایی آنها را پوشش دهد.
مصطفی محسنی با اشاره به همسرگزینی در سنین سالمندی، ادامه می دهد: ازدواج در سنین میانسالی و سالمندی برای افرادی که همسر خود را از دست دادند یا به هر دلیلی جدا شده‌اند، نباید فقط جنبه مراقبت در نظر گرفته شود، بلکه با ازدواج، ابعاد روانشناختی و نیاز عاطفی سالمند با یک ارتباط ایمن و پایدار، تامین می‌شود.
وی با اشاره به مزایای ازدواج سالمندان بیان می‌کند: رشد شخصیتی و زنده نگه داشتن ابعاد عاطفی فرد در کنار نیازهای جسمی، در ازدواج برای سالمندان تامین می‌شود.
محسنی تصریح می‌کند: متاسفانه در جامعه ما ممانعت از ازدواج سالمندان یا حتی تمسخر وجود دارد و در برخی از خانواده‌ها، فرزندان با نگاهی تعصب‌آمیز و این نگرش که می‌خواهند یاد پدر یا مادر خود را زنده نگه دارند، از ازدواج بزرگترها ممانعت می‌کنند و می‌گویند: آخر عمری می‌خواهید ازدواج کنید!؟ اما اینکه به این توجه نمی کنند که افراد در هر سنی، پس از ازدواج، از لحاظ هویتی ابعاد یکدیگر را تکمیل می‌کند و همدم داشتن به گونه‌ای ارتقاء کیفیت زندگی را به دنبال دارد.
سالمندی منهای ناتوانی تلقی شود
مدیر مرکز مشاوره بهزیستی فارس خاطرنشان می‌کند: برخی از سالمندان با اینکه سنین ۶۵ تا ۷۰ سال را سپری می‌کنند اما احساس پیری نکرده و همچنان سرحال و سرزنده هستند بنابراین ازدواج، براساس روحیات و خلقیات افراد تعریف می‌شود نه سن و سال.
محسنی اظهار می‌دارد: بهزیستی، علوم پزشکی و نهادهای تربیتی و فرهنگی از مجموعه‌هایی هستند که می‌توانند بر ازدواج سالمندان اثرگذار باشند همچنین رسانه‌ها نیز نقش عمده‌ای در این زمینه دارند اما تاکنون در رسانه‌ها به این امر، کمرنگ پرداخته شده است.
وی تصریح می‌کند: ازدواج سالمندان در فرهنگ ما، امری غریب شناخته می‌شود و در فعالیت‌های فرهنگی نیز این موضوع با نوعی مقاومت همراه است این در حالی است که باید تعریف آخر عمر و ناتوانی را از سالمندان برداریم.
محسنی با اشاره به اینکه مراکز روزانه سالمندان، ظرفیت خودکفایی دارند و پذیرش آن به حد اشباع نرسیده، می‌افزاید: مراکزی نظیر کانون جهاندیدگان و خانه خیرین، می‌تواند پویایی و ثمربخشی را به سالمندان ارائه دهد و در مواردی زمینه‌ساز آشنایی آنها برای ازدواج خواهد بود.
معاون توانبخشی بهزیستی سازمان بهزیستی فارس نیز با اشاره به طرح تکریم سالمندان می‌گوید: این طرح با مشارکت شهرداری اجرا می‌شود و توسط زیرساخت‌های شهرداری، خدماتی به سالمندان ارائه می‌شود.
طوبی حیدری اضافه می‌کند: در این طرح، ارائه خدماتی نظیر استفاده از اماکن عمومی، تفریحی، مترو و... برای سالمندان ۶۰ سال به بالا و سالمندان و مستمری‌بگیران بهزیستی در نظر گرفته شده است.
وی بیان می‌کند: سالمندان مشمول این طرح شناسایی و شرایط دریافت آنها بررسی شده است اما با جابجایی شورا و شهرداری، وقفه‌ای در اجرای این طرح افتاده اما به زودی کارت منزلت به سالمندان ارائه خواهد شد.
انتهای پیام/س
